Sema (tasavvuf): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Geçmişi: ek bilgi |
k →Geçmişi: düzeltme |
||
31. satır:
Mevlânâ'nın düşüncelerinin bir tarikat kimliğine bürünmesi oğlu [[Sultan Veled]]'in zamanında başlamışsa da semanın belli usul ve kurallara göre yapılması 15. yüzyılda Sultan Veled'in torunu Emîr Âlim Çelebi'nin oğlu Pîr Âdil Çelebi dönemine rastlar.<ref name=nuri/> Bu konudaki son düzenlemeler ise [[Konya]]'daki âsitânenin şeyhlerinden Pîr Hüseyin Çelebi tarafından 17. yüzyılda gerçekleştirilmiştir.<ref name=nuri>{{Web kaynağı | soyadı1 = Özcan | ad1 = Nuri | başlık = Mevlevi Ayini | url = http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c29/c290284.pdf | yayıncı = Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 29, Yıl: 2004 | erişimtarihi = 24 Şubat 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180225064932/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c29/c290284.pdf | arşivtarihi = 25 Şubat 2018 | ölüurl = hayır }}</ref> Günümüzde mevlevi ayini kısaca "sema" olarak adlandırılır. Mevlevîlikteki semanın benzerlerine Halvetilik, Kadirilik, Rufailik, Sühreverdilik, Celvetilik gibi tarikatlarda daha çok "devr" veya "deverân" denir.<ref name=zuhur/>
Mevlevi tarikatı Türkiye'de [[Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması|Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması kanunu]]'nun çıkması üzerine diğer tarikatlarla birlikte 1925 yılında sona ermiş; yirmi yıl kadar Mevlana'nın hatırasını ve manevî kişiliğini veya eserini yansıtacak önemli bir tören tertiplenmemiştir. Bu dönemde sema bir dinî ibadet olarak değil bir turistik gösteri olarak icra edilmeye devam etti.<ref name="dalp">{{web kaynağı |soyadı1=Dalp |ad1=İslam |başlık=İhtifallerin dönüşümüne dair birkaç değini |url=https://www.gzt.com/nihayet/ihtifallerin-donusumune-dair-birkac-degini-3517707 |yayıncı=gzt.com sitesi, 31 Temmuz 2020 |erişimtarihi=9 Mart 2021}}</ref> 1940'lı yıllarda Konya'da ölüm yıldönümü olan 17 Aralık günü Mevlana'yı anma toplantıları düzenlenmeye başladı. "''Mevlânâ İhtifali''" şeklinde adlandırılan bu toplantılara davet edilen müzisyenler çağlar içinde çeşitli Mevlevî bestekârları tarafından meydana getirilmiş âyinlerden parçalar çalıp söylemekteydi.
1950'lerde Konya'daki [[Şeb-i Arûs]] törenlerinde sema ayinleri tam teşekküllü olarak yapılmaya başladı. Zamanla sema törenler bir kültürel miras olarak sahiplenildi. Sema ayinleri başlangıçta, henüz hayatta olan yaşlı Mevlevîler tarafından tertiplendi; 1963 yılından sonra ise Konya Turizm Derneği'nin açtığı kurslarda yetişen semazenler görev aldı.<ref name=nezih/> Türkiye'nin başvurusu sonucu Mevlevi Sema Törenleri, 2008 yılında [[UNESCO]] tarafından belirlenmiş [[UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri|İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi]]''ne kaydedildi. Mevlevilik ve sema törenlerinin "teknik ve içsel mükemmelliğini ve orijinalliğini bozmadan gelecek nesillere aktarılması ve tanıtılması''" için 2009 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı bir genelge yayımladı.<ref name="teftis">{{web kaynağı |başlık=22/10/2008 tarih, 8 no'lu GENELGE |url=https://teftis.ktb.gov.tr/yazdir?7D73DB2BE251C1C7050A9D9C5B07A5A5 |yayıncı=Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu web sitsi |erişimtarihi=9 Mart 2021}}</ref>
| |||