Mihail Frunze: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
29. satır:
'''Mihail Vasilyeviç Frunze''' ({{Dil|ru|Михаи́л Васи́льевич Фру́нзе|dil_adı=e}}; {{Dil|ro|Mihail Vasilievici Frunză|dil_adı=e}}; d. 2 Şubat 1885 – ö. 31 Ekim 1925), [[Ekim Devrimi]]'nde [[Bolşevik]] önderi. Bir [[Rumenler|Romen]]<ref name=":0">Robert Service, Lenin: A Political Life: Volume 3: The Iron Ring, Indiana University Press, 1995, ISNB 978-0253351814, p194</ref> ve Rus<ref>Martin McCauley, ''Who's Who in Russia Since 1900'', Routledge, 1997, <nowiki>ISBN 0-415-13897-3</nowiki> p. 87-88</ref> karısının oğluydu. Frunze babası bir askeri doktor [[Herson Guberniyası]] oldu.<ref name=":0" /> Savaşta [[Pyotr Vrangel]]'ı mağlup etmesiyle bilinir.
 
== Hayatı ==
[[Rusya İmparatorluğu|Çarlık]] döneminde on sene kadar sürgünde yaşadıktan sonra kaçmayı başardı ve [[Minsk]]'teki Bolşevik yeraltı örgütünün başına geçti.
Öğretimini [[Almatı]]'da tamamlayan Frunze, 1904'te Saint Petersburg Politeknik Üniversitesi'ne girdi. Frunze, [[Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi]]'nde (RSDLP) aktif hale geldi. RSDİP'nin [[Vladimir Lenin]] ve [[Julius Martov]]'dan oluşan iki ana lideri vardı. 18 yaşındaki Frunze, Martov'un azınlığı ''Menşeviklerin'' aksine, Lenin'in çoğunluğunun, yani ''Bolşeviklerin'' yanında yer aldı. [[1905 Devrimi]]'nde tutuklandı. İşkencelerden sonra cezası sürgüne yollamak olarak belirlendi.
 
[[Rusya İmparatorluğu|Çarlık]] döneminde on sene kadar sürgünde yaşadıktan sonra kaçmayı başardı ve [[Minsk]]'teki Bolşevik yeraltı örgütünün başına geçti. Lenin tarafından sırasıyla [[Aleksandr Kolçak]], [[Lev Troçki]], [[Basmacı Hareketi|Basmacı İsyanı]], [[Nestor Mahno]] ve [[Pyotr Vrangel]] gibi kişilerin çıkarttığı ayaklanmaları bastırmakla görevlendirildi.
 
13 Aralık 1921 tarihinde Sovyet Rus delegasyonunun başı olarak [[Ankara]]'ya geldi ve [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] ile görüştü. Bu ziyaret esnasında, [[Türkiye]] ile [[Sovyetler Birliği]] arasında bir iş birliği antlaşması imzalandı. İstanbul'da Taksim Meydanı'nda bulunan Özgürlük Anıtı'nda [[Kliment Voroşilov]] ile birlikte heykeli vardır.<ref>[http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=8828576&yazarid=249 Yılmaz Özdil'in 1 Mayıs tarihli Hürriyet gazetesindeki Taksim isimli yazısı]</ref>
Satır 35 ⟶ 38:
[[Sovyetler Birliği]] döneminde de, [[Kırgızistan]]'ın başkenti [[Bişkek]]'e onun şerefine "Frunze" adı verilmişti.
 
Türkiye'ye yaptığı geziyle ilgili anılarını kalem almıştır. Anıları [[Ahmet Ekeş]]'in Rusçadan çevirisiyle 1978 yılında yayınlanmıştır.<ref>http://www.idefix.com/kitap/frunzenin-turkiye-anilari-m-v-frunze/tanim.asp?sid=QVCN45W793XEE6FI7I8O</ref>
 
Frunze'nin [[Grigori Zinovyev]]'e verdiği destek onu Zinoviev'in başlıca muhaliflerinden biri olan [[Josef Stalin]] ile arasını açtı.
 
Frunze, komünist liderler arasında politik düşünceleri ve uygulamauygulamaları kısmında çok yaratıcı ve neredeyse alışılmışın dışında bir görüşe sahip olarakolmasıyla belirtilmiştisıyrılmıştı. Komünist partinin yasadışı olduğu dönemdeki dayanıklılığı ve karmaşık askeri hedefler peşinde koşması sayesinde yoldaşlarının saygısını ve hayranlığını kazandı. Komünist parti gündemindeki çalışmalar konusundaki hem teorik hem de pratik konulardaki gücü ve partiden ayrı kişisel hırsından yoksun olması nedeniyle [[Lenin]] 'in potansiyel halefi olarak görülüyordu. Özellikle bir diğer halef olan [[Yakov Sverdlov]]'un da ani ölümünden sonra bu konumda güçlü bir adaydı.
 
== Ölümü ==
Frunze'nin kronik bir [[ülser]] rahatsızlığı vardı. 1925'te özellikle şiddetli bir sancıdan sonra Frunze hastaneye kaldırıldı. [[Stalin]] ve [[Anastas Mikoyan]], onu operasyonundan hemen önce ​​ziyarete geldiler. Frunze ameliyat sırasında hayatını kaybetti. Frunze, ölümünden kısa bir süre önce karısına şunları yazdı: ''"Şu anda kendimi tamamen sağlıklı hissediyorum ve ameliyatı düşünmek saçma görünüyor. Yine de, her iki parti temsilcisi de bunu istiyor.''<nowiki>''</nowiki> yazdı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://iz.ru/news/367427|başlık=Frünze'yi kim öldürdü|erişimtarihi=26 Ekim 2010|tarih=24 Şubat 2021|çalışma=İzvestiya}}</ref>
 
2010'da [[İzvestiya]]'da yayımlanan bir makalede Frunze'ye normalinden yedi kat fazla [[kloroform]] verildiği ispatlandı. Frunze, [[Kremlin Duvarı Mezarlığı]]'na gömüldü .
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Mihail_Frunze" sayfasından alınmıştır