Konstantinopolis balyosu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
SAİT71 (mesaj | katkılar)
k düzen
SAİT71 (mesaj | katkılar)
k ufak düzen
1. satır:
 
{{Siyasi makam bilgi kutusu
|makam = Venedik KonstantinapolisKonstantinopolis Balyosu
|yerliadı = "Bailo de Costantinopoli"
|bayrak = Flag of Most Serene Republic of Venice.svg
12. satır:
|birim =
|bilgiler =
|resim =
|görevdeki =
|resimbüyüklüğü =
|başlık =
|görev açıklaması = [[Venedik Cumhuriyeti]]'nin [[Osmanlı İmparatorluğu]] temsilicisi,
|görevbaşlangıcı =
|unvan =
|ikamet = [[Galata]],[[Konstantinapolis]]
|atayan = [[Venedik doçeleri listesi|Venedik Doçe'siDoçesi]]
|atayanmakam =
|atadığı =
Satır 35 ⟶ 36:
}}
 
'''Konstantinopolis Balyosu''', ([[Venedikçe]]: Bailo de Costantinopoli) yada ''Baylos''., [[Venedik Cumhuriyeti]]'nin [[Konstantinopolis]]'deki en üst diplomatik temsilcisidir. [[Osmanlı İmparatorluğu]] ve [[Bizans imparatorluğuİmparatorluğu]] dönemlerinde ilişkin devletlerin iletişimini yürütmüş diğer bölgelerdeki Balyosları[[Balyos]]ları da yönlendirmiştir.
 
==Etimoloji==
[[Dosya:Bailo.png|küçükresim|right|17.yuzyil'da bir Baylos gravürü muhtelemen Giacomo Querini]]
[[Balyos]], elçi, aracı, arabulucu anlamı taşıdığı gibi, aynı zamanda İstanbul'da görev yapan [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] elçilerine verilen addır. [[Venedikçe]] Bailo kelimesi Latin[[Latince]] kökenli olup ''[[:wikt:baiulus|baiulus]]'' kelimesinden türemiştir, bu kelimenin latinceLatince anlamı ise hamal anlamına gelir. Türkçe'de ise ''bālyōs'' yada ''bālyoz'' olarak kullanılır. [[Dosya:Bailo.png|küçükresim|right|17.yuzyil'da bir Baylos gravürü muhtelemen Giacomo Querini]]
 
[[Balyos]], elçi, aracı, arabulucu anlamı taşıdığı gibi, aynı zamanda İstanbul'da görev yapan [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] elçilerine verilen addır.[[Venedikçe]] Bailo kelimesi Latin kökenli olup ''[[:wikt:baiulus|baiulus]]'' kelimesinden türemiştir, bu kelimenin latince anlamı ise hamal anlamına gelir. Türkçe'de ise ''bālyōs'' yada ''bālyoz'olarak kullanılır. [[Dosya:Bailo.png|küçükresim|right|17.yuzyil'da bir Baylos gravürü muhtelemen Giacomo Querini]]
== Tarihçe ==
 
 
=== Bizans dönemi ===
[[Bizans İmparatoru]] [[I. Aleksios]] 1082'de bir [[ferman]] ile Venediklilere İstanbul'da bir mahalle vermiş ve imparatorluğun her tarafında ticaret yapma ayrıcalığı tanımıştı. Bizans İmparatorluğu ve Venedik arasında yapılan anlaşma gereği kimi kaynaklara göre 1288, kimi kaynaklara göre 1268’den1268'den itibaren İstanbul'da Venedik kolonisinin işlerini yürütmek ve ticari işlerle ilgilenmek üzere ''balyos'' ünvanlı temsilciler görev yapmaya başladı.<ref name=tugba>{{Web kaynağı | soyadı1 = Özulu | ad1 = Tuğba | başlık = Venedik Sarayı Ve Yakın Çevresi: Tomtom Kaptan Sokağı Ve Postacılar Sokağı Yapıları | url = https://polen.itu.edu.tr/xmlui/handle/11527/3291 | yayıncı = İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2011 | erişimtarihi = 25 Temmuz 2016}}</ref> Balyosa, Venedik hükümetinin atadığı, "''Consiliarii''" denen iki memur ve “"''Consilium Majus''" denen, soylular arasından seçilmiş on iki kişinin oluşturduğu bir konsey eşlik etmiştir.<ref name=tugba/>
 
===Osmanlı dönemi===
1453 yılında İstanbul'un [[Fatih Sultan Mehmet]] komutasındaki Türk ordusu tarafından fethinin ardından VenediklililerVenedikliler ticaret kolonilerinin varlığını sürdürebilmek için [[Osmanlı İmparatorluğu|OsmanlıOsmanlılar]]lar ile müzakere olanağı aradılar. Nihayet Venedik elçisi Bartolommeo Marcello'nun çabalarıyla 18 Nisan 1454 tarihinde bir ticaret anlaşması imzalandı. Bu anlaşma ile satılan mallarda %2 vergi ödenmesi koşuluyla Venedik ve Osmanlı tüccarlarının karşılıklı trafiğinde serbestlik sağlanmış ve Venedik Cumhuriyeti'ne İstanbul'da daimi elçi (balyos) bulundurma hakkı verilmiştir. İlk balyos ''Bartolomeo Marcello'' da bu tarihte seçilmiştiseçilmiştir.<ref name=tugba/>
 
Başlangıçta, bir yıl süreyle İstanbul'da daimi elçi olarak kalmalarına izin verilen balyosların kalış süreleri, 1479’da1479'da iki yıl olarak belirlenmiş, 1503’te1503'te ise bu süre üç yıla çıkartılmıştır.<ref name=tugba/>
 
1479 yılında Venedik ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan ve Venedikli tüccarlara ticari ayrıcalıklar tanıyan antlaşmaya göre konumları daha da pekişmiş ve Osmanlı topraklarındaki Venedikliler arasındaki davalara da hakimlik yapmaya başlamışlardır.
 
Bir Venedikli'ninVenediklinin Osmanlı ülkesinde gezisi için balyos'tanbalyostan izin alma zorunluluğu vardı. BalyoslarBalyosların hükümetlerine düzenli raporlarbir sunarlar,şekilde busundukları raporlar, Osmanlı ülkesindeki siyasi, ekonomik ve toplumsal yaşama dair diğer Avrupa ülkeleri için de başlıca kaynağı teşkil ederdi. Elçilik devresi biten ve Venedik'e dönen balyosun Venedik senatosuSenatosu huzurunda [[sefaretname]]sini okuması da en önemli geleneklerden biriydi.
 
1797 yılında [[Venedik Cumhuriyeti]]'nin [[Napolyon Bonapart]] komutasındaki Fransız ordularınca zaptedilipzapt edilip yıkılmasıyla bu müessese ve terim de tarihe karışmıştır.
 
==Balyos Hanı==
{{Ayrıca bakınız|Venedik Sarayı (Beyoğlu)}}
[[Dosya:The Venetian bailo’sbailo's house.jpg|küçükresim|right|Balyos'un ikamet ettiği elçilik 17.Yüzyıl Osmanlı Minyatürüminyatürü]]
İstanbul'da Venediklere tahsis edilen bölgede balyos ve maiyeti için birer ev tahsis edilmiş; balyos bu bölgede kendi yurttaşları arasında ikamet etmiştir. [[1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı]]'dan önce , Balyos Han'ınıın [[Galata]]'nın merkezine alınmıştır. Kıbrıs savaşından sonra ise bu bina kalıcı olarak balyos hanı olarak kullanılmaya başlamıştır. Beyoğlu'nda [[Venedik Sarayı (Beyoğlu)|Venedik Sarayı]] olarak bilinen ve günümüzde İtalyan konsoloslluğuKonsolosluğu olarak kulalnılankullanılan yapı, yüzyıllar boyu balyosların ikametgâhıikametgahı olarak kullanılmıştır. Balyos'larınBalyosların bu bölgeyi tercih etmesinin arkasında bölgenin merkeze uzaklığının bir sonucu olarak kuralların gevşek olması ve bazı yasaklanan ticari failiyetlerinfaaliyetlerin daha kolay yapılmasına olanak sağlaması olduğu düşünülür. Venedik'in ilhakından sonra bir dönem Avusturya Elçiliği olarak da kullanılmıştır.
 
== Kaynakça ==