|
}}
'''Millî Küme''' (daha sonra kullanılan adlarıyla '''Maarif Mükâfâtı''' ve '''Millî Eğitim Kupası'''), [[Türkiye Futbol Federasyonu]] tarafından düzenlenen, [[İstanbul Futbol Ligi|İstanbul]] Ligi, [[Ankara Futbol Ligi|Ankara]] Ligi ile [[İzmir Futbol Ligi|İzmir]] liglerinden katılan takımların mücadele ettiği ulusal [[futbol]] ligidir.<ref name="Ulusal ligler">{{Web kaynağı | url = http://www.angelfire.com/nj/sivritepe/5758/tl.html | başlık = Before the national Turkish leagues | website = angelfire.com | yayımcı = Erdinç Sivritepe | erişimtarihi = 26 Ekim 2017 | dil = İngilizce | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180919165834/http://www.angelfire.com/nj/sivritepe/5758/tl.html | arşivtarihi = 19 Eylül 2018 | ölüurl =hayır}}</ref><ref name="Milli Küme"/> Yalnızca 1941 sezonunda bu 3 lig dışından Eskişehir Futbol Ligi temsilcisi olarak Eskişehir Demirspor turnuvaya katılmıştır. 1937-1950 yılları arasında 11 kez, deplasmanlı lig formatında düzenlenmiştir.<ref>{{kaynak | url = http://www.tff.org/default.aspx?pageID=294 | başlık = Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluyor | website = tff.org | yayımcı = [[Türkiye Futbol Federasyonu]] | alıntı = ...ilk deplasmanlı lig kapsamındaki Milli Küme maçları da yine bu dönemde tertip edilmiştir. | erişimtarihi = 26 Ekim 2017 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20150414235529/http://www.tff.org/default.aspx?pageID=294 |arşivtarihi= 14 Nisan 2015 | ölüurl =hayır}}</ref> O dönemde Ankara ve İzmir liglerinin dolay şehirlerden takımlar barındırdığından dolayı Millî Küme'de 3 büyük şehirden fazla şehir temsil edilmiştir.<ref name="Ankara ligi"/><ref name="izmir ligi"/>
1942 sezonunda olumsuz hava koşulları nedeniyle, 1948 ve 1949 sezonlarında da [[Türkiye millî futbol takımı|Türkiye millî takımının]] [[1948 Yaz Olimpiyatları]] ile [[1949 Akdeniz Kupası]]'na katılması nedeniyle 1948 ve 1949 sezonlarında, olumsuz hava koşulları nedeniyle ise 1942 sezonunda düzenlenememiştir. İstanbul'daki karşılaşmalar [[Taksim Stadyumu]]'nda, Ankara'dakiler [[Ankara 19 Mayıs Stadyumu|19 Mayıs Stadyumu]]'nda, İzmir'deki karşılaşmalar ise [[Altay Alsancak Stadyumu|Alsancak Stadyumu]]'nda oynanmıştır.<ref name="Milli Küme"/>
Millî Küme 1950'de son kez oynanıp sonlandırılmıştır. Ligde en çok şampiyonluğu 6 kez ile [[Fenerbahçe (futbol takımı)|Fenerbahçe]] elde etmiştir.<ref name="RSSSF" >{{Web kaynağı|url=http:/ /www.rsssf.com/tablest/turkchamp.html|başlık=Turkey - List of Champions|erişimtarihi=28 Ocak 2021|arşivtarihi=26 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201104015146/http://www.rsssf.com/tablest/turkchamp.html|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|website=rsssf.com|yayımcı=[[RSSSF]]}}</ref><ref name="Türkiye şampiyonlukları">{{Web kaynağı | url = https://www.fenerbahce.org/28-sampiyonluk | başlık = Futbolda Türkiye Şampiyonluklarımız | website = fenerbahce.org | yayımcı = Fenerbahçe SK resmi websitesi | erişimtarihi = 14 Ocak 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190704205543/https://fenerbahce.org/28-sampiyonluk | arşivtarihi = 4 Temmuz 2019 | ölüurl =hayır}}</ref> İcra edildiği devirde en çok ilgi gören futbol ligi olmuştur.<ref name="Mehmet Yüce" /> ▼İstanbul'daki karşılaşmalar [[Taksim Stadyumu]]'nda, Ankara'dakiler [[Ankara 19 Mayıs Stadyumu|19 Mayıs Stadyumu]]'nda, İzmir'deki karşılaşmalar ise [[Altay Alsancak Stadyumu|Alsancak Stadyumu]]'nda oynanmıştır.<ref name="Milli Küme" />
▲Millî Küme 1950'de son kez oynanıp sonlandırılmıştır. Ligde en çok şampiyonluğu 6 kez ile [[Fenerbahçe (futbol takımı)|Fenerbahçe]] elde etmiştir.<ref name="RSSSF">{{Web kaynağı|url=http://www.rsssf.com/tablest/turkchamp.html|başlık=Turkey - List of Champions|erişimtarihi=28 Ocak 2021|arşivtarihi=26 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201104015146/http://www.rsssf.com/tablest/turkchamp.html|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|website=rsssf.com|yayımcı=[[RSSSF]]}}</ref><ref name="Türkiye şampiyonlukları">{{Web kaynağı | url = https://www.fenerbahce.org/28-sampiyonluk | başlık = Futbolda Türkiye Şampiyonluklarımız | website = fenerbahce.org | yayımcı = Fenerbahçe SK resmi websitesi | erişimtarihi = 14 Ocak 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190704205543/https://fenerbahce.org/28-sampiyonluk | arşivtarihi = 4 Temmuz 2019 | ölüurl =hayır}}</ref> İcra edildiği devirde en çok ilgi gören futbol ligi olmuştur.<ref name="Mehmet Yüce" />
== Tarihçe ==
[[Dosya:1950 Fenerbahçe Türkiye şampiyonluğu.jpg|küçükresim|250px|1950'de bir gazete [[Fenerbahçe (futbol takımı)|Fenerbahçe]]'nin [[Türkiye futbol şampiyonları listesi|Türkiye şampiyonluğunu]] Millî Küme'yi kazanmasından sonra duyuruyor.]]
Millî Küme'nin kurulmasından önce ülkede [[Türkiye Futbol Şampiyonası]] ilk ulusal şampiyona olarak vardı. Turnuva bölge ve şehir liglerinde şampiyon olan takımları eliminasyon usulüne göre karşılaştırıp Türkiye şampiyonunu belirliyordu. 1920'lerin sonuna doğru kamuoyundaki "ulusal lig" isteği, Avrupa'daki örneklerin de verildiği zamanın gazete ve dergilerinde belirmeye başlamıştı. 1937 yılında [[Türkiye Futbol Federasyonu]]'nun Millî Küme'yi kurup Mayıs ayında başlatmasıyla bu istek yerine getirilmişti. Millî Küme'ye [[İstanbul Futbol Ligi|İstanbul Ligi]]'nin ilk dört, [[Ankara Futbol Ligi|Ankara Ligi]] ile [[İzmir Futbol Ligi|İzmir Ligi]]'nin ilk iki sıradaki takımları katılabiliyordu.<ref name="Milli Küme">{{Web kaynağı | url = http://www.angelfire.com/nj/sivritepe/5758/MK.html | başlık = Milli Küme | dil = İngilizce | yayımcı = Erdinç Sivritepe | erişimtarihi = 20 Ocak 2021}}</ref> AynıO dönemde düzenlenenAnkara [[Bursave Futbolİzmir Ligi]],liglerinin [[Trabzondolay Futbolşehirlerden Ligi]],takımlar [[Çukurovabarındırdığından Futboldolayı Ligi]]Millî gibi gibiKüme'de diğer3 amatörbüyük yerelşehirden liglerdenfazla turnuvayaşehir temsilcitemsil alınmamıştıredilmiştir.<ref name="Ankara ligi">{{Web kaynağı | url = http://www.rsssf.com/tablest/turk-ankhist.html | başlık = Turkey - Ankara League Final Tables [Ankara Ligi puan durumları] | website = rsssf.com | yayımcı = [[RSSSF]] | erişimtarihi = 21 Eylül 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190322073751/http://www.rsssf.com/tablest/turk-ankhist.html | arşivtarihi = 22 Mart 2019 | ölüurl =hayır}}</ref><ref name="izmir ligi">{{Web kaynağı | url = http://www.rsssf.com/tablest/turk-izmhist.html | başlık = Turkey - İzmir League Final Tables [İzmir Ligi puan durumları] | website = rsssf.com | yayımcı = [[RSSSF]] | erişimtarihi = 21 Eylül 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190302221018/http://www.rsssf.com/tablest/turk-izmhist.html | arşivtarihi = 2 Mart 2019 | ölüurl =hayır}}</ref> [[1941 Millî Küme|1941]]'de bu liglerde yer almayan [[Eskişehir Demirspor]] da lige TFF tarafından dahil edilmiş ve Milli Küme tarihinde bir ilke imza atmıştıredilmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url=http://www.rsssf.com/tablest/tur41.html | başlık=Turkey 1941 | website=rsssf.com | yayımcı=[[RSSSF]] | erişimtarihi=14 Ocak 2021}}</ref> Spor tarihçisi Mehmet Yüce'ye göre Millî Küme icra edildiği devirde en çok ilgi gören futbol ligi olmuştur.<ref name="Mehmet Yüce">{{kitap kaynağı | son = Yüce | ilk = Mehmet | başlık = İdmancı Ruhlar – Futbol Tarihimizin Klasik Devreleri: 1923-1952| yıl = 2015 | sayfa = 346 | cilt = 2 | yer = İstanbul | yayımcı = İletişim Yayınları |isbn= 9789750516955}}</ref>
1944 yılında dönemin başbakanı olan [[Şükrü Saracoğlu]]'nun önerisiyle Türk futbol tarihindeki ilk [[Başbakanlık Kupası]] maçı düzenlenmiştir. Türkiye Futbol Şampiyonası'nı kazanan takım, bu kupada Millî Küme birincisi ile karşı karşıya gelmiştir. İki şampiyon takımın karşılaştığı bu kupa Avrupa'daki ilk süper kupalardan biridir.<ref name="Ulusal ligler"/> Başbakanlık Kupası'nın bu formatı, Millî Küme'nin de son kez oynandığı 1950 yılına dek devam etmiştir. ▼
== Yasal Statü ==
2013 yılında [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne]], [[Süper Lig]]'in ilk sezonuna denk gelen 1959'dan önceki şampiyonlukların neden yıldız kriterine dahil edilmediğini soran [[Milliyetçi Hareket Partisi]] Ankara Milletvekili [[Özcan Yeniçeri]]'ye [[Türkiye Futbol Federasyonu]], tahkim kurulunun şampiyonların tespitini yaparken yalnızca millî olan ligleri göz önünde bulundurduğunu bunun sonucu olarak yerel olarak oynanan ve Türkiye'nin tamamını kapsamayan liglerin millî olarak kabul edilmediği bildirmiştir.
TFF Tahkim kurulu meclise sunduğu cevabi yazısında, meclis tutanaklarında yer alan ifadede'', "Şampiyonlukların tespiti hususunda dikkat edilmesi gereken nokta, Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu şampiyonlukların tespitini yaparken yalnızca "milli" olan ligleri göz önünde bulundurmasıdır. Bunun sonucu olarak yerel olarak oynanan liglerin şampiyonu "Türkiye Şampiyonu" kabul edilmemektedir. Zira yerel liglerde, statüleri gereği ülkemizin diğer il ve bölgelerinden herhangi bir takımın katılımının sağlanamamış olması nedeniyle, Türkiye sathına yayılan bir şampiyonadan söz edilememektedir."'' cümleleri yer almaktadır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www2.tbmm.gov.tr/d24/7/7-32760sgc.pd|başlık=Request Rejected|erişimtarihi=30 Ocak 2021|çalışma=www2.tbmm.gov.tr}}</ref>
2019 yılında TFF Başkanı Nihat Özdemir, Milli Küme şampiyonluklarının Süper Lig şampiyonluk hesabına eklenmesi yönünde sosyal medyada tartışıldığını ancak, Fenerbahçe kulübünün konuyla ilgili herhangi bir resmi başvurusunun bulunmadığını, bu konuda karar verecek kişinin Tahkim Kurulu olduğunu açıklamıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.trtspor.com.tr/haber/futbol/super-lig/tff-baskani-ozdemir-uefa-var-kayitlarinin-yayinlanmasini-istemiyor-189490.html|başlık=TFF Başkanı Özdemir: UEFA, VAR kayıtlarının yayınlanmasını istemiyor|erişimtarihi=5 Şubat 2021|çalışma=www.trtspor.com.tr}}</ref>
▲1944 yılında dönemin başbakanı olan [[Şükrü Saracoğlu]]'nun önerisiyle Türk futbol tarihindeki ilk [[Başbakanlık Kupası]] maçı düzenlenmiştir. Türkiye Futbol Şampiyonası'nı kazanan takım, bu kupada Millî Küme birincisi ile karşı karşıya gelmiştir. İki şampiyon takımın karşılaştığı bu kupa Avrupa'daki ilk süper kupalardan biridir.<ref name="Ulusal ligler"/> Türkiye Futbol Şampiyonası 1924 yılından 1935'e dek ülkenin ilk ulusal şampiyonası olup 1937 yılında yerini Millî Küme'ye bırakmıştır. Bu şampiyona TFF tarafından 1940 yılında yeniden hayata geçirilmiş, ancak o zamandan itibaren Millî Küme'nin gölgesinde kalmıştır.<ref name="RSSSF">{{Web kaynağı | url = http://www.rsssf.com/tablest/turkchamp.html | başlık = Turkey - List of Champions | website = rsssf.com | yayımcı = [[RSSSF]] | erişimtarihi = 28 Ocak 2021 | dil = İngilizce | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201104015146/http://www.rsssf.com/tablest/turkchamp.html | arşivtarihi = 26 Aralık 2020 | ölüurl = hayır}}</ref> Başbakanlık Kupası'nın bu formatı, Millî Küme'nin de son kez oynandığı 1950 yılına dek devam etmiştir.
6 Mart 2021 tarihinde Fenerbahçe, Milli Küme şampiyonluklarının ulusal lig kabul edilerek Süper Lig şampiyonluk hesabına dahil edilmesi için resmi başvuru yaptığını duyurmuştur.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.goal.com/tr/haber/fenerbahceden-tffye-28-sampiyonluk-basvurusu/1ggqgk0tgieaz1f8pie6t8vm9o|başlık=Fenerbahçe'den TFF'ye 28 şampiyonluk başvurusu {{!}} Goal.com|erişimtarihi=18 Mart 2021|çalışma=www.goal.com}}</ref>
== Şampiyonlar ==
| 