Carnotaurus: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Bazı yazım ve noktalama yanlışları düzeltildi. |
Değişiklik özeti yok |
||
15. satır:
| cins_yazar = [[José F. Bonaparte|Bonaparte]], 1985
}}
'''''Carnotaurus''''' ('''Etçil Boğa''') [[Kretase|Geç Kretase]] döneminde (yaklaşık 70 milyon yıl önce) [[Güney Amerika]]'da yaşamış [[Abelisauridae]] ailesine mensup [[Teropod|theropod]] cinsi bir [[dinozor]].<ref name="c">{{web kaynağı |soyadı1=Mazzetta, Farina, Vizcaino |ad1=Gerardo, Richard, Sergio |başlık=On the palaeobiology of the South American horned theropod Carnotaurus sastrei Bonaparte |url=https://www.researchgate.net/publication/228595371_On_the_palaeobiology_of_the_South_American_horned_theropod_Carnotaurus_sastrei_Bonaparte |website=www.researchgate.com |yayıncı=Researchgate}}</ref>
== Keşif ==
1985 yılında [[Arjantin]]'de [[Paleontoloji|paleontolog]] [[Jose Bonaparte]] tarafından bulunmuştur. İskelet neredeyse eksiksizdir; çünkü tüm parçalar hatta derisinin bile izi bulunmuştur. Bu tip eksiksiz keşifler oldukça büyük sürprizdir.<ref name="C">{{Web kaynağı | soyadı1 = The BBCEarth Editors | ad1 = The BBCEarth Editors | başlık = BBC EARTH | url = https://www.bbcearth.com/walking-with-dinosaurs/modal/carnotaurus/ | website = www.BBC.com | yayıncı = BBC | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141010112837/https://www.bbcearth.com/walking-with-dinosaurs/modal/carnotaurus/ | arşivtarihi = 10 Ekim 2014 | erişimtarihi = 24 Mart 2020 | ölüurl =evet}}</ref>
== Fiziksel görünüm ==
[[File:Carnotaurus skull diagram.svg|thumb|upright=1.2|sol|Carnotaurus'un ayrıntılı kafatası gösterimi]]
Oldukça narin ve çevik görünümlü bir theropoddur. Ortalama 9 metre büyüklüğünde, 3 metre yüksekliğinde ve 2 ton ağırlığında bir canlıdır. Bu dinozor cinsinin ciddi göze çarpan fiziksel özellikleri vardır. Korunmuş bir deri izi fosili sayesinde derisinde kemiksi konik çıkıntılar olduğu anlaşılmıştır. Kısa ama derin bir kafatası vardır ve burun yapısı güçlü bir koku alma duyusuna işaret eder. Çenesi [[Tyrannosaurus|''Tyrannosaurus rex'']]'in dişlerine nazaran oldukça ufak kesici dişlerle kaplıdır. Gözlerinin ufak olduğu düşünülüyor, daha ziyade koku alma duyusunu kullanıyor olması kuvvetle muhtemeldir. Ayrıca kafataslarının üstünde bir çift boynuz bulunmaktadır. [[Cinsel seçilim]] ile ilgili bir fark yaratıyor olabilir bilhassa çiftleşme dönemlerinde. Yuva yapma alışkanlığı da klasik theropod hatta kuşlarınkine benzerdir.<ref name="C"/> Fosiline bakıldığında güçlü bacakları ve kuyruğu yardımıyla hızlı koştuğu düşünülüyordu zaten; ancak son yapılan çalışmalar ışığında kuyruğunun ve kalça kemiğiyle birleştiği yerdeki güçlü kas ('''caudofemoralis''') her kısaldığında bacak geri çekilir ve güçlü bir adım atılır.
Carnotaurus'un burnu da kafatasının ucu boyunca basık (çıkıntısız) konumlanmış olup gözlerin görüş açısının net kalmasını sağlar. Ayrıca gözleri de kafatasının yaklaşık olarak önüne konumlanmıştır ve bu hayvana derin gören (stereoscopic) bir bakış sağlar.<ref name="c"/>
[[Dosya:Eoabelisaurus Arm Comparison.jpg|küçükresim|sol|Eoabelisaurus ve Carnotaurus'un kol karşılaştırması]]
Ani şekilde ivmelenen bir atlet gibi hız patlaması yaptığı ve kısa süreli av kovalamacasına uygun bir yapısı olduğu tahmin ediliyor.
Tıpkı ''Tyrannosaurus rex'' gibi
== Paleobiyoloji ==
Carnotaurus'un fiziksel özellikleri biyolojisi üzerine ciddi fikirler verebilmektedir. Özellikle göz hareketleri konusunda Carnotaurus kendine özgü bir özelliğe sahiptir. kertenkelelerin kafatasındaki tipik göz konumlanmasına benzemeyen bir göz konumu ve özelliği vardır. Hareketli üst çene üzerinde yer almayan göz yapısı hayvanın ağız ve burnunun çukur ve yükseltisi boyunca hareket edemez ve bu dinozor avına yönelik göz hareketini çenesinin hareket mekanizmasıyla sağlar. Yine alt ve üst çenedeki hareket işlevi dişlerinin yakaladığı avı farklı şekillerde tutabilmesini sağlar, üst çene aşağı yönlenir, bu sayede alt çenenin önü yukarı harekete geçer ve dişlerin uçları geriye bakar; en nihayetinde avın kaçması önlenir. Ayrıca Carnotaurus'un kas ve iskelet sistemi hızlı koşan bir hayvanı işaret etmektedir, ayrıca çene yapısına bakılarak güçlü bir ısırıktan ziyade hızlı ısırıklar alan bir davranış biçimine sahip olduğu tahmin edilebilmektedir. Yine boynuzlarının da genel olarak tür içi eşleşme kavgalarında tıpkı yaban koyunlarındaki gibi kuvvet emen bir rolü olabileceği düşünülmektedir.<ref name="c"/>
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
[[Kategori:Theropoda]]
| |||