Dünya'nın dış çekirdeği: Revizyonlar arasındaki fark

[[Dosya:Earth-crust-cutaway-tr.svg|küçükresim|350px|sağ|Yer'in kesiti. Ölçekli çizilmemiştir.]]

 

*[[Dosya:Path of Earthquakes through the Outer and Anisotropic West Inner Core.pdf|küçükresim|<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://wikipedia.org|başlık=Path of Earthquakes through the Outer and Anisotropic West Inner Core.pdf|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=|isbn=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201003091506/https://www.wikipedia.org/|arşivtarihi=3 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref> Dış çekirdek(outer core)|alt=]] [[Yerküre]]nin '''dış çekirdeği''' yaklaşık 2.260&nbsp;km kalınlığında [[demir]] ve [[nikel]]den oluşmuş katı olan [[iç çekirdek|iç çekirdeğin]] üstünde ve [[Manto (jeoloji)|manto]]nun altında yer alan bir tabakadır. Üst sınırı yeryüzünün yaklaşık 2890&nbsp;km metre altında yer alırken, iç çekirdekle geçiş bölgesi ise yeryüzünün yaklaşık 5.150&nbsp;km altındadır. Dış sınırı, Dünya yüzeyinin altında 2,890&nbsp;km (1,800 mil) bulunur. İç çekirdek ve dış çekirdek arasındaki geçiş, Dünya yüzeyinin altında yaklaşık 5,150&nbsp;km (3,200&nbsp;mi) bulunur. İç (veya katı) çekirdeğin aksine, dış çekirdek sıvıdır.

 

Dünya'nın iç çekirdeğinin merkezindeki ve dışındaki kristallerin farklı hizalandığını ortaya koydu. Bunun, gezegenin oluşumundaki büyük bir olaydan kaynaklanmış olabileceğini belirtiliyor.

 

== Dış çekirdeğin sıvı olduğuna nasıl karar verilmiştir? ==

 

*Dış çekirdek 1.2890-5000 kilometre arasında yer alır (kalınlığı 2 110&nbsp;km). Burada yoğunluk 5.5'den 10'a kadar çıkar ve p dalga hızı ise 13.6&nbsp;km/sn'den 8.1&nbsp;km/sn'ye düşer. Enine deprem dalgaları (s dalgaları) bu kısma sokulmadıklarından, dış çekirdeğin sıvı olduğu sonucuna varılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = Https://dışçekirdeknedir.org | başlık = Dış çekirdek nedir? | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı}}</ref>

*Kurşun ve uranyum gibi daha yoğun elementler de ya çok ender görülüyor ya da daha hafif elementlere bağlanarak kabukta kalma eğiliminde oluyor. Dış çekirdek üzerinde, katılaşmasını sağlayacak kadar basınç bulunmuyor; o nedenle iç çekirdeğe benzer bileşime sahip olmasına karşın sıvı kalabiliyor. Dış çekirdekte sıcaklık 4300 K (4,030&nbsp;°C) ile 6000 K (5,730&nbsp;°C) arasında bulunuyor.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.bilimfili.com | başlık = Dunyanın yapısı | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141030033738/https://www.bilimfili.com/ | arşivtarihi = 30 Ekim 2014 | ölüurl =evet}}</ref>

Çekirdekteki soğuma aynı zamanda gezegeni çevreleyen manyetik kalkanın da ortadan kalmasına neden olacaktır. Bu kalkan Dünya’yı kozmik radyasyondan korur. Kalkan, daimi hareket eden demirin neden olduğu konveksiyon süreci sayesinde oluşmuştur. Tıpkı Dünya gibi, Dünya’nın çekirdeği de sürekli dönmektedir- bazı bilim insanları çekirdeğin gezegenin geri kalanından daha hızlı döndüğünü düşünmektedir. Bu sürtünme, kinetik enerjiyi elektrik ve manyetik enerjiye çevirir ve bu da güneşten yayılan zararlı ve yüklü parçacıkları kuzey ve güney kutupları doğrultusunda saptıran alanı yani manyetik alanı oluşturur.

 

 

== Kaynakça ==