René Descartes: Revizyonlar arasındaki fark

'''René Descartes '''(Fransızca: [ʁəne dekaʁt]; Latinceleştirilmiş: '''Renatus Cartesius'''; sıfat hali: Kartezyen, d. 31 Mart 1596 – ö. 11 Şubat 1650), [[Fransızlar|Fransız]] [[Felsefe|filozof]], [[matematik]]çi ve yazar. Filozof olarak [[rasyonalistRasyonalist]], [[idealist]] ve [[metodik şüphecidirşüphe]]<nowiki/>cidir.

Hayatının çoğunu [[Hollanda]]’da geçirmiş olup, Modern FilozofininFelsefenin Babası unvanını almıştır ve kendisini takip eden Batı felsefesi çoğunlukla onun günümüzde hala çalışılan yazılarına cevap niteliğindedir. Özellikle “İlk Felsefe Üzerine Düşünceler” hâlâ çoğu üniversitenin felsefe bölümünde standart bir kaynak olarak kabul edilir. Descartes’ınDescartes’in matematiğe katkısı da aynı derecede belirgindir; uzaydaki bir noktayı bir numaralar seti olarak işaretleyebilmeyi ve cebirsel denklemleri iki boyutlu koordinat sisteminde geometrik şekiller olarak göstermeyi (ve tam tersini) sağlayan [[Kartezyen koordinat sistemi]], ismini Descartes’tan<nowiki/>ni alırbuldu. [[Cebir]] ve [[geometri]] arasında bir köprü olan, sonsuz küçükler hesabı ve analizi için elzem olan, [[analitik geometriningeometri]]<nowiki/>nin de temellerini Descartes atmıştır. Yine kendi ismini taşıyan [[Kartezyen düalizm]], zihin ve bedenin [[töz]] itibarıyla ayrı olduğu felsefi düşüncesidir. Bir deha örneği olarak tanımlanan Descartes aynı zamanda bilimsel devrimdeki anahtar kişilerden biridir. Kendisinden önceki filozofların otoritesini ve kendi algılarının kesinliğini kabul etmeyi reddetmiştir.

Descartes, daha sonra [[Baruch Spinoza]] ve [[Gottfried Leibniz]] tarafından savunulan, ve [[Deneycilik|empirik]] ekolü ( [[Thomas Hobbes|Hobbes]], [[John Locke|Locke]], Berkeley, Rousseau, [[David Hume|Hume]]) tarafından karşı çıkılan 17. Yüzyıl kıtasal rasyonalizminin temellerini atmıştır. [[Gottfried Leibniz|Leibniz]], [[Baruch Spinoza|Spinoza]] ve Descartes felsefenin yanında matematikle de ilgililerdi, ve Descartes ile Leibniz bilime de birçok katkıda bulundular.

Rene Descartes’in dini inançları akademi çevrelerinde sıkı bir tartışma konusu olmuştur. Katolik olduğunu belirterek, ''Meditasyonlar’ın ''amaçlarından birinin [[Hristiyanlık|HıristiyanHristiyan]] inancını savunmak olduğunu söylemiştir. Ancak, Descartes, kendi döneminde gizli ''[[Deizm|deist]] ''veya ''[[Ateizm|ateist]]'' olmakla suçlandı. Onun çağdaşı olan [[Blaise Pascal]] onun hakkında şöyle demiştir:“Descartes’i affedemem, bütün o felsefesinde, tanrıyı dağıtmak için elinden geleni yaptı. Fakat tanrının parmaklarını şıklatmasıyla dünyaya şekil vermesini kışkırtmaktan kaçınamadı, sonunda da hiçbir faydası kalmadı tanrı için”. [[Stephen Gaukroger]]'in kaleme aldığı Descartes’ın biyografisinde “onun derin bir Katolik inancı vardı, gerçeği keşfetmeye olan arzusunu öldüğü günün sonuna kadar korudu”. (The debate continues whether Descartes was a Catholic apologist, or an atheist concealed behind pious sentiments who placed the world on a mechanistic framework, within which only man could freely move due to the grace of will granted by God.) Tartışma Descartes’in Katolik savunucusu mu yoksa ancak tanrının ona bahşedilmiş lütfuyla özgürce hareket edebilen mekanik bir çerçeve içinde dini duyguların arasında saklanmış olan bir ateist mi olduğu iletartışması hala devamsonlanmış ederdeğildir.

“ Tüm“Tüm felsefe bir ağaç gibi olduğundan; metafizik kök, fizik gövde, ve diğer bilimler bu gövdeden dallanan dallardır, bu dallar üç ana başlığa indirgenebilir : [[Tıp]], [[mekanik]] ve [[etik]]. Ahlakın bilimiyle, bilgeliğin son derecesi olan, diğer bilimlerin en yüksek ve en mükemmel bütün bilgisini anladım.”

Onun ''Metot Üzerine Konuşma’''sında, herhangi birinin şüphe olmadan, gerçek olarak bildiği temel prensiplere varmaya çalışır. Bunu başarmak için hiperbolik/metafizik şüpheyi, bazen metotolojik[[metodoloji]]<nowiki/>k şüphecilik olarak adlandırılan metodu kullanır: şüphelenilebilecek herhangi bir düşünceyi reddeder ve onları gerçek bilgi için sağlam dayanak elde etmekle yeniden kurar.

* 1647. ''La description du corps humain'' (İnsan vücudunun Tanımı)

* 1648. ''Responsiones Renati Des Cartes…'' (Yeniden Descartes Cevapları)

* 1657. ''Correspondence'' (Yazışma)