Elastomer: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Bazı yazım ve noktalama yanlışları düzeltildi. Başka viki sayfalarına bağlantılar eklendi ve düzenlendi.
Gufosowa (mesaj | katkılar)
termoplastik olmak zorunda değil + kaynaklar
1. satır:
{{kaynaksız|tarih=Temmuz 2020}}
{{uzman|tarih=Temmuz 2020}}
[[Dosya:Gummisnoddar.jpeg|küçükresim|200px|Lastikband]]
'''Elastomer''', yapılarında [[viskozite]] ve elastisiteyi barındıran [[polimer]]dir.<ref>{{cite journal|title=Definitions of terms relating to the structure and processing of sols, gels, networks, and inorganic–organic hybrid materials (IUPAC Recommendations 2007)|journal=[[Pure and Applied Chemistry]]|year=2007|volume=79|issue=10|pages=1801–1829|doi=10.1351/pac200779101801|url=http://www.iupac.org/publications/pac/pdf/2007/pdf/7910x1801.pdf|access-date=2017-07-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20180106173209/https://www.iupac.org/publications/pac/pdf/2007/pdf/7910x1801.pdf|archive-date=2018-01-06|url-status=live|last1=Alemán|first1=J. V.|last2=Chadwick|first2=A. V.|last3=He|first3=J.|last4=Hess|first4=M.|last5=Horie|first5=K.|last6=Jones|first6=R. G.|last7=Kratochvíl|first7=P.|last8=Meisel|first8=I.|last9=Mita|first9=I.|last10=Moad|first10=G.|last11=Penczek|first11=S.|last12=Stepto|first12=R. F. T.|s2cid=97620232}}</ref>
'''Elastomerler''' temel olarak, yapılarında [[viskozite]] ve elastisiteyi bir arada barındıran, lineer [[polimer]]ler olan [[termoplastik]]lerin bir alt üyesidir.
 
Moleküler yapıda termoplastiklerden farkları [[Karbon|C]],[[Hidrojen|H]],[[Kükürt|S]],[[Flor|F]],[[Oksijen|O]] veya [[Klor|Cl]] gibi [[organik bileşik]] oluşturan [[Element|elementlerden]] meydana gelen molekül zincirlerinin az da olsa doymamış C içeren belirli bölgelerden çapraz bağlarla bağlı olmalarından kaynaklanır. Bu özellikleri onlara yüksek oranda birim şekil değiştirme kabiliyetini kazandırır. Mekanik zorlanmalar esnasında çapraz bağlar açılmaya başlayarak tamamen kaotik düzende olan zincirlerin zorlanma yönünde istiflenmelerini sağlar, bu sebepten ötürü %1000'e kadar uzama kapasitesine sahiptirler. Zorlanma durumu ortadan kalktığında ise şekil değişimi yok olur ve eski uzunluklarına geri dönerler. Dikkat edilmesi gereken bir nokta, zorlanma doğrultusunda düzenlenen bu zincirlerin elastiklik modüllerinin de doğru orantılı olarak artmasıdır. Bu, belli bir gerilme seviyesi aşılıp, yük kaldırıldığında ilk haline dönen malzemenin [[Hooke kanunu|Hooke Kanunu]]'na aykırı olarak doğrusal olmayan bir davranış göstermesine sebebiyet verir.
 
Moleküler yapıda termoplastiklerden farkları [[Karbon|C]],[[Hidrojen|H]],[[Kükürt|S]],[[Flor|F]],[[Oksijen|O]] veya [[Klor|Cl]] gibi [[organik bileşik]] oluşturan [[Element|elementlerden]] meydana gelen molekül zincirlerinin az da olsa doymamış C içeren belirli bölgelerden çapraz bağlarla bağlı olmalarından kaynaklanır. Bu özellikleri onlara yüksek oranda birim şekil değiştirme kabiliyetini kazandırır.
Plastik deformasyona gelince, termoplastikler gibi zayıf, ikincil [[Van der Waals]] bağlarıyla bağlanmadıklarından, yüksek sıcaklıklarda zincir kaymaları meydana gelmez, viskoz davranış görülmez. Çekme eğrilerine bakıldığında kısa bir homojen elastik şekil değişiminin, uzun bir heterojen elastik şekil değişimini izlediği ve sonunda malzemenin plastik şekil değiştirmeden kırıldığı görülür. Elastomerlerin endüstriyel anlamda en fazla kullanıldığı alanlardan biri lastik üretimidir.
 
Moleküler yapıda termoplastiklerden farkları [[Karbon|C]],[[Hidrojen|H]],[[Kükürt|S]],[[Flor|F]],[[Oksijen|O]] veya [[Klor|Cl]] gibi [[organik bileşik]] oluşturan [[Element|elementlerden]] meydana gelen molekül zincirlerinin az da olsa doymamış C içeren belirli bölgelerden çapraz bağlarla bağlı olmalarından kaynaklanır. Bu özellikleri onlara yüksek oranda birim şekil değiştirme kabiliyetini kazandırır. Mekanik zorlanmalar esnasında çapraz bağlar açılmaya başlayarak tamamen kaotik düzende olan zincirlerin zorlanma yönünde istiflenmelerini sağlar, bu sebepten ötürü %1000'e10 kata kadar uzama kapasitesine sahiptirler.<ref name="pa" /> Zorlanma durumu ortadan kalktığında ise şekil değişimi yok olur ve eski uzunluklarına geri dönerler. Dikkat edilmesi gereken bir nokta, zorlanma doğrultusunda düzenlenen bu zincirlerin elastiklik modüllerinin de doğru orantılı olarak artmasıdır. Bu, belli bir gerilme seviyesi aşılıp, yük kaldırıldığında ilk haline dönen malzemenin [[Hooke kanunu|Hooke Kanunu]]'na aykırı olarak doğrusal olmayan bir davranış göstermesine sebebiyet verir.
 
Plastik deformasyona gelince, termoplastikler gibi zayıf, ikincil [[Van der Waals]] bağlarıyla bağlanmadıklarından, yüksek sıcaklıklarda zincir kaymaları meydana gelmez, viskoz davranış görülmez. Çekme eğrilerine bakıldığında kısa bir homojen elastik şekil değişiminin, uzun bir heterojen elastik şekil değişimini izlediği ve sonunda malzemenin plastik şekil değiştirmeden kırıldığı görülür. Elastomerlerin endüstriyel anlamda en fazla kullanıldığı alanlardan biri lastik üretimidir.<ref name="pa">{{web kaynağı |başlık=Termosetlerin ve elastomerlerin dünyası |url=http://www.plastik-ambalaj.com/tr/plastik-ambalaj-makale/1738-termosetlerin-ve-elastomerlerin-duenyas |website=www.plastik-ambalaj.com |erişimtarihi=8 Şubat 2021}}</ref>
 
Elastomerler genellikle [[Termoset|termosettir]] (vulkanizasyon gerektiren) ama termoplastik de olabilirler (bkz [[termoplastik elastomer]]; [[TPE]]).
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
 
[[Kategori:Malzeme bilimi]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Elastomer" sayfasından alınmıştır