George Plantagenet (1. Clarence dükü): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Arşiv bağlantısı eklendi |
k düzenlemeler ve imla |
||
1. satır:
{{Kraliyet bilgi kutusu|isim=George Plantagenet|eşi=Isabel Neville|çocukları=Margaret Pole, Edward Plantagenet, Clarenceli Anne, Clarenceli Richard|hanedan=[[York Hanedanı]]|babası=Richard Plantagenet, 3. York Dükü|annesi=Cecily Neville|doğum_tarihi=21 Ekim 1449|doğum_yeri=Dublin Kalesi, İrlanda|ölüm_tarihi=18 Şubat 1478|ölüm_yeri=Londra Kalesi|defin_yeri=Tewkesbury Manastırı|başlık=Clarence Dükü|resim=George Plantagenet, Duke of Clarence.jpg}}'''George Plantagenet, Clarence Dükü''' (21 Ekim 1449{{snd}}18 Şubat 1478), [[Richard Plantagenet, 3. York Dükü]] ve [[Cecily Neville|Cecily Neville'in]] oğlu ve [[İngiltere Krallığı|İngiliz]] kralları [[IV. Edward]] ve [[III. Richard]]'ın kardeşiydi. Günümüzde [[Güller Savaşı|Güllerin Savaşı]] olarak bilinen [[Plantagenet Hanedanı|Plantagenet Ailesi]]'nin rakip grupları arasındaki hanedan mücadelesinde önemli bir rol oynadı.
[[York Hanedanı]] üyesi olmasına rağmen, Yorklara dönmeden önce [[Lancaster Hanedanı
[[Dosya:Arms_of_George_Plantagenet,_1st_Duke_of_Clarence.svg|küçükresim|
George, 21 Ekim 1449'da, babası York Dükü'nün taht için [[VI. Henry (İngiltere kralı)|VI. Henry'ye]] meydan okumaya başladığı zamanlarda [[Dublin]]'de doğdu. Vaftiz babası, 6. Desmond Kontu James FitzGerald'dı. George, Richard ve Cecily'nin yetişkinliğe kadar hayatta kalan dört oğlundan üçüncüsüydü. Babası 1460'da öldü. 1461'de ağabeyi Edward, [[IV. Edward]] olarak İngiltere Kralı olurken George da Clarence Dükü oldu. Genç yaşına rağmen aynı yıl İrlanda Lord Teğmeni olarak atandı.
[[I. Charles (Bourgogne dükü)|Burgonya Dükü Cesur Charles'ın]] kızı Mary için olası bir eş olarak düşünülmüş olan George, ilk kuzeni Warwick Kontu Richard Neville'in etkisi altına girdi ve Temmuz 1469'da Notre-Dame de Calais Kilisesinde kontun büyük kızı Isabel Neville ile evlendi.
Clarence ağabeyinin tahtta hak iddiasını başta destekledi. Ancak kayınpederi (tarihte "Kral Yapan" olarak bilinir) tahttan indirilen Kral Henry'nin eşi Anjou'lu Margaret ile işbirliği yapmak için [[IV. Edward]]'ı desteklemeyi bırakınca, Clarence da taraf değiştirdi ve Lord Teğmen rütbesi alındı. Bunun ardından hamile eşini de alarak [[Fransa]]'da Warwick'e katıldı. Eşi 16 Mayıs 1470'de, [[Calais]] açıklarında bir gemide ilk çocukları olan kızlarını dünyaya getirdi fakat çocuk çok kısa bir süre sonra öldü. [[VI. Henry (İngiltere kralı)|VI. Henry]] Clarence'ı tahtta kendi oğlundan bir sonraki varis yaparak ödüllendirdi. [[IV. Edward]]'ın tahttan mahrum bırakılmasını da [[VI. Henry (İngiltere kralı)|VI. Henry]]'e ihanet veya gayrimeşru çocuk olduğu iddiasıyla savundu. Kısa bir süre sonra 1470 Aralık ayında Warwick küçük kızı [[Anne Neville]]'i [[VI. Henry (İngiltere kralı)|VI. Henry]]'nin oğluyla evlendirince, Clarence kayınpederine sadakatinin yersiz olduğunu fark etti. Bu olay Warwick'in Clarence'ı kral yapmaktan çok kendi çıkarlarıyla ilgilendiğini gösteriyordu. Clarence [[IV. Edward]]'ın yerine geçemeyeceğini fark ettiğinde ağabeyiyle arasını gizlice düzeltti.
Warwick'in [[VI. Henry (İngiltere kralı)|VI. Henry]]'i tahtta tutma çabaları sonunda başarısız oldu ve Nisan 1471'de Barnet Savaşı'nda öldürüldü. Yeniden gücünü kazanan Kral [[IV. Edward]], kardeşini saray görevlerine geri aldı. Kayınpederi öldüğünden Clarence, Warwick Kontunun varisi oldu ancak kardeşi [[III. Richard|Gloucester Dükü Richard]] 1471'de dul kalan [[Anne Neville]] ile evlendiğinden bütün Warwick mülkünü alamadı. Araya Edward girdi ve mirası iki kardeşi arasında bölüştürdü. Clarence, eşinin hakkıyla 25 Mart 1472'de Warwick Kontu ve yeni bir ünvanla birinci Salisbury Kontu oldu.
1475'de Clarence'ın eşi Isabel, daha sonra Warwick Dükü olacak Edward adında bir oğlan dünyaya getirdi. Isabel kısa süre yaşayan Richard (5 Ekim 1476 - 1 Ocak 1477) adındaki oğlu doğduktan iki ay sonra 22 Aralık 1476'da öldü. George ve Isabel, [[Gloucestershire|Gloucester bölgesi]]<nowiki/>nde bulunan Tewkesbury Manastırı'nda yan yana gömülmüşlerdir. Hayatta kalan çocukları Margaret ve Edward, 1485'te ölümüne dek teyzeleri [[Anne Neville]] tarafından bakıldılar.
Satır 17 ⟶ 16:
Günümüzde birçok tarihçi Isabel'in ölüm sebebinin [[verem]] ya da lohusalık humması olduğuna inansa da, Clarence eşinin nedimelerinden biri olan Ankarette Twynyho tarafından zehirlendiğine ikna olmuştu. Bu sebeple Twynyho'nun tutuklanmasına ve sonrasında Warwick'te bir jüriyi zorbalık yoluyla ikna ederek Nisan 1477'de idamına sebep oldu. Ölümünden sonra 1478 yılında [[IV. Edward|Kral Edward]] özür dilemiştir. Zaten hiçbir zaman tam yerinde olmayan Clarence'ın akıl sağlığı bu olaydan sonra iyice kötüleşti ve ağabeyi Edward'a karşı bir başka isyanda rol oynamasına önayak oldu.
1477'de Clarence, Burgonya Düşesi olan Mary'e tekrar talip oldu. Edward bu evliliğe karşı çıkınca Clarence sarayı terk etti.
Clarence'ın hizmetlilerinden astronom John Stacey tutuklanıp [[Londra Kalesi]]'ne hapsedildiğinde işkence sırasında, kralın ölümünü hayal edip planladığını ve bunu gerçekleştirmek için kara büyü kullandığını itiraf etti. İfadesinde Thomas Burdett ve Stacey's College'da (Merton Koleji, Oxford) papaz olan Thomas Blake'den de söz etti. Üçü de ihanetten yargılandı, suçlu bulundu ve Tyburn'de asılmaları hükmü verildi. Blake, Norwich Piskopos'u James Goldwell'in hayatı için yalvarması üzerine kurtuldu ancak diğer ikisi kararlaştırıldığı üzre idam edildi.
Satır 23 ⟶ 22:
Bu olay Clarence için açık bir uyarıydı ancak o göz ardı etmeyi seçti. John Goddard'ı parlamentoya dalmak ve hanedanı Burdett ile Stacey'nin ölmeden önce yaptıkları masumiyet beyanlarıyla eğlendirmekle görevlendirdi. Ancak [[VI. Henry (İngiltere kralı)|VI. Henry]]'nin taht iddiasını açıklamış bir eski [[Lancaster Hanedanı|Lancaster]] destekçisi olmasından dolayı Goddard çok talihsiz bir seçimdi. [[IV. Edward|Edward]] Clarence'i [[Windsor, Berkshire|Windsor']]<nowiki/>a çağırdı, ağır bir şekilde azarladı, ihanetle suçladı ve derhal tutuklanarak hapsini emretti.
Clarence [[Londra Kalesi]]'nde hapsedildi ve ağabeyi [[IV. Edward]]'a ihanetten yargılandı. Clarence mahkemede bulunmadı, Edward kardeşine karşı davayı kendisi yürüttü ve parlamentonun kardeşini suçlu bulmasını talep etti. Herkesin arasından en azından Clarence'ın kardeşi olduğu için kendisine sevgi ve sadakat borçlu olduğunu, bu sebepten "doğal olmayan, kindar ihanet"ten suçlu bulunması gerektiğini ifade etti. Kararın ardından 18 Şubat 1478'de, Bowyer Kalesi'nde gizlilik içerisinde idam edildi. Kısa süre içinde Malmsey şarabı içerisinde boğularak öldürüldüğü dedikoduları yayıldı. [[III. Richard]]'ın biyografi yazarı Paul Murray Kendall, Edward'ın kardeşine karşı bu kadar sert olmasının sebebinin Psikopos Robert Stillington'dan George'un, Edward'ın Leydi Eleanor Talbot'a bir sır olan evlilik sözünü ifşa ettiğini öğrenmesi olduğuna inanmaktadır. Bu iddianın doğru olması, Edward'ın [[Elizabeth Woodville]]'den olan çocuklarının gayrımeşru sayılmalarına ve taht hakkının kardeşi Richard'a geçmesine sebep olurdu<ref>{{Web kaynağı | url = https://en.wikipedia.org/wiki/Precontract | başlık = Precontract | erişimtarihi = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151106232132/https://en.wikipedia.org/wiki/Precontract | arşivtarihi = 6 Kasım 2015}}</ref>. III. Richard'ın ağabeyinin ölümüne sebep olduğu söylense de, tam tersine engellemeye çalışmış da olabilir.
== Shakespeare Eserlerinde ==
Clarence, [[William Shakespeare|Shakespeare]]'in iki tarihi oyununda önemli bir karakterdir: [[VI. Henry, Bölüm 3]] ve [[III. Richard (oyun)|III. Richard]]. Shakespeare Clarence'ı zayıf iradeli ve dengesiz olarak tasvir eder. [[IV. Edward]]'dan Warwick'e dönüşü esasen Edward'ın [[Elizabeth Woodville]] ile evliliğine olan öfkesi yüzündendir. Warwick ve [[VI. Henry (İngiltere kralı)|VI. Henry]]'e bağlılığını ifade eden birçok konuşmaya rağmen ağabeyini yeniden gördüğünde hemen onun tarafına geçer. Kardeşleri yalnızca birkaç dizede onu Yorklara yeniden katılmaya ikna eder. Şaraba olan tutkusuna işaret eden pek çok dize vardır.
[[III. Richard (oyun)|III. Richard]]; [[III. Richard|Gloucester]] Clarence'ı bir kahin yardımıyla, kralın aklına kardeşiyle ilgili şüphe düşürerek, ihanetle suçladığında başlar. İlk sahnede Clarence tutuklanır ve kaleye götürülür. Gloucester çabuklukla Clarence'ın ölümünü tezgahlar, idam emrini hızlandırır ve [[IV. Edward|Edward]] fikrini değiştirince çıkacak affa engel olur. Birinci perde dördüncü sahnede, Clarence Glaucester tarafından kazara okyanusa itilip boğulduğu, sonra kendisini cehennemde bulduğu ve Warwick ile Prens Edward'ın hayaletleri tarafından yalancı şahitlikle suçlandığı bir kabus görür. Gloucester tarafından gönderilen celladlar tarafından saldırıya uğradığında asilce yalvarır, ancak bıçaklanarak şarap içerisinde boğulur. Clarence'ın ölümüyle Edward ölümcül bir suçluluk duygusuna kapılır. Clarence oyunda ilk ölendir. Hayaleti önce Gloucester'a görünür. Daha sonra Bosworth Savaşı'ndan önce [[III. Richard]] ve [[VII. Henry|Henry Tudor]]'a (gelecekte İngiltere Kralı VII. Henry) görünür. Kardeşine lanet okur ve Henry'i cesaretlendirir.
== Çocukları ==
[[Dosya:Cardiff_castle_-_Eingangshalle_1c_Erkerfenster.jpg|küçükresim|
Clarence Isabel Neville ile o zaman İngiltere'ye bağlı olan Calais'de, 11 Temmuz 1469'da evlendi. Dört çocukları oldu:
* Clarencelı Anne (16 Nisan 1470{{snd}}c. 17 Nisan 1470), Calais açıklarında bir gemide doğup ölmüştür. Bazı kaynaklar tarafından kız diğerleri tarafından isimsiz bir erkek olarak tanınır.
Satır 50 ⟶ 49:
* {{Kitap kaynağı|başlık=Richard III and the Princes in the Tower|tarih=1991|sayfa=65|yayıncı=Bramley Books|isbn=978-1-85833-772-2}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=Britain's Royal Family: A Complete Genealogy|tarih=2002|sayfalar=136-7|yayıncı=Bodley Head|isbn=0-7126-4286-2}}
[[Kategori:Güller Savaşı'nda kişiler]]
[[Kategori:Boğularak idam edilmiş kişiler]]
| |||