Atom teorisi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Yunusa13 (mesaj | katkılar)
→‎Tarih: Yanlış bilgi silinip ingilizce wikipediden çeviri yapıldı
10. satır:
 
=== Felsefi olarak atomculuk ===
{{Ana|Atomculuk}}
Maddenin ayrık (Eng: discrete)  birimlerden oluştuğu fikri, "YunanistanYunan ve HindistanHint gibi eski kültürlerde göze çarpmakta ve dolayısıyla çok eskiye dayandığı bilinmektedir. "Atom" kelimesi antik Yunan filozofları [[Leukippos]] ve onun öğrencisi [[Demokritos]] tarafından literatüre kazandırılmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|soyadı1=Pullman|ad1=Bernard|başlık=The Atom in the History of Human Thought|tarih=1998|yayıncı=Oxford University Press|yer=Oxford, England|isbn=0-19-515040-6|sayfalar=31-33|url=https://books.google.com/books?id=IQs5hur-BpgC&pg=PA56&dq=Leucippus+Democritus+atom&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjZi7TX0tDXAhWCnOAKHRqCAtYQ6AEINDAC#v=onepage&q=Leucippus%20Democritus%20atom&f=false|kaynak=harv|erişimtarihi=13 Ocak 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180129145253/https://books.google.com/books?id=IQs5hur-BpgC&pg=PA56&dq=Leucippus+Democritus+atom&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjZi7TX0tDXAhWCnOAKHRqCAtYQ6AEINDAC#v=onepage&q=Leucippus%20Democritus%20atom&f=false|arşivtarihi=29 Ocak 2018|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":0">{{Kitap kaynağı|editör1-soyadı=Cohen|editör1-ad=Henri|editör2-soyadı=Lefebvre|editör2-ad=Claire|başlık=Handbook of Categorization in Cognitive Science|tarih=2017|yayıncı=Elsevier|yer=Amsterdam, The Netherlands|isbn=978-0-08-101107-2|sayfa=427|basım=Second|url=https://books.google.com/books?id=zIrCDQAAQBAJ&pg=PA427&dq=Leucippus+Democritus+atom&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjZi7TX0tDXAhWCnOAKHRqCAtYQ6AEIPzAE#v=onepage&q=Leucippus%20Democritus%20atom&f=false|kaynak=harv|erişimtarihi=13 Ocak 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180129145253/https://books.google.com/books?id=zIrCDQAAQBAJ&pg=PA427&dq=Leucippus+Democritus+atom&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjZi7TX0tDXAhWCnOAKHRqCAtYQ6AEIPzAE#v=onepage&q=Leucippus%20Democritus%20atom&f=false|arşivtarihi=29 Ocak 2018|ölüurl=hayır}}</ref> Democritos'un tarafındandüşünce literatüresisteminde kazandırılmıştır. Ancakatomlar ezeliydi, busonsuz fikirler;sayıdaydı, kanıtyaratılmamıştı ve deneymaddelerin yerineözellikleri dahaonu çokoluşturan felsefiatomlara vebağlıydı.<ref teolojikname=":0" olarak/><ref temellenmiştirname="Kenny2004">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=cpYUDAAAQBAJ&q=Democritus|title=Ancient BuPhilosophy|date=2004|pages=26–28|location=Oxford, yüzdenEngland|publisher=Oxford herkesiUniversity iknaPress|series=A edememiş,New dolayısıylaHistory atomculuk,of maddeninWestern doğasıPhilosophy|volume=1|isbn=0-19-875273-3|last=Kenny|first=Anthony|author-link=Anthony hakkındaKenny}}</ref><ref ortayaname="GraftonMostSettis2010">{{cite atılanbook|url=https://books.google.com/books?id=LbqF8z2bq3sC&q=Atoms|title=The veClassical birbiriyleTradition|chapter=Atoms rekabetand içindeAtomism|date=2010|pages=103–104|location=Cambridge, olanMassachusetts birçokand teoridenLondon, sadeceEngland|publisher=The biriBelknap olarakPress kalmıştırof Harvard University Press|isbn=978-0-674-03572-0|editor2-first=Glenn W.|editor3-first=Salvatore|editor2-last=Most|editor3-last=Settis|last=Pyle|editor2-link=Glenn 19W. yüzyılMost|first=Andrew|editor1-first=Anthony|editor1-last=Grafton|author-link=Andrew başlarınaPyle kadar(philosopher)|editor1-link=Anthony bilimGrafton}}</ref> adamlarıDemocritos'un tarafındanatomculuğu benimsenmemişdaha sonra Yunan filozof [[Epikür]] (341–270 MÖ)ve kuvvetle[[Epikürcülük|Epikürcü]] muhtemelRomalı doğruşair olarakLucretius kabul(99 görmemiştir- 55 MÖ) tarafından geliştirildi ve detaylandırıldı.<ref Sonrasındaname=":0" hızla/><ref gelişenname="GraftonMostSettis2010" /> [[Erken Orta Çağ]]'da atomculuk kimyaçoğunlukla bilimiunutulmuştu, atomancak modeliyle12. kolaycaYüzyilda açıklanabilen[[Aristoteles]]'in buluşlarayeniden sebepkeşfedilen olmuşturyazılarındaki atomculuğa dair alıntılar sayesinde tekrar bilinir hale geldi. <ref name="GraftonMostSettis2010" />
 
14.Yüzyılda, Lucretius'un ''De rerum natura ve'' Laertios Diogenes'in ''Seçkin Filozofların Yaşamları ve Fikirleri'' kitapları gibi Atomcu öğretileri anlatan eserlerin tekrar keşfedilmesi konuya akademik ilgiyi arttırdı. Ama Atomculuk, ortodoks Hristiyan öğretileriyle çelişen Epikürcü Felsefeyle bağdaştığından çoğu Avrupalı filozoflar tarafından kabul edilmedi.<ref name="GraftonMostSettis2010" /> Fransız rahip [[Pierre Gassendi]] (1592–1655) atomların Tanrı tarafından yaratıldığını ve çok fazla sayıda olsalar da sonsuz olmadıklarını savunarak Atom fikrini canlandırdı. Ayrıca birden fazla atomun birleşkesine "molekül" adını veren ilk kişiydi.<ref name=":0" /><ref name="GraftonMostSettis2010" /> Gassendi'nin geliştirdiği atom teorisi Fransada hekim [[François Bernier]] ve İngilterede doğa filozofu [[Walter Charleton]] tarafından popülerleştirildi. Kimyacı Robert Boyle (1627–1691) ve Fizikçi Isaac Newton (1642–1727) da atmonculuğu savundu ve 17.Yüzyılın sonlarına doğru bilimsel cemiyetlerin önemli bir kısmı tarafından kabul edildi.<ref name=":0" />
 
=== John Dalton ===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Atom_teorisi" sayfasından alınmıştır