Vikipedi

Çarpma krateri: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
LuCKY (mesaj | katkılar)
Devriyeler
15.863 değişiklik
k Yazım hatası düzeltildi
Betseg (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
1.575 değişiklik
Değişiklik özeti yok
11. satır:
|}
|-
|Solar[[Güneş Sistem'deSistemi]]nde çarpa krateri:
* Sol yukarı: Satürn'ün uydusunda 500 kilometre genişlikte krater ''Engelier'' [[Iapetus (moon)|Iapetus]]
* Sağ yukarı: Son dönemlerde oluşmuş [[Mars üzerinde çarpma krateri]] [[püskürük]]lerin [[ışın sistemi]]ni gösteriyor<ref>[http://arstechnica.com/science/2014/02/spectacular-new-martian-impact-crater-spotted-from-orbit/ Spectacular new Martian impact crater spotted from orbit] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140208014017/http://arstechnica.com/science/2014/02/spectacular-new-martian-impact-crater-spotted-from-orbit/ |tarih=8 Şubat 2014 }}, [[Ars Technica]], Feb 6 2014.</ref>
18. satır:
|}
 
'''Çarpma krateri''', [[Güneş Sistemi]]'ndeki (veya başka bir yerde) bir [[gezegen]]in, [[Ay]]ın veya başka bir katı cismin yüzeyinin de, daha küçük bir cismin yüzeye [[hiper hız]]la çarpmasıyla oluşan bir dairesel çöküntüdür. Patlama veya içsel çökme nedeniyle oluşan [[volkanik krater]]lerin<ref>Basaltic Volcanism Study Project. (1981). Basaltic Volcanism on the Terrestrial Planets; Pergamon Press, Inc: New York, p. 746. http://articles.adsabs.harvard.edu//full/book/bvtp./1981//0000746.000.html {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120303024945/http://articles.adsabs.harvard.edu//full/book/bvtp./1981//0000746.000.html |tarih=3 Mart 2012 }}.</ref> tersine çarpma kraterleri, çevresindeki araziden yükseklik olarak daha alçakta olan kenar ve zeminleri yükseltir.<ref>Consolmagno, G.J.; Schaefer, M.W. (1994). ''Worlds Apart: A Textbook in Planetary Sciences;'' Prentice Hall: Englewood Cliffs, NJ, p.56.</ref> Çarpma kraterleri küçük, basit, kâse biçiminde çöküntüden geniş, karmaşık çoğul halkalı çarpma havuzuna kadar dağılım gösterir. [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin [[Arizona]] eyaletinde bulunan Barringer Meteor Krateri küçük çarpma kraterinin dünya üzerindeki en bilindik örneğidir.
 
Çarpma kraterleri [[Ay]], [[Merkür]], [[Kalisto]], [[Ganymede]]'yi ve ayrıca küçük uyduları ve [[asteroid]]leri de içeren birçok [[Solar Sistem]] elemanlarının baskın coğrafik özellikleridir. Aktif yüzey jeolojik süreçleri daha çok tecrübe edinen diğer gezegen ve uydularda, [[Dünya]], [[Venüs]], [[Mars]], [[Europe]], [[Io]] ve [[Titan]] gibi görünebilir. Çarpma kraterleri zamanla [[tektonikler]] tarafından gerçekleştirilen aşınma, gömülme ve dönüştürülmeden dolayı daha az yaygındır. Bu tarz süreçlerin orijinal krater topoğrafyasını bozduğu durumlarda daha çok [[çarpma yapısı]] veya [[astrobleme]] terimleri kullanılır. Eski literatürde, çarpma krater oluşumunun anlamı tam olarak fark edilmeden önce yeni fark edilen çarpma-ilişkili özellikleri tanımlamak için [[gizli patlama yapısı]] veya [[kriptovolkanik yapı]] terimleri kullanılıyordu.<ref>French, B.M. (1998). ''[[Traces of Catastrophe]]: A Handbook of Shock-Metamorphic Effects in Terrestrial Meteorite Impact Structures;'' Simthsonian Institution: Washington DC, p. 97. http://www.lpi.usra.edu/publications/books/CB-954/CB-954.intro.html {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170715094422/http://www.lpi.usra.edu/publications/books/CB-954/CB-954.intro.html |tarih=15 Temmuz 2017 }}.</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çarpma_krateri" sayfasından alınmıştır