31 Mart Vakası: Revizyonlar arasındaki fark

On üç gün süren ayaklanma, [[II. Meşrutiyet]] döneminin en önemli olaylarından biri olarak kabul edilir.<ref name=necdet/> Askerî bir isyan olarak ortaya çıkmasına rağmen isyana dahil olan softaların propagandaları sonucu sonradan dinî bir hal almıştır.<ref name=tez>[http://archive.org/stream/31Mart132513Nisan1909syan/190834_djvu.txt Yıldız, Sıddık, “Çıkışından Bastırılmasına kadar 31 Mart İsyanı” (master tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Ankara 2006 s.256]</ref> Sebepleri tam olarak belirlenemeyen bu olayın planlı ve bilinçli bir hareket olup olmadığı kesinlik kazanmamıştır.<ref name=necdet>{{Web kaynağı | soyadı1 = Aysal | ad1 = Necdet | başlık = Örgütlenmeden Eyleme Geçiş: 31 Mart Olayı | url = http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/789/10128.pdf | kaynak = Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi Sayı 37 Yıl 2006 | arşivengelli = evet | erişimtarihi = 14 Şubat 2016 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20121119092416/http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/789/10128.pdf |arşivtarihi= 19 Kasım 2012 | ölüurl =evet}}</ref><ref name=taner>{{Web kaynağı | soyadı1 = Aslan | ad1 = Taner | başlık = 31 Mart Hadisesi Üzerine Vilayetlerde Çıkan Olaylar Karşısında Alınan Tedbirlere ve Askerî Faaliyetlere Dair Yazışmalar | url = http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1664/17755.pdf | erişimtarihi = 8 Şubat 2016 | kaynak = OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi) Sayı 28, Yıl 2010 | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı}}</ref> İsyanın ilk günü hükûmet istifa etmiş, isyancı askerler yedi gün süre ile İstanbul'a hakim olmuştur.

 

 

Olay kimi arşiv belgelerinde ''“hareket-i irtica”, “hadise-i irtica”'', kimi belgelerde de ''“hadise-i ihtilaliye”, “hareket-i ihtilaliye”, “harekât-ı iğtişaşiye”'' ve ''“vakıa-i ihtilaliye”'' tabirleri ile ifade edilmektedir.<ref name=taner/> Türk siyasi tarihine ''irtica'' kavramının, bu olay ile birlikte girdiği kabul edilir.<ref name=taner/> Ancak kimi araştırmacılar olayı bir irtica ayaklanmasından ziyade amacına ulaşamayan bir askerî darbe girişimi olarak değerlendirilir.<ref name=nazmi>{{Web kaynağı | soyadı1 = Eroğlu | ad1 = Nazmi | başlık = 31 Mart Olayı ve Hareket Ordusu’nun Ortaya Çıkış Sebepleri | url = http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=947 | erişimtarihi = 14 Şubat 2016 | kaynak = Köprü dergisi, Yaz 2008, Sayı 103 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131112131953/http://koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=947 | arşivtarihi = 12 Kasım 2013 | ölüurl =evet}}</ref>