Lockheed Martin F-22 Raptor: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
E-OS (mesaj | katkılar)
Ufak düzeneleme
20. satır:
|değişimleri = [[Lockheed Martin X-44 MANTA]] <br />[[Lockheed Martin FB-22]]
}}
'''F-22 Raptor''' (''Yırtıcı Kuş''), [[Lockheed Martin]] firması tarafından, hava üstünlüğü odaklı, düşük radar izi ile yüksek görünmezlik sağlamaya yönelik üretilen avcı uçağıdır. [[Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri]]'ne (''USAF'')'ne göre,bağlı F-22 uçakları, Birleşik Devletler Küresel Saldırı Görev Gücü'nün (''US-GSTF'')'nün önemli bileşenlerindendir .<ref name="factsheet">[https://web.archive.org/web/20050908090849/http://www.af.mil/factsheets/factsheet.asp?fsID=199 USAF F-22 Raptor fact sheet] Erişim tarihi: 21 Ekim 2007.</ref>.
 
F-22 tek kişilik, çift motorlu bir uçaktır. Tasarımı ve gövdesinde kullanılan [[kompozit]] malzemeler sayesinde radar izi radar tesisleri için çok düşük olmasına rağmen, [[Kolchuga pasif algılayicı|Kolchuga pasif algılayıcı]] diye bilinen [[ESM (elektronik)|ESM]] sistemi tarafından tespit edilebilir. Radar izinin düşük olmasını sağlamak için taşınan bombaları ve füzeleri kanatları altında değil, uçağın içinde bulunan özel depolarda bulunması gerekiyor. Aksi takdirde radar izinin mühim bir oranda yükselip uçağı radar tesisleri için yine tespit edilebilir hale gelmesine neden olur. 7 Ekim 1997'de ilk uçuşunu yapmış, ilk üretilen F-22 17 Ocak 2003'te görev yeri olan [[Nellis Hava Üssü]]'ne teslim edilmiştir. F-22 radar görüntüsü çok küçük olan bir uçak olduğu için düşman hava sahasına sızabilir ve öncü darbeyi gerçekleştirebilir. F-22'nin çok yüksek manevra kabiliyeti vardır. Uçakta bulunan itki yönlendirme sistemi sayesinde uçak burnu yukarıya bakacak şekilde sabit irtifada gidebilir. İtki yönlendirmesi uçağın jet çıkışlarının yani nozzle'larınlülelerin yönlendirilmesi ile yapılmaktadır. Bu özellik F-22'yi it dalaşında üstün kılar. F-22'nin tasarlanmasının bir diğer amacı da havadan havaya füze taşıyamayan dolayısıyla kendini hava saldırılarına karşı koruyamayan [[F-117]]'nin bu eksikliğini gidermektir. F-22 GPS kumandalı [[JDAM]]'larla [[F-117]] 'lerin görevlerini yapabilmektedir. F-22 silah yükünü gövde içinde taşır, gövde dışında kanat altındaki iki paylonda da harici yakıt tankı ya da bomba taşınabilir. Uçağın maliyetinin pahalı olması en önemli dezavantajıdır, bu nedenle üretim sayısı sınırlıdır.
 
F-22 gelecekte [[F-15E|F-15E Strike Eagle]] ve [[F-117|F-117 Nighthawk]]'ın yerini alacaktır.
34. satır:
== Üretimi ==
[[Dosya:Two F-22A Raptor in column flight - (Noise reduced).jpg|küçükresim|290x290pik|[[Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri|ABD Hava Kuvvetleri]] hizmetinde Yarbay James Hecker (ön) ve Yarbay Evan Dertein'in kullandığı F-22A Raptor [[avcı uçağı]], Hill Hava Üssü'ne ([[Utah]]) dönerken KC-10 Extender yakıt ikmal uçağından çekildi (15 Ekim 2005).]]
Lockheed Martin, Boeing, Pratt & Whitney ve Amerikan Hava Kuvvetleri (U.S. Air Force) tarafından yapılmaktadır. Yüksek maliyeti, Rus ve Çin beşinci jenerasyon uçak projelerindeki ertelemeler, ABD'nin yurtdışına satış yasağı, daha ucuz ve yetenekli [[F-35]]'lerin geliştirilmesinde yeterince ilerlenmiş olması sebepleriyle, Nisan 2009 da ABD Savunma Bakanlığı 187 adet olan siparişlerine yenisini eklemeyeceklerini açıklamış ve Eylül 2009'da imzalanan 2010 yılı ABD Ulusal Savunma bütçesinde F-22 için kaynak ayrılmamıştır. Japonya ve Avustralya nın ilgisine rağmen ABD tarafından ihracatına izin verilmeyen F-22'nin tek kullanıcısı olan Amerikan Hava Kuvvetlerinde Mayıs 2010 itibarıyla 168 adet bulunmaktadır.
 
== Uçuş Maliyeti ==
 
Temmuz 2009'da Amerikan Hava Kuvvetleri F-22'lerin her uçuş saati için yaklaşık 30 saat bakım gerektirdiği ve havadaki her saatin maliyetinin 44,000$ seviyesinde olduğunu açıklamış.
<ref name="WP">[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/07/09/AR2009070903020.html High-Priced F-22 Fighter Has Major Shortcomings - washingtonpost.com] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121111113724/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/07/09/AR2009070903020.html |tarih=11 Kasım 2012 }} Erişim tarihi: 7 Nisan 2011.</ref> Savunma Bakanlığı Sekreterliği ise bu rakamları 34 saat ve 49,808$ olarak açıklamıştır.<ref name="WP"/> Bunların yanı sıra Lockheed den yapılan açıklama ise F-22'lerin 2008'de her uçuş saati için 18,10 saat 2009'da ise 20,48 saat bakıma ihtiyaç duyduğu ve her uçuş saatinin maliyetinin 19,000$ olduğu şeklindedir.<ref name="AWST">''Aviation Week and Space Technology,'' 27 July 2009, p. 30.</ref> Pentagon'un talebi ise her uçuş saati için bakım süresinin 12 saat olması gerektiği yönündedir. Aynı açıklamalarda F-22'lerin her 1.,7 saatlik uçuşunda kritik bir arıza meydana geldiğinden söz edilmiştir. Ancak Amerikan Hava Kuvvetlerinin verdiği yanıtta F-22'lerin 2004 yılında her 0,97 saatte bir bakıma ihtiyaç duymakta iken 2009 yılında bu rakamın 3,22 'ye yükseltiğiyükseldiği belirtilmiştir.
 
== Teknik özellikler ==