Öklid geometrisi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
link güncellendi
Gufosowa (mesaj | katkılar)
k içbağ dz
3. satır:
[[Dosya:Sanzio_01_Euclid.jpg|küçükresim|236pik|{{Ortala|[[Raphael]]'in [[Atina Okulu]]'ndan bir detay, geometrik bir şekil çizmek için pergel kullanan bir Yunan matematikçiyi -belki de [[Öklid]] veya [[Arşimet]]'i temsil ediyor.}}]]
 
'''Öklid geometrisi''', [[İskenderiye]]li Yunan matematikçi [[Öklid]]’e atfedilen matematiksel bir sistemdir ve onun ''[[Öklid'in Elementler'i|Elemanlar]]'' adlı [[geometri]] üzerine ders kitabında tarif edilmektedir. Öklid'in yöntemi, sezgisel olarak çekici küçük bir [[aksiyom]] seti varsaymaktan ve bu aksiyomlara dayanarak birçok başka [[Kaziye|önermeyiönerme]]yi ([[teorem]]leri) çıkarmaktan ibarettir. Öklid'in sonuçlarının çoğu daha önceki matematikçiler<ref name = eves1_19>{{harvnb|Eves|1963|loc=s. 19}}</ref> tarafından ifade edilmiş olsa da, Öklid, bu önermelerin kapsamlı bir [[tümdengelim]]li ve mantıksal sisteme<ref>{{harvnb|Eves|1963|loc=s. 10}}</ref> nasıl uyabileceğini gösteren ilk kişi oldu. ''Elemanlar'', ilk aksiyomatik sistem ve [[Matematiksel ispat|resmi ispatın]] ilk örnekleri olarak ortaokulda (lise) hala öğretilen '''düzlem geometrisi''' ile başlar. [[Üç boyutlu uzay|Üç boyutlu]] [[Platonik cisim|katı geometrisi (uzay geometrisi)]] ile devam ediyor. ''Elemanlar''’ın çoğu, geometrik dilde açıklanan, şimdi [[cebir]] ve [[Sayılar teorisi|sayı teorisi]] olarak adlandırılan şeyin sonuçlarını belirtir.<ref name="eves1_19"/>
 
İki bin yıldan fazla bir dönem için "Öklid" sıfatı gereksizdi çünkü başka hiçbir geometri tasarlanmamıştı. Öklid'in aksiyomları sezgisel olarak o kadar açık görünüyordu ([[Paralel#Paralel aksiyomu|paralellik postülatının]] olası istisnası dışında), onlardan ispatlanan herhangi bir teorem mutlak, çoğu zaman metafiziksel anlamda doğru kabul edildi. Ancak günümüzde, ilkleri 19. yüzyılın başlarında keşfedilen diğer birçok kendinden [[Tutarlılık|tutarlı]] [[Öklit dışı geometri|Öklid dışı geometri]] bilinmektedir. [[Albert Einstein]]'ın [[genel görelilik]] teorisinin bir sonucu, fiziksel uzayın kendisinin Öklidsel olmadığı ve [[Üç boyutlu uzay|Öklid uzayının]] sadece kısa mesafelerde iyi bir yaklaşım olduğudur ([[Kütleçekim|yer çekimi]] alanının gücüne bağlı olarak).<ref>Misner, Thorne & Wheeler (1973), s. 47</ref>