Vikipedi

Hayy bin Yakzan: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.605 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
k ISBN
1. satır:
'''Hayy bin Yakzan''' ({{dil|dil_adı=e|ar|'''حي بن يقظان'''}} "''Uyanık Oğlu Hay''"; {{Dil|la|Philosophus Autodidactus|dil_adı=e}} "''Kendi Kendini Eğitmiş Felsefeci''"; {{Dil|en|"The Improvement of Human Reason: Exhibited in the Life of Hai Ebn Yokdhan"|dil_adı=e}}), 12. yy. [[Endülüs]]'de [[İbn-i Tufeyl]] tarafından yazılan aydınlanma ve felsefi [[roman]].
 
Felsefe ve tasavvufi öğretileri sembolik bir dille ifade ederek daha iyi kavranmasını sağlamak düşüncesi ile yazılmış olan bir alegorik romandır<ref name="akademi">{{Web kaynağı | soyadı1 = Kuzucular | ad1 = Şehamettin | başlık = İbn Tufeyl Hayy İbn Yakzan “Yalnızlık ve Anlama” Adlı Eseri Hakkında | url = http://www.edebiyatvesanatakademisi.com/tasavvuf-edebiyati-asik-ve-divan/ibn-tufeyl-in-hayy-ibn-yakzan-eseri-inceleme-ve-ozeti-1334.aspx |başlık=İbn websiteTufeyl = http://www.edebiyatvesanatakademisi.com/Hayy |İbn yayıncıYakzan = Edebiyatvesanatakademisi.com“Yalnızlık sitesi,ve 23Anlama” Nisan 2015Adlı |Eseri Hakkında|erişimtarihi = 22 Mayıs 2017 |arşivtarihi=27 arşivurlHaziran 2017|arşivurl= https://web.archive.org/web/20170627123253/http://www.edebiyatvesanatakademisi.com/tasavvuf-edebiyati-asik-ve-divan/ibn-tufeyl-in-hayy-ibn-yakzan-eseri-inceleme-ve-ozeti-1334.aspx | arşivtarihi ölüurl= 27 Haziran 2017 evet| ölüurl yayıncı=evetEdebiyatvesanatakademisi.com|soyadı1=Kuzucular|ad1=Şehamettin}}</ref> ve İbn-i Tufeyl'in sistemini oluşturan ana fikirlerin yer aldığı en önemli eseridir.<ref name="tdvia">{{Web kaynağı | soyadı1 = Kutluer | ad1 = İlhan | başlık = İbn Tufeyl | url = http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c20/c200245.pdf|başlık=İbn Tufeyl| website erişimtarihi=22 http://www.islamansiklopedisi.infoMayıs 2017|arşivengelli=evet| yayıncı = Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 20, Yıl 1999 | erişimtarihi soyadı1= 22 Mayıs 2017 Kutluer| arşivengelli ad1= evetİlhan}}</ref> İbn-i Tufeyl bu romanıyla döneminde tartışılan üç önemli soruna çözüm getirmekyi amaçlamıştır. Bunlar<ref name="yaltkaya" />;
 
# İnsan kendi başına, hiçbir eğitim almadan sadece doğayı gözlemleyerek ve düşünerek ''"insa-ı kâmil"'' seviyesine ulaşabilir.
7. satır:
# Mutlak bilgiye ulaşmak bireyseldir ve bunu herkes başarabilir.
 
Batı'da 14. yüzyıldan başlayarak ilgi görmüş, en çok okunan kitaplardan birisi olmuştur.<ref name="yaltkaya">{{kitap kaynağı|soyadı1=Özalp|ad1=N. Ahmed|başlık=Hay Bin Yakzan|tarih=Mayıs 2014|yer=İstanbul|yayıncı=Yapı Kredi yayınları|yerisbn=İstanbul9789753634755|isbnsoyadı1=978-975-363-475-7Özalp|ad1=N. Ahmed}}</ref> Dünyada felsefî romanın olduğu kadar ''Robinsonad'' (adasal roman) türünün de ilk örneği olarak kabul edilir.<ref name="yaltkaya" /> Avrupa romanındaki ''[[Bildungsroman]]'' tarzına da öncü olduğu düşünülmektedir.<ref>{{Kaynak|başlık=Fifty major thinkers on education: from Confucius to Dewey|soyadı=Joy Palmer, Liora Bresler|ad=David Edward Cooper|yayıncı=Routledge|yıl=2001|isbn=0415231264|sayfa=34}}</ref>
 
Roman, insanın kendi başına "''insan-ı kâmil''" aşamasına ulaşabileceğini kanıtlamaktadır. Romanın üç karakteri vahşi ''Hayy'', mistik ''Absal'', sosyal ''Salaman''<nowiki/>'dır. Bütün ömrünü kimsesi bir adada geçiren Hayy, bir ceylan tarafından beslenip büyütülmüştür ve hiçbir toplumsal bağı olmayan bir münzevidir. Elli yıl içinde evreni gözlem ve deneylerle, kıyaslamalar ve akıl yürütmelerle çözer, varoluş nedenlerini, anlamlarını, Tanrı ile olan bağıntılarını kavrar. Diğer bir adadan gelen ve vahye dayalı inancı, dini simgeleyen Absal'la karşılaşması, kendisinin tek başına ulaştığı yaratıcı olgusu ile Absal'ın inancının örtüşmesi ve bunun üzerine ikisinin birlikte Absal'ın adasına giderek yüce gerçeklikleri anlatmaya çalışmaları anlatılır.
19. satır:
 
== Anlatım tekniği ==
Eser, alegori anlatım tekniği ile yazılmıştır. [[Hüseyin bin İshak]]'ın Yunanca'dan çevirdiği, ''Absal ile Salaman'' öyküsündeki alegori anlatım tekniği [[İbn Sina]] tarafından öyküleştirilerek, daha sonra bir anlatı geleneğine dönüşmüştür. İbn Tufeyl'in Hay bin Yakzan öyküsü, hikâye türünde felsefi eser verme geleneğinin en ünlü yapıtıdır.<ref name="arkakapak">{{Web kaynağı | soyadı1 = Ak | ad1 = Hüseyin Sefa | başlık = İki filozof yazar, bir büyük roman ve bunların öyküsü: Hay bin Yakzan | url = http://www.arkakapak.com/genel/iki-filozof-yazar-bir-buyuk-roman-ve-bunlarin-oykusu-hay-bin-yakzan/ |başlık=İki websitefilozof =yazar, http://www.arkakapak.combir |büyük yayıncıroman =ve Arkakapak.combunların sitesiöyküsü: |Hay erişimtarihibin Yakzan|erişimtarihi= 22 Mayıs 2017 | arşivengelli=evet|yayıncı=Arkakapak.com sitesi|soyadı1=Ak|ad1=Hüseyin evetSefa}}</ref>
 
[[Sühreverdî]]'nin ''El Gurbetü'l Garabiyye''si, [[İbnü'n Nefis]]'in ''El Risaletül-Kamiliyye fi’s Siyeri'n–Nebeviye''<nowiki/>'si ve [[Molla Câmî]]'nin ''Salaman ve Absal'' yapıtları, bu geleneğin diğer önemli örnekleridir. Bu kitapların ortak noktası, belli bir felsefi aydınlanma öğretisine dayanmalarıdır.<ref name=arkakapak/>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hayy_bin_Yakzan" sayfasından alınmıştır