İnal, Çerkesya prensi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ea-Nasir (mesaj | katkılar)
5.25.165.29 tarafından yapılan 25279830 sayılı değişiklik geri alınıyor.
Etiketler: Geri al Geri alındı
Ea-Nasir (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Elle geri alma 2017 kaynak düzenleyici
1. satır:
{{Kraliyet bilgi kutusu
| isim = İnal Nexu<br/>Инал Нэху - Yinal Nexu <small>([[Çerkesçe]])</small>
| başlık = [[Çerkesya]] PrensiKralı
| resim =Cherkassky_v2_p9.gif
| resim_boyutu =
50. satır:
| imza =
| modül =
}}'''Kral İnal, Prens İnal''' ([[Çerkes dilleri|Çerkesçe]]: Инал, ''Yinal'') veya ([[Gürcüler|Gürcü]] kaynaklarına göre) '''Büyük İnal''', Orta15. Çağyüzyıl [[Çerkesler|Çerkes]] prensikralı.<ref name=":3" /> Çerkesler ve Abhazlar tarafından "Prenslerin prensi" olarak adlandırılır, bunun sebebi tüm Çerkes kabilelerini birleştirip sıfırdan [[Çerkesya]] devletini kurarak bölgedeki güçlü devletlerden birisi haline getirmesidir.<ref name=":3">{{Web kaynağı | url = https://books.google.com.tr/books?id=rCvKDwAAQBAJ&pg=PT427&lpg=PT427&dq=Взгляд+на+османские+и+кавказские+дела&source=bl&ots=jY4wKzOxHG&sig=ACfU3U3FgVt77ZtrR2HarbSncwJw2QvmSw&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwj04NfO4IrpAhUPecAKHQabCQAQ6AEwCnoECAkQAQ#v=onepage&q=Взгляд%20на%20османские%20и%20кавказские%20дела&f=false | başlık = Взгляд на османские и кавказские дела | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20200707115419/https://books.google.com.tr/books?id=rCvKDwAAQBAJ&pg=PT427&lpg=PT427&dq=%D0%92%D0%B7%D0%B3%D0%BB%D1%8F%D0%B4+%D0%BD%D0%B0+%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5+%D0%B8+%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5+%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0&source=bl&ots=jY4wKzOxHG&sig=ACfU3U3FgVt77ZtrR2HarbSncwJw2QvmSw&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwj04NfO4IrpAhUPecAKHQabCQAQ6AEwCnoECAkQAQ#v=onepage&q=Взгляд%20на%20османские%20и%20кавказские%20дела&f=false |arşivtarihi= 7 Temmuz 2020 | ölüurl = hayır }}</ref> Bu devlet kendisinin ölümünün ardından çeşitli yeniden kabilelere bölünmüştür. İnal'dan sonra Çerkesler [[Rus-Çerkes Savaşı]]'na kadar bir daha birleşememiştir. İnanışa göre İnal, [[Kabardeyler|Kabardey]], [[Besleneyler|Besleney]], [[Çemguylar|Çemguy]] ve [[Hatıkuaylar|Hatıkuay]] kabilelerinin atasıdır.
 
İnal'ın lakabının (Nef/Nexu) kaynağı kesin olarak bilinmese de, bazıları tek gözünün kör olduğu, bu sebeple Doğu Çerkesçesinde "kör" anlamına gelen Nef kelimesinden geldiğini, bazıları ise Batı Çerkesçesinde "aydın" anlamına gelen kelimeden geldiğini iddia etmiştir.<ref name=":2">{{Web kaynağı | url = http://circasvoices.blogspot.com/2013/07/prince-inal-great-i-tomb-of-mighty.html?q=Inal | başlık = Prince Inal the Great (I): The Tomb of the Mighty Potentate Is Located in Circassia, Not Abkhazia | erişimtarihi = | tarih = 2013 | çalışma = Amjad Jaimoukha | yayıncı = Circassian Voices | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200604135329/http://circasvoices.blogspot.com/2013/07/prince-inal-great-i-tomb-of-mighty.html?q=Inal | arşivtarihi = 4 Haziran 2020 | ölüurl = evet }}</ref>
57. satır:
İnal'dan önce [[Çerkesya]]'da pek çok lordun ayrı bir bölge yönetimi, kendilerine ait bir [[egemen sınıf]]ı vardı ve örgütlü yapı gelişmemişti. [[Timurlular|Timur]]-[[Çerkesya|Çerkes]] savaşlarını [[Çerkesler]] kazansa da<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=http://www.cherkessia.net/news_detail.php?id=5729|başlık=PRENSLERİN PRENSİ İNAL NEKHU (PŞILERİN PŞISI İNAL NEKHU)|erişimtarihi=|arşivtarihi=29 Şubat 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200229142405/http://www.cherkessia.net/news_detail.php?id=5729|tarih=2013|ölüurl=evet|çalışma=|yayıncı=KAĞAZEJ Jıraslen}}</ref>, bu savaşın sonucunda Çerkesya bölgesi büyük yıkımlara uğramıştı.<ref name=":0" />
 
[[Taman Yarımadası|Taman yarımadasında]] toprak sahibi olan İnal, Kendisine çoğunlukla Hegayk kabilesinden oluşan bir ordu kurup 1400'lü<ref>Shora Nogma has 1427 (per Richmond, Northwest Caucasus, kindle@610). In a later book (Circassian Genocide kindle @47) Richmond reports the legend that Inal reunited the princedoms after they were driven into the mountains by the Mongols. In a footnote (@2271) he says that Inal was a royal title among the Oguz Turks</ref> yıllarda amacının o dönemde pek çok devlete bölünmüş [[Çerkesler]]i tek devlet altında birleştirmek olduğunu açıkladı<ref>Caucasian Review. Vol. 2. Munich (München), 1956. Pp.; 19; 35.</ref> ve Orta Çerkesya'ya doğru yola çıkarak kendi prensliğinikrallığını ilan ettikten sonra Çerkes devletlerini tek tek himayesi altına aldı.<ref>Cole, Jeffrey E. (2011). ''Ethnic Groups of Europe: An Encyclopedia''. ABC-CLIO, LLC. OCLC 939825134.</ref>
 
[[Çerkesler|Çerkes]] [[Soylu|asiller]] ve [[prens|lordlar]]ler İnal'ın yükselişini engellemeye çalıştılar fakat [[Mzımta Irmağı]] yakınındaki bir savaş sonucu 30 [[Çerkesler|Çerkes]] lordu İnal ve destekçileri tarafından mağlup edildi. On tanesi [[Îdam|idam]] edilirken, geri kalan yirmi lord, bağlılık yemini ederek İnal'ın yeni devletinin güçlerine katıldı.<ref name=":4">{{Web kaynağı | url = https://abkhazworld.com/aw/history/1724-the-legendary-circassian-prince-inal-by-vitaliy-shtybin | başlık = The Legendary Circassian Prince Inal, by Vitaliy Shtybin | erişimtarihi = 24 Temmuz 2020 | tarih = 17 Mayıs 2020 | çalışma = Vitaliy Shtybin | yayıncı = Abkhaz World | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200524090358/https://abkhazworld.com/aw/history/1724-the-legendary-circassian-prince-inal-by-vitaliy-shtybin | arşivtarihi = 24 Mayıs 2020 | ölüurl = evet }}</ref> Batı Çerkesya'ya hükmeden İnal, 1434 yılında Doğu Çerkesya'ya düzenlenen Kabardey bölgesini kurduğu ve 1438 yılında [[Kuban Nehri]]'nin kuzeyine düzenlenen Çerkes topraklarındaki [[Kırım Tatarları|Kırım Tatar]] boylarını [[Ten Nehri]]ne kadar sürdüğü<ref name=":0" /><ref name="Klaproth, Julius Von 1835">Klaproth, Julius Von, 1783—1835. (2005). Travels in the Caucasus and Georgia performed in the years 1807 and 1808 by command of the Russian government. Elibron Classics</ref> seferler başta olmak üzere, etkili genişlemeler ile Çerkes diyarının tamamını<ref name=":0" /><ref name=":4" /> veya büyük bir kısmını<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Circassian History|ad=Kadir|soyadı=Natho|yıl=|yayıncı=|yer=|isbn=144152388X|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=}}</ref> tek devlet altında birleştirmeyi başardı.
 
Devleti 40 bölgeye ayıran İnal, her bölgeye bir yönetici atadı.<ref name=":4" /><ref>Latham, Robert Gordon. Descriptive Ethnology. Londres: Voorst, 1859. Pp. 51</ref> İnal tarafından kurulan bu yeni [[Çerkesler|Çerkes]] devletinin başkenti İnal'ın doğup büyüdüğü Taman bölgesinde kurulan [[Taman Yarımadası|Şencır]] şehri oldu.<ref name=":1">{{Web kaynağı | url = http://circasvoices.blogspot.com/search?q=Inal | başlık = Prince Inal the Great of Circassia, II: Shanjir, the Fabled Capital of Inal’s Empire | erişimtarihi = | tarih = 2013 | çalışma = | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200604132632/http://circasvoices.blogspot.com/search?q=Inal | arşivtarihi = 4 Haziran 2020 | ölüurl = evet }}</ref><ref name="ReferenceA">Броневский, Семён, ''Новейшие географические и исторические известия о Кавказе'', Москва, ''1823.''</ref><ref>Захаров, Н.  (Краснодар), “Пограничное укрепление Боспорского государства на Северном Кавказе и Краснобатарейное городище”, Советская археология II, Москва, 1937.</ref><ref>Шевченко, Н. Ф., “Краснобатарейное городище. Старые проблемы, новые исследования”, Пятая Кубанская археологическая конференция. Материалы конференции, Краснодар, 2009, 434-439.</ref>