Ermenistan: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği
172. satır:
[[Dosya:Maps of the Armenian Empire of Tigranes.gif|küçükresim|sağ|[[Büyük Dikran]] hükümdarlığı altında Ermenistan]]
[[file:Tigran Mets.jpg|küçükresim|200px|left|[[Büyük Dikran]]]]
[[Seleukos İmparatorluğu]] döneminde (MÖ 312-63), Ermeni tahtı ikiye bölündü - Büyük Ermenistan ve Sofya - MÖ 189'da Artaksid hanedanı üyelerine geçti. Roma Cumhuriyeti'nin doğu genişlemesi sırasında, [[Büyük Dikran]] yönetimindeki Ermenistan Krallığı, Sophia'yı yeniden birleştirdikten ve Seleukos İmparatorluğu'nun kalan topraklarını fethettikten sonra, varlığını etkin bir şekilde sona erdirip yükselttikten sonra, M.Ö. 83'ten 69'a kadar zirveye ulaştı. Ermenistan, MÖ 69'da Roma tarafından fethedilene kadar kısa bir süre imparatorluğa dönüştü. Artaxiades'in diğer kralları, MS 12'de düşene kadar Roma'nın müşterileri olarak hüküm sürdüler.<ref>http://publishing.ysu.am/files/ERMENİSTAN_%20TARİHİ.pdf</ref> Yönetimi sırasında ülkesi, [[Roma Cumhuriyeti]]'nin doğusundaki en güçlü devlet<ref>{{Kitap kaynağı|soyadı=Manaseryan|ad=Ruben|başlık=Տիգրան Մեծ՝ Հայկական Պայքարը Հռոմի և Պարթևաստանի Դեմ, մ.թ.ա. 94–64 թթ. [Tigran the Great: The Armenian Struggle Against Rome and Parthia, 94–64 B.C.]|yıl=2007|yayıncı=Lusakan Publishing|yer=Erivan|dil=hy|sayfa=needed}}</ref> ve bir [[süper güç]]<ref>{{Kitap kaynağı|ad=Herant K.|soyadı=Armen|yazarbağı=|başlık=Tigran The Great|yer=|yayıncı=Avondale Press |yıl=1940|isbn=|sayfalar=}}</ref> durumuna yükselmiştir.
 
=== Çağdaş Ermenistan'ın doğuşu ===
[[Tarihi Ermenistan]]'ın bir kısmı olan bugünkü Ermenistan, [[Kaçar Hanedanı]]'na bağlı [[Revan Hanlığı]]'ndan ibaretti. Ülke 1827'de Paskeviç komutasındaki [[Rus İmparatorluğu|Rus ordusu]] tarafından ele geçirilmiş ve Kaçarlar 22 Şubat 1828 tarihli [[Türkmençay Antlaşması]]'nın 4. Maddesi ile Hanlık üzerindeki egemenliğini Rusya lehine terk etmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://feb-web.ru/feb/griboed/texts/piks3/3_4_v3.htm | başlık = Записка о переселеніи армянъ изъ Персіи въ наши области | erişimtarihi = 24 Nisan 2009 | yayımcı = Русская литература и фольклор | tarih = 1828 | dil = Rusça | son = A. Griboyedov | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140313035656/http://feb-web.ru/feb/griboed/texts/piks3/3_4_v3.htm | arşivtarihi = 13 Mart 2014 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|son=Cornell|ilk=Svante|yıl=2001|başlık=Small nations and great powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus|yayımcı=Richmond: Curzon Press|sayfalar=sayfa 37}}</ref> 21 Mart 1828'de reorganize edilen idari birime [[Ermeni Oblastı]] (Армянская область/Armyanskaya Oblast) adı verilmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Hewsen|ilk=Robert H.|yıl=2001|başlık=Armenia: a Historical Atlas|yayımcı=University of Chicago Press|yer=[[Chicago]]|sayfalar=sayfa 173}}</ref> Oblastın o tarihte %18 dolayında olan Ermeni nüfusu, Rus yönetimi tarafından davet edilen İran Ermenilerinin göçü sonucunda 20. yüzyıl başında %48 düzeyini bulmuştur. [[I. Dünya Savaşı]] sırasında Osmanlı İmparatorluğundan mülteci olarak gelen Ermenilerle birlikte bu sayı %70'lere ulaşmıştır{{Kaynak belirt}}.
 
1850'da [[Erivan Guberniyası]] (Эриванская губернія/Erivanskaya Guberinya) kurulmuştur ve Guberniya 27.830 kilometre karelik bir alana sahipti. 1897'de yapılan nüfus sayımına göre Erivan Guberniyası'nın nüfusu 829.556 kişi olup toplam nüfusun % 56'sı Ermeni, % 37,5'i [[Azeriler|Azeri]], % 5,5'i [[Kürtler|Kürt]] ve % 0,6'sı [[Ruslar|Rus]]'u etnik gruplardan ibaretti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://gatchina3000.ru/brockhaus-and-efron-encyclopedic-dictionary/119/119474.htm | başlık = Эриванская губерния | erişimtarihi = 24 Nisan 2009 | yayımcı = Brockhaus and Efron Encyclopædia | dil = Rusça | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130128081844/http://gatchina3000.ru/brockhaus-and-efron-encyclopedic-dictionary/119/119474.htm | arşivtarihi = 28 Ocak 2013 | ölüurl = hayır }}</ref> [[I. Dünya Savaşı]] sırasında [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda gerçekleşen etnik çatışmalar [[Ermeni Kırımı]]'na sebep oldu ve günümüzde modern Ermenistan ile Osmanlı İmparatorluğu'nun halefi Türkiye arasındaki gergin ilişkilerin temelini oluşturdu.
 
[[1917 Devrimi]]'nden sonra Rus Devletinin çöküşü üzerine kurulan Transkafkasya Federasyonu 26 Mayıs 1918'de üç cumhuriyete bölündü<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.geplac.org/newfiles/glr/2006/Some%20(eng).pdf | başlık = Some Aspects of the Legal Status of and Individual in Socio-Economic Relationships of the First Republic of Armenia | erişimtarihi = 19 Nisan 2009 | sayfalar =263| yayımcı = The Georgian European Policy and Legal Advice Centre (GEPLAC) | yıl = 2006 | dil = İngilizce | yer = Tiflis | ilk = Grigor | son = Badiryan | iş = Legal Trends | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151219205059/http://www.geplac.org/newfiles/glr/2006/Some%20(eng).pdf | arşivtarihi = 19 Aralık 2015 | ölüurl =evet}}</ref> ve 28 Mayıs 1918'de Erivan'da [[Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti]] ilan edildi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.un.int/wcm/webdav/site/armenia/shared/documents/declarationofindependence.pdf | başlık = Supreme Council of the Armenian Soviet Socialist Republic (Ermeni Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Kurulu) | erişimtarihi = 19 Nisan 2009 | tarih = 23 Ağustos 1990 | dil = İngilizce | ilk = Ara | son = Sahakian | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110816012947/http://www.un.int/wcm/webdav/site/armenia/shared/documents/declarationofindependence.pdf | arşivtarihi = 16 Ağustos 2011 | ölüurl =evet}}</ref> İki buçuk yıl süren bağımsızlığı sırasında ekonomik, askeri ve siyasi krizlerle sarsılan cumhuriyet 1920 Kasım ayında Türk ve Sovyet ordularının eş zamanlı işgaline uğrayarak bağımsızlığını kaybetmiş ve 2 Aralık 1920'de [[Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] adıyla Sovyetler Birliği'ne katılmıştır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ermenistan" sayfasından alınmıştır