İşhani Manastırı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
Foldereid (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Geri alındı olası sayı vandalizmi Görsel Düzenleyici
1. satır:
{{Kilise bilgi kutusu
| adı = İşhani Manastırı<br/>იშხნის მონასტერი
| resim = Ishxani1Ishkhan Monastery 01.jpg
| resimaçıklama = İşhani Manastırı
| koordinatlar =
25. satır:
}}
 
'''İşhani Manastırı''' ([[Gürcüce]]: იშხნის მონასტერი; ''translit''.: “işh’nis monast'eri"; '''İşhan Manastırı''' ya da '''İşhan Kilisesi''' olarak da bilinir), tarihsel [[Gürcistan]]’ın güneybatı kesiminde ortaOrta çağÇağ [[Gürcü Ortodoks Kilisesi|Gürcü Ortodoks manastırı]]dır. Bugün Türkiye’nin sınırları içinde, [[Artvin (il)|Artvin]] ilinin [[Yusufeli]] ilçesine bağlı [[İşhan, Yusufeli|İşhan]] köyündedir. Tarihsel [[Tao (bölge)|Tao]] bölgesinde 7. yüzyılın ilk yarısında piskopos III. Nerses tarafından yaptırılmıştır.
 
==Tarihçe==
31. satır:
İşhani Manastırı’nın adı ilk ilk olarak, 951 tarihli ''Grigol Handzteli’nin Yaşamı'' adlı elyazmasında geçer. Bu elyazmasında manastırın III. Nerses’in piskoposluğu döneminde (641-661) inşa edildiği, ancak kısa süre sonra Arap akınları sırasında kilisenin tahrip edildiği belirtilir. Terk edilmiş olan manastır, 9. yüzyılın başında Kral Adarnese’nin desteği ve maddi katkısıyla Rahip Saba tarafından yeniden inşa edilmiştir.
 
Manastır ana kilise, 3 ya da 4 küçük kiliseden oluşur. Son zamanlarda burada yapılan kazılarda ana kilisenin yanında, daha önce bilinmeyen iki kilise (görece büyükçe bazilika ve küçük kilise) ortaya çıkmıştır. Bunun sonucunda İşhani Manastırı'nda oldukça küçük bir alanda dört adet kilise inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Kopyalanmış bir İncil’e düşülen nota göre İşhani Manastırı Havariler adına inşa edilmiştir.<ref>''Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu'' (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 30, ISBN 9789941478178.</ref>
 
İşhani Manastırı, Çoruh Havzası’ndaki beş piskoposluk merkezinden biriydi ve 17. yüzyıla kadar faaliyetini sürdürdü. Kilisenin bir bölümü 19. yüzyılın sonundan 1983 yılına kadar cami olarak kullanıldı. Manastırdan geriye kalan kilise ve şapel, 1987 yılında manastır Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından tescil edilerek korunması gereken taşınmaz kültür varlıkları arasına alınmıştır.
37. satır:
==Ana kilise ve şapel==
 
Manastırın en önemli yapısı ana kilise olan İşhani Kilisesi’dir. Haçvari planlı (34.95x20.75 m) İşhani Kilisesi, kubbeli bazilika tipindedir. Kilisenin doğu cephesi üç kademeli bir bölünden oluşur. Kilisede yuvarlak kemerli, dikdörtgen formlu, at nalı biçiminde kemerlerle kuşatılan pencereler bulunur. 7. yüzyılda inşa edilen ve 1032 yılında yenilenen kilisenin duvar resimleri parça parça günümüze ulaşmıştır. Kubbe içindekiler ise zarar görmeden kalmıştır. İşhani Kilisesi bugün restore edilmiş haldedir.<ref name= "işhani kilisesi">[https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/artvin/gezilecekyer/shan-kilisesi"İşhan Kilisesi - Artvin"] Erişim: 28 Ağustos 2019</ref><ref name="Kültürel Anıtlar Kataloğu 2018">''Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu'' (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 76, ISBN 9789941478178.</ref>
 
Ana kilise dışında manastırın küçük kiliselerinden olan bir şapel de günümüze ulaşmıştır. Büyük ölçüde ayakta olan bu küçük kilisesi, tek nefli bir yapıdır. 1006 yılında inşa edilmiştir. Şapelin duvar resimleri de parça parça günümüze ulaşmıştır.<ref name="Kültürel Anıtlar Kataloğu 2018"/>