Memlûk: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Baybarslı (mesaj | katkılar)
→‎Arap hâkimiyetinde memlûkler: iç bağlantı eklentisi yapıldı
Göktürk Gmc (mesaj | katkılar)
‘Zenci’ ibaresi silindi
Etiketler: Geri alındı Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği iOS uygulaması değişikliği
19. satır:
 
=== Kendi devletlerini kurmaları ===
Memlûk sistemi kısa zamanda devletin hüküm sürdüğü bütün topraklara yayıldı. Artık halifelerin memlûkleri yanında eyalet valilerinin de memlûkleri vardı. Ancak bu durum ülke içinde devlet otoritesinin ortadan kalkmasına yol açtı. Başlangıçta vilayetlerdeki düzeni memlûkler sayesinde sağlayan halifeler ve valiler bu defa onların merkeze karşı bağımsızlık mücadeleleriyle karşılaştılar. Babası Memûn'un hizmetinde bir memlûk olan Mısır vali vekili [[Ahmed bin Tolun]], soydaşı memlûklerin desteğini alarak 868 yılında Mısır'da ilk Müslüman-Türk devletini kurdu. Yine [[Tolunoğulları]]nın yıkılmasından sonra Mısır valiliğine getirilen ve Abbâsîlerin hizmetindeki başka bir Türk memlûkunun oğlu olan [[Muhammed bin Toğaç]] emrindeki 8.000 memlûkun desteğiyle Mısır'da iktidarı ele geçirip [[İhşîdîler]]i tesis etti. 969 yılında bu devleti yıkan [[Fâtımî Devleti|Fâtımîler]] de memlûk sistemini uygulamak durumunda kaldılar. Fâtımî ordusunda başlangıçta [[Berberiler|Berberî ]] ve ZencîSiyahi birlikleri bulunuyordu. [[Müstansır (Fâtımî halifesi)|Mustansır]] zamanından itibaren sadece Türklerden meydana gelen memlûk birlikleri kuruldu. Fâtımîler, bu birlikler sayesinde özellikle Suriye ve Mısır üzerindeki hâkimiyetlerini belirli bir zaman sürdürme imkânı buldular. Türk memlûkleri farklı devletler tarafından yaklaşık beş asır boyunca tercih edilen askerî kuvvet oldu. Bir Müslüman yönetici, Türk memlûklerindan birlik kurmaya karar verdiğinde komşu devletler de başka seçenekleri bulunmadığından onu takip ediyordu çünkü aksi takdirde diğerlerinin karşısında zayıf duruma düşüyordu. Memlûk elde edilebilecek bölgelere hükmeden veya onlara yakın bir coğrafyada olan Müslüman yöneticiler düşmanlarına karşı avantajlı durumdaydılar. Örneğin [[Sâmânîler]] bu avantajı çok iyi kullanmışlardı.
 
Başlangıçta Türk devletlerinin ordularında köle askerlerden oluşan birlikler yoktu. Türklerin gulâm/memlûk sistemini uygulamaları 11. yüzyılın başlarına dayanmaktadır. Türk hanedanları bu yüzyılda Orta Asya'dan gelerek [[İran]]'a yayıldılar ve zaman zaman [[Türkmenler|Türkmen]] birliklerinin yerine daha güvenilir bir unsur olan gulâmları kullandılar. Gulâmlık müessesesi, memlûk sisteminin tam bir benzeri olduğu gibi amaç ve görevleri bakımından [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılar]]daki [[kapıkulu]] askeriyle de eşdeğerdir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Memlûk" sayfasından alınmıştır