Mahmud Berzenci: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok Etiketler: Geri alındı potansiyel vandalizm referans etiketleri kaldırıldı Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
Değişiklik özeti yok Etiketler: Geri alındı olası sayı vandalizmi Görsel Düzenleyici |
||
1. satır:
Dünya Emperyalizmi Birinci Dünya Savaşı sonrası, dünya düzenini yeniden dizayn etmeye çalışılırken, Ortadoğu coğrafyasının paylaşımı, sömürge sistemleri için üzerinde ittifak edemedikleri en önemli meseleydi. Halkların özgürlüğü adına bir araya gelip masa başlarında anlaşmalar imzalayan sömürgeci sistemler, değil halkların özgürlüğünü kazandırmak, yapılan anlaşmalarla dünya halklarını yeni bir esaret dönemine mahkum etmişlerdir.
Satır 25 ⟶ 6:
Şeyh Said Berzenci, Güney Kürdistan’ın henüz Osmanlı egemenliğinde bulunduğu dönemlerde İttihatçıların başa gelmesiyle birlikte 1908’de yeni yönetime karşı kıyam başlatır. Kıyama oğlu Şeyh Mahmut da destek verir. Kıyam, Jön Türkler tarafından bastırılır, ardından Şeyh Said, Şeyh Mahmut ve kıyama katılanların bir kısmı Musul’a sürgün edilirler. İttihatçılar sürgünde olan Berzenci ailesini tamamıyla ortadan kaldırmayı hedeflerler. Bu doğrultuda Musul’da Berzenci ailesi hakkında karalama kampanyası başlatılır. Berzenci ailesine burada düzenlenen bir suikast sonucu Şeyh Said Berzenci ve oğlu Şeyh Ahmet katledilirler. Bu katliam sonrası Şeyh Mahmut gözetim altına alınıp Musul’dan çıkışı yasaklanır. Olaylar Kürdistan’da yankı uyandırır ve Kürt aşiretleri Şeyh Mahmut’un serbest bırakılmasını, aksi takdirde Musul’a saldırıp Şeyh Said ve Şeyh Ahmet’in intikamını alacaklarını belirtirler. Bunu üzerine Şeyh Mahmut serbest bırakılır ve Süleymaniye’ye gitmesine izin verilir.
Şeyh Mahmut’un Süleymaniye’ye dönmesi İttihatçıların endişelenmesine neden olur. Şeyh Mahmut, 1918’de Kerkük’teki İngilizlerin başkomutanına ve Wilson’a bir mektup gönderir. Mektubunda; Kürdistan’da bağımsız bir hükümetin kurulmasına dair bir teminat verilmesini ister. Kürt Hükümeti’nin başına geçmek istediğini de mektubunda ifade eder. İngilizlerin bu dönemde bölgeden çekilmesiyle beraber, İttihat Terakki yönetimi Şeyh Mahmut’u bu mektubundan dolayı yakalayıp mahkemesini kurar. Mahkeme, Şeyh Mahmut’un idamına karar verir. Ancak Şeyh Mahmut’un idamının halk arasında büyük bir ayaklanmaya sebep olabileceği korkusuyla idam kararı geri alınır. Şeyh Mahmut’un Wilson’a gönderdiği mektubun ardından, Binbaşı Noel eşliğinde bir İngiliz heyeti Şeyh Mahmut ile görüşmek üzere Süleymaniye’ye gelir. Görüşmeler sonucunda Şeyh Mahmut’un Irak’taki genel hükümdar tarafından “Kürdistan Yöneticisi” olarak atandığı açıklanır. Şeyh Mahmut bu süreçte Paris Barış Konferansı’na gönderilmek üzere bir müzakere mektubu hazırlar, Reşit Kaban ve Seyit Ahmet Berzenci aracılığıyla Paris’e gönderir.
Şeyh Mahmut hükümdarlığı süresince idari alanda bazı boşlukların yaşanması sonucu; İngilizler bazı idari dairelere kendi adamlarını yerleştirip, Kürtler’i yönetimde etkisiz bırakmaya çalışıyorlardı. İngilizler devamlı olarak Şeyh Mahmut’un nüfuzunu kırmaya ve halkı kandırıp kendi yanlarına çekmeye çalışıyorlardı. İngilizlerin güven kırıcı siyasetleri karşısında Şeyh Mahmut, Kürt aşiretleri ile görüşmelerde bulunup başkaldırı hazırlığı yapmaya başlar. Dızli Aşireti lideri Mahmut Han’dan, Süleymaniye’yi almasını ister. Bunun üzerine Mahmut Han, silahlı güçleriyle 21 Mayıs 1919’da Süleymaniye’yi ele geçirir. Aynı zamanda İran Kürdistanı’nda bulunan birçok aşiret, hükümete karşı ayaklanarak İran ile Irak Kürtleri’nin birleşmesi ve Şeyh Mahmut öncülüğünde büyük bir Kürdistan’ın kurulmasını talep ederler. Süleymaniye’de başlayan ayaklanma kısa sürede Kürdistan’ın birçok bölgesine yayılır.
Satır 57 ⟶ 16:
Şeyh Mahmut kendisine isnat edilen suçları kabul etmeyip, İngilizlerin kendisine verdikleri sözü tutmadıklarını ve akıtılan kandan da İngilizlerin sorumlu olduğunu ifade eder. Mahkeme, Şeyh Mahmut’un idamına karar verir. Daha sonra bu ceza 10 yıl hapse ve Hindistan’a sürgüne çevrilir. Wilson, mahkemenin bu kararını tehlikeli bulup şunları ifade eder; “Şeyh Mahmut’un hayatta kalması onun dostları için büyük bir umuttur. Düşmanları için de büyük bir tehlikedir. Şeyh Mahmut’un dostları onun döneceği ümidiyle eski tutumlarına devam edeceklerdir. Düşmanları da döneceği korkusuyla rahat bir yaşam yaşayamayacaktır. Yani kısaca, Şeyh Mahmut hayatta olduğu sürece Kürdistan’da istikrar olmayacaktır.”
| |||