Fenerbahçe (futbol takımı): Revizyonlar arasındaki fark

[[Dosya:ZiyaSongülenFB.jpg |sol|küçükresim|200px|Fenerbahçe'nin 1 numaralı kurucu üyesi ve ilk başkanı [[Ziya Songülen|Nurizâde Ziya Songülen]]]]

[[Londra]] Sefareti Başkatibi Nurizâde Suad Bey'in oğlu [[Ziya Songülen|Mehmed Ziya Songülen]], [[Hareket Ordusu]] [[Ferik]]<nowiki/>i (tümgeneral) Şevki Paşa'nın oğlu [[Ayetullah Bey]], edebiyatçı [[Samipaşazade Sezai|Samipaşazade Sezai Bey]]’in yeğeni [[Necip Okaner|Enver Necip (Okaner)]], Basra Valisi Abdurrahman Sami Efendi’nin oğlu, [[Alman Lisesi]] talebesi [[Hassan Sami Kocamemi]], [[Saint-Joseph Fransız Lisesi|Saint-Joseph]] talebesi [[Galip Kulaksızoğlu]], “Hintli” adıyla anılan [[Asaf Beşpınar]] ve [[Hakkı Saffet Tarı]], o yıllarda [[Kalamış]], [[Papazın Çayırı]]’nda İngiliz ve Rumların maçlarını izlemekte ve İngilizlerin yer aldığı [[Moda FC]]'de oynayan “Bobby” lakaplı ilk Türk futbolcu [[Fuat Hüsnü Kayacan]]'ı seyretmekteydiler.<ref name="daglaroglu">{{Web kaynağı | başlık = 1907-1987 FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ TARİHİ – 1 | url = http://fenerleaks.wordpress.com/2012/04/09/1907-1987-fenerbahce-spor-kulubu-tarihi-1/ | iş = | yayımcı = wordpress.com | erişimtarihi = 4 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141027115744/http://fenerleaks.wordpress.com/2012/04/09/1907-1987-fenerbahce-spor-kulubu-tarihi-1/ | arşivtarihi = 27 Ekim 2014 | ölüurl =evet}}</ref> 1907 yalının bahar mevsiminde yine bir maç dönüşünde Necip, Ziya ve Ayetullah Beyler, Necip Bey'in Moda Beşbıyık Sokaktaki evinde toplandılar. İçinde bulundukları tarihin de desteğinden güç alan bu gençler, kuracakları takımın ilk fikir harcını attılar.<ref name="tarihçe3">{{Web kaynağı | başlık = İSTANBUL’DA İLK "FUTBOL LİGİ" GÜNLERİ | url = http://www.fenerbahce.org.tr/kurumsal/detay.asp?ContentID=6 | iş = fenerbahce.org | yayımcı = Fenerbahçe Spor Kulübü | erişimtarihi = 4 Ağustos 2013 | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|tarih=Mart 2020 }}</ref> Bu genç arkadaş grubunun yaptığı istişare sonrasında gerekli parayı finanse edecek olan dönemin zenginlerinden [[Saint Joseph Lisesi|Saint-Joseph]] mezunu Mühendis Nurizade Ziya Bey'e kulübün kurucu başkanlığı, [[Osmanlı Bankası]] memurlarından [[Saint-Joseph Fransız Lisesi|Saint-Joseph]] mezunu Ayetullah Bey'e katiplik (sekreter) görevi, [[Bahriye Mektebi]]’nden henüz yeni mezun olmuş Necip Bey'e de kaptanlık ve veznedarlık (sayman) görevi paylaşıldı. Kulübün adını ise, oturdukları semtten esinlenerek, Fenerbahçe Futbol Kulübü olarak belirlediler. Böylece Fenerbahçe Spor Kulübü, bir futbol takımı olarak 1907 yılında [[İstanbul]]'un [[Kadıköy]] ilçesi [[Moda, Kadıköy|Moda]] semtinde kuruldu.<ref name="tarihçe3"/>

Kulüp başkanı Ziya Bey'in [[İngiltere]]'den bizzat getirttiği; önü ve kolları düğmeli [[pazen]] kumaş olan sarı beyaz renkte bol formaları, lacivert şort pantolonları ve sarı löverli yün çorapları ile takım, ilk antrenmanlarına [[Saint-Joseph Fransız Lisesi|Saint-Joseph]] Koleji Türkçe muallimi [[Enver Yetiker|Enver Kemal Yetiker]]’in nezaretinde başladı. Kısa zamanda çevrenin futbola kabiliyetli gençlerini de kendi etrafında toplayan kulübün ilk kadrosu, olası olarak; [[Asaf Beşpınar|Hint Asaf]] - [[Necip Okaner|Necip]], [[Ziya Songülen|Ziya]] - Büyük Hasan, [[Hassan Sami Kocamemi|Hassan Sami]], [[Sabri Çerkes|Çerkes Sabri]] - [[Nasuhi Baydar|Nasuhi]], [[Şevkati Hulusi Bey|Şevkati]], [[Galip Kulaksızoğlu|Galip]], [[Hüseyin Dalaklı|Hüseyin]], Hayrullah Bey terkibinde ya da; Asaf - Ziya, Hassan Sami - Ayetullah, Mazhar, Necip - Fethi, Galip, Hüseyin, Hasan, Nevzat şeklinde oluştu.

 

Fenerbahçe futbol takımı, [[1908-09 İstanbul Futbol Ligi|1908]] yılında ilk kez [[İstanbul Ligi]]'ne katıldı. Takımın ilk teknik direktörlüğünü, aynı zamanda takımın oyuncu olan [[Hüseyin Dalaklı]] yapmaktaydı.<ref name="turkfutbolu.net">{{Web kaynağı | başlık = İSTANBUL LİGİ 1909-1910 SEZONU | url = http://www.turkfutbolu.net/tumligler/istanbul09-10.html | iş = turkfutbolu.net | yayımcı = turkfutbolu.net | erişimtarihi = 5 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150512002911/http://www.turkfutbolu.net/tumligler/istanbul09-10.html | arşivtarihi = 12 Mayıs 2015 | ölüurl =evet}}</ref> İlk iki yıl İstanbul Ligi'nde varlık gösteremeyen takım, [[1911-12 İstanbul Futbol Ligi|1911-12]] sezonunda Zeki (Mazlum), [[Karnik Arslanyan|K. Arslanyan]], [[Abbas Elkatipzade|Abbas (Elkatipzade)]], [[Mustafa Elkatipzade|Mustafa (Elkatipzade)]], [[Yahya Berki Karagözoğlu|Yahya Berki (Karagözoğlu)]], [[Hüseyin İzzi|Hüseyin (İzzi)]], [[Arif Emirzade|Arif]], [[Kemal Aşkın|Kemal (Aşkın)]], [[Tevfik Taşçı|Tevfik]], Nuri, [[Galip Kulaksızoğlu|Galip (Kulaksızoğlu)]], [[Nasuhi Baydar|Nasuhi]] ve [[Hasan Kâmil Sporel|Hasan Kâmil (Sporel)]]'den oluşan kadrosuyla şampiyon olarak tarihindeki ilk lig şampiyonluğunu elde etti.<ref name="angelfire">{{Web kaynağı | başlık = KULÜP TARİHİ | url = http://www.angelfire.com/ab7/semihgl/tarih.htm | iş = angelfire.com | yayımcı = angelfire.com | erişimtarihi = 5 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141230152555/http://www.angelfire.com/ab7/semihgl/tarih.htm | arşivtarihi = 30 Aralık 2014 | ölüurl =evet}}</ref>

 

1912-1913 Sezonu, Fenerbahçe her ne kadar lider olduysa da [[Balkan savaşları]] nedeniyle tamamlanamadı.<ref name="turkfutbolu1">{{Web kaynağı | başlık = FENERBAHÇENİN KURULUŞ VE GELİŞMESİ | url = http://www.turkfutbolu.net/tarih/tarih1.html | iş = turkfutbolu.net | yayımcı = turkfutbolu.net | erişimtarihi = 5 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140221083315/http://www.turkfutbolu.net/tarih/tarih1.html | arşivtarihi = 21 Şubat 2014 | ölüurl =evet}}</ref> Resmi kuruluşu 1907 olarak bilinen Fenerbahçe'nin tescili ise 1913 yılında yapıldı. ''"1907'de Kuşdili Çayırı'nda kurulan ve başkanlığını Hamid Hüsnü (Kayacan) Bey'in yaptığı Fenerbahçe Spor Kulübü'nün kuruluş amacı "Beden ve fikir eğitimini yaygınlaştırmak, vatan gençlerini hayat mücadelesine, sıkıntılara ve askeri seferlere (savaşmaya) alıştırmak"'' ifadelerini ihtiva eden belge ile kulüp resmi olarak tescil edildi. Bu kayıt aynı zamanda, bir Türk futbol kulübü hakkında şu ana kadar bulunmuş tek resmî Osmanlı tescil belgesidir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Osmanlı döneminden tescil belgesi bulunmuş tek futbol kulübü Fenerbahçe | url = http://gundem.bugun.com.tr/kulubumuz-hangisiydi-haberi/847277 | iş = | yayımcı = bugun.com.tr | erişimtarihi = 5 Ağustos 2013 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131106060409/http://gundem.bugun.com.tr/kulubumuz-hangisiydi-haberi/847277 | arşivtarihi = 6 Kasım 2013 | ölüurl =evet}}</ref> [[1913-14 İstanbul Futbol Ligi|1913-14]] ve [[1914-15 İstanbul futbol ligleri|1914-15]] sezonlarında ise [[Galip Kulaksızoğlu]]'nun teknik direktörlüğündeki takım iki sezon art arda İstanbul Lig şampiyonluğunu kazandı.<ref>{{Web kaynağı | başlık = İSTANBUL LİGİ 1913-1914 SEZONU | url = http://www.turkfutbolu.net/tumligler/istanbul13-14.html | iş = turkfutbolu.net | yayımcı = turkfutbolu.net | erişimtarihi = 5 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150512002744/http://www.turkfutbolu.net/tumligler/istanbul13-14.html | arşivtarihi = 12 Mayıs 2015 | ölüurl =evet}}</ref> 1912 yılında kurulan ve 1923 yılına kadar devam eden [[Cuma Ligi]]'nde de mücadele eden Fenerbahçe, [[1920-21 Cuma Ligi|1920-21]] ve [[1922-23 Cuma Ligi|1922-23]] sezonlarını şampiyon olarak tamamladı.<ref>{{Web kaynağı | başlık = CUMA LİGİ TÜM SEZONLAR | url = http://www.turkfutbolu.net/tumligler/cumapuan.html | iş = turkfutbolu.net | yayımcı = turkfutbolu.net | erişimtarihi = 5 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120428174124/http://www.turkfutbolu.net/tumligler/cumapuan.html | arşivtarihi = 28 Nisan 2012 | ölüurl =evet}}</ref>

Fenerbahçe'nin [[1922-23 Cuma Ligi|1922-23]] sezonu şampiyonluğu dünyada eşi benzeri görülmemiş bir sezon olarak tarihe geçti.<ref name="gol">{{Web kaynağı | başlık = GOL YEMEYEN TAKIM | url = http://fenerleaks.wordpress.com/2012/04/09/1907-1987-fenerbahce-spor-kulubu-tarihi-1/ | iş = | yayımcı = fenerleaks.wordpress.com | erişimtarihi = 12 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141027115744/http://fenerleaks.wordpress.com/2012/04/09/1907-1987-fenerbahce-spor-kulubu-tarihi-1/ | arşivtarihi = 27 Ekim 2014 | ölüurl =evet}}</ref> Takım kadrosunun tamamı yüksek okul mezunları ve öğrencilerden oluşan Fenerbahçe, sezonu hiç yenilmeden ve gol yemeden 58-0 gibi bir skorla tamamladı.<ref name="gol"/>

1923 yılının Fenerbahçe açısından en önemli olaylarıdan bir diğeri ise [[Birleşik Krallık]] işgal kuvvetleri komutanı General [[Charles Harington Harington]]'ın [[İstanbul]]'dan ayrılırken kendi adına bir turnuva düzenlemesi oldu.<ref name="ms3">{{Web kaynağı | başlık = General Harrington Kupası | url = http://www.ntvmsnbc.com/news/345808.asp | iş = ntvmsnbc.com | yayımcı = ntvmsnbc | erişimtarihi = 7 Ağustos 2013 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20080604112626/http://www.ntvmsnbc.com/news/345808.asp | arşivtarihi = 4 Haziran 2008 | ölüurl =hayır}}</ref> General, bu kupaya yönelik olarak "''Gardler Muhteliti Türk kulüplerine meydan okuyor. Galibine, Başkumandanın adını taşıyan büyük bir kupa verilecek bu maça Türk kulüpleri diledikleri gibi takviye de alabilirler.''" şeklinde bir ilan verdi. Fenerbahçe ise generalin ilanına "''Fenerbahçe Kulübü yalnız kendi kadrosuyla bu maçı şartsız olarak kabul eder.''" şeklindeki gazete ilanıyla karşılık verdi.

 

 

1936 yılında en güçlü [[İstanbul]], [[Ankara]] ve [[İzmir]] takımlarının yer aldığı [[Millî Küme]] kuruldu.<ref name="angelfireönce">{{Web kaynağı | başlık = Before the Turkish Leagues {{İng}} | url = http://www.angelfire.com/nj/sivritepe/5758/tl.html | iş = angelfire.com | yayımcı = angelfire.com | erişimtarihi = 5 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150531194056/http://www.angelfire.com/nj/sivritepe/5758/tl.html | arşivtarihi = 31 Mayıs 2015 | ölüurl =hayır}}</ref> 1938 yılında kendi isteğiyle ligden çekilen Fenerbahçe, bunun dışındaki tüm turnuvalara katılmış [[1937 Millî Küme|1937]], [[1940 Millî Küme|1940]], [[1943 Millî Küme|1943]], [[1945 Millî Küme|1945]], [[1946 Millî Küme|1946]] ve [[1950 Millî Küme|1950]] yıllarında olmak üzere 6 kez şampiyonluk kazanarak bu kupada en çok zafere ulaşan takım olmuştur.<ref name="turkfutbolurekor">{{Web kaynağı | başlık = Kanıtlarla 9 Şampiyonluk Katliamı ve Uyuyan Fenerbahçe | url = http://www.sporyazarlari.com/futbol/fenerbahce/metin-sipahioglu/23-05-2013/kanitlarla-9-sampiyonluk-katliami-ve-uyuyan-fenerbahce/568444.aspx | iş = | yayımcı = sporyazarlari.com | erişimtarihi = 5 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140720133639/http://www.sporyazarlari.com/futbol/fenerbahce/metin-sipahioglu/23-05-2013/kanitlarla-9-sampiyonluk-katliami-ve-uyuyan-fenerbahce/568444.aspx | arşivtarihi = 20 Temmuz 2014 | ölüurl =evet}}</ref> Bu yılların en önemli futbolcularından birisi ise Fenerbahçe formasıyla çıktığı 615 maçta 423 gol atan [[Lefter Küçükandonyadis|Lefter]] oldu.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Büyük Usta'ya son görev | url = http://www.sabah.com.tr/Spor/SagWidget/2012/01/15/buyuk-ustaya-son-gorev | iş = sabah.com.tr | yayımcı = Sabah Gazetesi | erişimtarihi = 8 Ağustos 2013 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160305015252/http://www.sabah.com.tr/spor/sagwidget/2012/01/15/buyuk-ustaya-son-gorev | arşivtarihi = 5 Mart 2016 | ölüurl =evet}}</ref> 1947-1951 ve 1953-64 yılları arasında Fenerbahçe forması giyen Lefter, Türkiye'de kulübü tarafından jübilesi yapılan ilk futbolcu oldu.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Lefter hayatını kaybetti | url = http://www.ntvmsnbc.com/id/25313915/ | iş = ntvmsnbc.com | yayımcı = ntvmsnbc | erişimtarihi = 8 Ağustos 2013 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130921205345/http://www.ntvmsnbc.com/id/25313915 | arşivtarihi = 21 Eylül 2013 | ölüurl =hayır}}</ref> Fenerbahçe taraftarlarının gönlünde taht kuran ve Ordinaryüs lakabı takılan Lefter için ''Tribünler söyledi binlerce kere. Ver Lefter'e yaz deftere. Bitti kalem doldu defter. Bu âlemde kral Lefter.'' sloganı yazıldı.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Ordinaryüs... | url = http://tr.eurosport.com/futbol/ordinaryus._sto3075960/story.shtml | iş = | yayımcı = eurosport.com | erişimtarihi = 8 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130118074427/http://tr.eurosport.com/futbol/ordinaryus._sto3075960/story.shtml | arşivtarihi = 18 Ocak 2013 | ölüurl =hayır}}</ref>

1939 yılında Türk futbol tarihinde ilk kez gece maçları oynanmaya başlandı. 9 Eylül 1939 tarihinde saat 21.00'de Fenerbahçe ile [[Beyoğluspor]] arasında yapılan bu ilk maçta, Fenerbahçe rakibini 4-2 mağlup etti. İlk gece maçının ilk golünü ise Fenerbahçeli futbolcu [[Fikret Kırcan]] kaydetti.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Herşey bir golle başladı | url = http://dosyalar.hurriyet.com.tr/fix98/75yil/85ekl.htm | iş = hurriyet.com.tr | yayımcı = Hürriyet Gazetesi | erişimtarihi = 8 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150322224933/http://dosyalar.hurriyet.com.tr/fix98/75yil/85ekl.htm | arşivtarihi = 22 Mart 2015 | ölüurl =evet}}</ref>