459.385
değişiklik
(→Tarihi: -fazla detayların temizliği) |
(→1960'lara kadar kullanımı, 1965'teki restorasyonu ve sonrası: -fazla detaylar temizlendi) |
||
=== Türkiye dönemi ===
==== 1960'lara kadar kullanımı, 1965'teki restorasyonu ve sonrası ====
1923'teki [[Türkiye'de cumhuriyetin ilanı|cumhuriyetin ilanı]] sonrasında
1959-1960 kışında, üst
Çalışmalarla birlikte [[Bodrum (mimarlık)|bodrum]] katı; asansör için makine dairesi, [[ısı değiştirici]], yedek [[elektrik üreteci|jeneratör]], tablo odası ve depoları barındıran bir servis katı olarak düzenlendi.<ref name="Anadol-2">{{dergi kaynağı |url=http://dergi.mo.org.tr/dergiler/2/144/1718.pdf |başlık=Galata Kulesi'nin turistik tanzimi - II |ilk=Köksal |son=Anadol |dergi=Arkitekt |yıl=1965 |cilt=4 |sayı=318 |sayfalar=18-24|erişimtarihi=23 Ocak 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201101043420/http://dergi.mo.org.tr/dergiler/2/144/1718.pdf |arşivtarihi=1 Kasım 2020 |ölüurl=hayır}}</ref><ref name="Anadol-3"/> Gişe, danışma masası, santral, döviz değiştirme kasası, [[PTT]] kutusu ve [[telefon]]un eklendiği zemin kata, giriş ekseninin karşısına, bu kattan altıncı kata kadar ulaşan sekizer kişilik iki asansör eklendi. Katın tavanına ışıklandırma ve eski Türk motifleri kullanarak süslemeler uygulanırken asansör girişinin üstündeki duvara, [[Tankut Öktem]] ile [[Haluk Tezonar]] tarafından yapılan ve Matrakçı Nasuh'un Galata tasvirini gösteren minyatürünün bir [[kabartma]]sı eklendi.<ref name="Anadol-3"/><ref name="Bayrak">{{kitap kaynağı |başlık=Türkiye Tarihi Yerler Kılavuzu |ilk=M. Orhan |son=Bayrak |sayfa=295 |yıl=1979 |yayımcı=[[Remzi Kitabevi]]}}</ref> Zemin katının üstünde yer alan [[asma kat]]a, görünümünü koruyacak bir biçimde, betonarme kirişler eklendi ve ahşap korkulukları yenilendi.<ref name="Anadol-3"/> Birinci kat bir [[kahvehane|şark kahvesine]], ikinci kat kulenin tarihiyle ilgili bir müzeye, üçüncü kat ise turistik eşyaların satıldığı satış reyonlarının yer aldığı bir kata dönüştürülürdü.<ref name="Anadol-3"/> Dördüncü kat, Ceneviz Meyhanesi adını taşıyan bir [[meyhâne]] olarak düzenlendi.<ref name="Anadol-3"/> Beşinci kat, kuledeki yiyecek ve içecek servisi yapılan mekânlar tarafından kullanılacak bir mutfak yapılırken dışarıya açılan fanlı bir havalandırma sistemi de kuruldu.<ref name="Anadol-3"/> Altıncı kat ise [[tuvalet]]ler ile [[vestiyer]]in yer aldığı bir [[lobi (oda)|fuaye]] hâline getirildi. Ziyaretçilerin ulaşabileceği son kat olan sekizinci kat, bir [[gece kulübü]] olarak düzenlendi.<ref name="Anadol-3"/> Restoran kısmının inşasını gerçekleştiren Ünal Kardeşler, Şubat 1968'de gerçekleştirilen ihale sonucunda kulenin işletme haklarını da [[İstanbul Büyükşehir Belediyesi|İstanbul Belediyesinden]] beş yıllığına kiraladı.{{kdş|Koçu|1971|ss=1509-1510}} Yapılan düzenlemeler sonrasında kulenin turistik tesis olarak açılışı ise 30 Mayıs 1969'da gerçekleştirildi.<ref>{{gazete kaynağı |başlık=Restore edilen tarihî Galata Kulesi açıldı |tarih=30 Mayıs 1969 |gazete=Cumhuriyet |sayfa=1}}</ref><ref>{{gazete kaynağı |başlık=Galata Kulesi yarından itibaren halka açılıyor |gazete=Milliyet |tarih=29 Mayıs 1969 |sayfa=11}}</ref> Kardeşler'in Belediye ile olan kiralama sözleşmesi, ilk beş yılın ardından her yıl yenilenmekteydi.<ref name="röportaj">{{gazete kaynağı |başlık=Ayda 2.5 milyara kule |çalışma=[[Hürriyet (gazete)|Hürriyet İstanbul]] |tarih=8 Haziran 2000 |ilk=Şengün |son=Kılıç |sayfa=6}}</ref>▼
▲1959-1960 kışında, üst katlardaki odaların [[kiriş (mimarlık)|kirişlerinin]] çürüyerek çökmesinin ardından boşaltılan kule için, [[İstanbul Büyükşehir Belediyesi|İstanbul Belediyesi]] Başkanı [[Haşim İşcan]]'ın girişimi sonrasında [[Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu|Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun]] 24 Temmuz 1964 tarih ve 2495 numaralı kararı doğrultusunda onarım ve restorasyon çalışmaları yapılarak turistik bir tesise dönüştürülmesi kararlaştırıldı. Bu kararda; göre kulenin dışında herhangi bir değişiklik yapılmaması, halka açık tesislerin yalnızca en üstteki ilki kata yapılması ve köşk katının bir altındaki kata kadar ulaşan bir [[asansör]] eklenmesi öngörülmekteydi.<ref name="Anadol"/> 15 Eylül 1964'te yapılan ihaleyi, 1.118.000 [[Türk lirası]] bedelle [[Yapı Merkezi|Yapıtaş]] kazandı.<ref name="Anadol"/><ref>{{gazete kaynağı |başlık=Galata Kulesi için proje hazırlandı |gazete=[[Milliyet (gazete)|Milliyet]] |tarih=5 Eylül 1964 |sayfa=2}}</ref><ref name="tesis">{{gazete kaynağı |başlık=Galata Kulesi turistik tesis oluyor |gazete=Milliyet |ilk=Orhan |son=Peksayar |tarih=21 Eylül 1964 |sayfalar=1, 7}}</ref> Onarım planına göre hem kulenin kendisinde hem de çevresinde birtakım düzenlemeler, restorasyonlar ve değişiklikler yapılacaktı.<ref name="Anadol-2">{{dergi kaynağı |url=http://dergi.mo.org.tr/dergiler/2/144/1718.pdf |başlık=Galata Kulesi'nin turistik tanzimi - II |ilk=Köksal |son=Anadol |dergi=Arkitekt |yıl=1965 |cilt=4 |sayı=318 |sayfalar=18-24|erişimtarihi=23 Ocak 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201101043420/http://dergi.mo.org.tr/dergiler/2/144/1718.pdf |arşivtarihi=1 Kasım 2020 |ölüurl=hayır}}</ref>
[[Dosya:20180115 GalataTower 8263 (25291355897).jpg|küçükresim|200px|1967'de tamamlanan restorasyonla zemin katındaki asansör girişinin üstündeki duvara konulan ve 2020'deki restorasyonla kaldırılan [[kabartma]]]]
▲Çalışmalarla birlikte [[Bodrum (mimarlık)|bodrum]] katı; asansör için makine dairesi, [[ısı değiştirici]], yedek [[elektrik üreteci|jeneratör]], tablo odası ve depoları barındıran bir servis katı olarak düzenlendi.<ref name="Anadol-2"/><ref name="Anadol-3"/> Gişe, danışma masası, santral, döviz değiştirme kasası, [[PTT]] kutusu ve [[telefon]]un eklendiği zemin kata, giriş ekseninin karşısına, bu kattan altıncı kata kadar ulaşan sekizer kişilik iki asansör eklendi. Katın tavanına ışıklandırma ve eski Türk motifleri kullanarak süslemeler uygulanırken asansör girişinin üstündeki duvara, [[Tankut Öktem]] ile [[Haluk Tezonar]] tarafından yapılan ve Matrakçı Nasuh'un Galata tasvirini gösteren minyatürünün bir [[kabartma]]sı eklendi.<ref name="Anadol-3"/><ref name="Bayrak">{{kitap kaynağı |başlık=Türkiye Tarihi Yerler Kılavuzu |ilk=M. Orhan |son=Bayrak |sayfa=295 |yıl=1979 |yayımcı=[[Remzi Kitabevi]]}}</ref> Zemin katının üstünde yer alan [[asma kat]]a, görünümünü koruyacak bir biçimde, betonarme kirişler eklendi ve ahşap korkulukları yenilendi.<ref name="Anadol-3"/> Birinci kat bir [[kahvehane|şark kahvesine]], ikinci kat kulenin tarihiyle ilgili bir müzeye, üçüncü kat ise turistik eşyaların satıldığı satış reyonlarının yer aldığı bir kata dönüştürülürdü.<ref name="Anadol-3"/> Dördüncü kat, Ceneviz Meyhanesi adını taşıyan bir [[meyhâne]] olarak düzenlendi.<ref name="Anadol-3"/> Beşinci kat, kuledeki yiyecek ve içecek servisi yapılan mekânlar tarafından kullanılacak bir mutfak yapılırken dışarıya açılan fanlı bir havalandırma sistemi de kuruldu.<ref name="Anadol-3"/> Altıncı kat ise [[tuvalet]]ler ile [[vestiyer]]in yer aldığı bir [[lobi (oda)|fuaye]] hâline getirildi. Ziyaretçilerin ulaşabileceği son kat olan sekizinci kat, bir [[gece kulübü]] olarak düzenlendi.<ref name="Anadol-3"/>
3 Eylül 1989 tarihli ''T.C. Resmî Gazete''{{'}}de yayımlanarak yürürlüğe giren 30 Ağustos 1989 tarih ve 89/14499 sayılı [[Bakanlar Kurulu (Türkiye)|Bakanlar Kurulu]] kararıyla Galata Kulesi ve Çevresi adlı bir "turizm merkezi" oluşturularak kule ile çevresi, [[Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı|Turizm Bakanlığının]] yetki alanına girdi.<ref>{{gazete kaynağı |url=https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20281.pdf |başlık=Karar Sayısı : 89/14499 |sayfalar=13-43 |tarih=13 Eylül 1989 |sayı=20281 |gazete=[[T.C. Resmî Gazete]] |erişimtarihi=28 Ocak 2021 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20190214220453/http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20281.pdf |arşiv-tarihi=14 Şubat 2019 |ölüurl=no }}</ref><ref name="Radikal">{{web kaynağı |url=http://www.radikal.com.tr/turkiye/mahkemeden-tarihi-karar-beyoglunu-turistlestiren-imar-plani-iptal-1167831/ |başlık=Mahkemeden tarihi karar: Beyoğlu'nu 'turistleştiren' imar planı iptal! |ad=Elif |soyadı=İnce |çalışma=[[Radikal (gazete)|Radikal]] |tarih=24 Aralık 2013 |yer=İstanbul |erişimtarihi=31 Ocak 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210206090818/http://www.radikal.com.tr/turkiye/mahkemeden-tarihi-karar-beyoglunu-turistlestiren-imar-plani-iptal-1167831/ |arşivtarihi=6 Şubat 2021 |ölüurl=hayır}}</ref>
|