II. Katerina: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
E-OS (mesaj | katkılar)
k 195.142.69.192 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Elizabeth Comstock tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. (TW)
Etiket: Geri al
k düzeltme, değiştirildi: Beyaz RusyaBelarus
38. satır:
 
== Zamanında Rusya'nın genişleme siyaseti ==
[[Nikita Ivanovich Panin]]'i hariciye nazırı olarak atadı. Çariçeliği döneminde [[Rusya]] batısı ve güneyindeki 518.000 km²'lik bir alanı topraklarına katmayı başardı. Bu genişleme [[Lehistan]] ve [[Osmanlı İmparatorluğu]]ndan alınan topraklar sayesinde oldu. Novorusya, [[Kırım]], [[Ukrayna]], [[Beyaz RusyaBelarus]], [[Litvanya]] ve Kurşas ([[Letonya]]) Rusya'nın topraklarına katıldı. [[Lehistan]]'ın parçalanarak Rusya, [[Prusya]] ve [[Avusturya]] arasında paylaşılmasına öncülük etti. II. Katerina 1796 yılında öldüğünde [[Lehistan]] diye bir ülke artık ortada kalmamıştı. Ancak 123 yıl sonra [[I. Dünya Savaşı]]'nın bitmesinden sonra [[Polonya]] tekrar bağımsızlığını kazanabildi.
 
== Zamanındaki Osmanlı-Rus ilişkileri ==
49. satır:
'''1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı ve Yaş Antlaşması'''
 
           Osmanlı Devleti Kırım’ın kaybından ötürü gerek halk gerekse de devlet nezdinde büyük üzüntüye sebep olmuştur. Kırım’ın bir gün geri alınacağı arzusu Osmanlı’nın hep kalbindeydi. 1787 Yılında II. Katerina, [[II. Joseph (Kutsal Roma imparatoru)|II. Josef]]’le birlikte Karadeniz’deki donanma üslerini teftişe çıkmıştır. İşbu görüşme 12 Ekim 1787’de Osmanlı’ya bildirilmiştir. Akabinde Boğdan Voyvodası Aleksandr’ın [[Avusturya]]’nın Osmanlı sınırına asker yığdığı haberi payitahta gelmiştir. Osmanlı bu durumdan şüphelenerek ciddiye almıştır. Kerson’da Rusya’nın İstanbul elçisi Bulgakov ve Avusturya elçisi Herbert aralarındaki görüşmede Osmanlı’nın [[Hanya]] ve [[Rodos]]’ta bulunan Rus elçiliklerine saldırıda bulunduğu ve Turla Nehri’nde Türk donanmasının hazırda bulundurduğu söylenince her iki devlet, Osmanlı’ya karşı savaş kararı vermişlerdir. Rusya’nın İstanbul elçisi Bulgakov gerilimi haddinden fazla tırmandırmaya çalışmaktadır. Ayrıca Bulgakov, Kerson’da karara bağlanan maddeleri Osmanlı Devleti’ne dikte etmekteydi. Mamafih [[Osmanlı İmparatorluğu|Memalik-i Mahruse-i Şahane]], Rusya’ya altı maddelik şiddetli bir [[Ültimatom|ültimatomdaültimatom]]da bulunmuştur. Ruslar buna karşın Eflak ve Boğdan Voyvodalarını kışkırtması sonucunda Osmanlı ve Rusya arasındaki iplet tamamen kopmuştur.[[II. Katerina#%20ftn1|[1]]] Sadrazam [[Koca Yusuf Paşa|Yusuf Paşa]] ve ekibi, [[Şeyhülislam]]’dan aldıkları fetva ile [[I. Abdülhamid]]’i ikna ederek savaş ilan ettiler. Rus elçisi Bulgakov alelacele tevkif etmiştir. Osmanlı’nın Rusya’ya savaş ilan etmesine binaen Avusturya elçisi Herbert’te 9 Şubat 1788’de Osmanlı’ya savaş ilan ettiklerini bildirdi. Avusturya aslında bunu [[Prusya]]’nın hiçbir zaman hayata geçmeyen Helsberg Planını hayata geçirmek için kullandı. Avusturya, Osmanlı’ya ait olan Yergöğü Kalesine saldırdılar. Lakin başarılı olamadılar. Böylece 1791’de Avusturya ile [[Ziştovi Antlaşması]] imzalandı. Osmanlı mezkûr antlaşmaya göre Belgrad dahil savaş öncesi sınırlara geri dönülmüş oldu. Tek cephe Ruslar kalmış oldu. Ruslar Rumeli’deki kaleleri ele geçirmeye başladı. Ruslar, İsmail Kalesinde 26 bin Türk’ü kılıçtan geçirmişti. Ruslar, Anapa Kalesini de ele geçirince Osmanlı ümidini iyiden iyiye kaybetmiştir. İngiltere ve [[Prusya]]’nın Osmanlı’nın toprak bütünlüğünden yana tavır sergilemeleri barış görüşmelerinin yapılması hususunda önemli bir faktördür.[[II. Katerina#%20ftn2|[2]]] Barış görüşmeleri 10 Kasım 1791’de Eflak’ın Yaş kasabasında başladı.[[II. Katerina#%20ftn3|[3]]] Barış görüşmeleri on beş oturumdan oluşmaktadır. Üçüncü toplantıda Rus heyetinin savaş tazminatı olarak 24 bin kese altın istenmesi, Osmanlı heyetince kabul görmedi. 1783’te Kırım’ı ilhak eden Ruslar, işbu ilhakı Osmanlılara kabul ettirdi. 10 Ocak 1792’de imzalanan [[Yaş Antlaşması]] neticesinde bazı mühim maddeler şöyledir: Esir değişimi, Küçük Kaynarca Antlaşmasının geçerliliğinin devamı, Dinyesper sınır kabul edilecektir. [[Özi]] ve Kırım Ruslarda kalacaktır.[[II. Katerina#%20ftn4|[4]]] Ticaret imtiyazları genişletilecektir. Böylece Osmanlı’nın Karadeniz’de kaybettiği hakimiyet, yavaş yavaş Akdeniz’de de kaybedilmeye başlandı. Kırım’da uygulanan zulümler göçlere sebebiyet vermiştir.
----[[II. Katerina#%20ftnref1|[1]]] Zülfiye Koçak, ‘’1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Değişen Dengeler ve Yaş Antlaşması’’, '''Tarih İncelemeleri Dergisi''', 32(2), 2017, s. 463.
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Katerina" sayfasından alınmıştır