Varoluşçuluk: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
16 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.8) (Evolutionoftheuniverse - 6905 |
||
5. satır:
</ref><ref>
Stewart, Jon. ''Kierkegaard ve Varoluşçuluk''. Farnham, İngiltere, 2010, s. ix
</ref><ref name=Crowell2010Stanford>(''Gerçeklik'' - Var oluş bağlamında, bireysel gerçekliğin oluşması: [[ruh]] veya [[mizaç]].)</ref><ref>{{Kitap kaynağı | url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/authentic | başlık=Merriam Webster entry for "authentic" | erişimtarihi=11 Ağustos 2012 | arşivurl=https://web.archive.org/web/20121101104829/http://www.merriam-webster.com/dictionary/authentic | arşivtarihi=1 Kasım 2012 | ölüurl=hayır }}</ref>
Varoluşçuluk, 19. yüzyılın ortalarında, baskın sistematik felsefeye karşı bir tepki olarak doğmuştur. [[Søren Kierkegaard]], kendisi terimi hiç kullanmamış olsa da<ref>However he did title his 1846 book ''Concluding Unscientific Postscript to Philosophical Fragments'', (Subtitle) A Mimical-Pathetic-Dialectical Compilation an Existential Contribution, and mentioned the term on pages 121-122, 191, 350-351, 387ff of that book. and he did, in fact, use it like this:</ref> genel olarak ilk varoluşçu filozof olarak kabul edilir.<ref name=Crowell2010Stanford/><ref>Marino, Gordon. ''Varoluşçuluğun Yazınsal Temelleri'' (Modern Kütüphane, 2004, s. ix, 3).
15. satır:
</ref><ref>
Lowrie, Walter. ''Kierkegaard'ın Hristiyanlık Üzerine Eleştirileri'' (Princeton, 1969, sn. 37-40).
</ref> Varoluşçuluk [[II. Dünya Savaşı]]'nı izleyen günlerden sonra tanınmaya başlanmıştır. Varoluşçuluk felsefenin yanı sıra, [[teoloji|dinbilim]], sanat, [[drama|tiyatro]], [[resim]], [[edebiyat|yazın]] ve [[psikoloji|ruhbilim]] dallarını da etkilemiştir.<ref>{{Kitap kaynağı | url=http://books.google.ca/books?id=NSvRzPye-gEC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=psychoanalysis&f=false | son=Guignon and Pereboom, Derk | ilk=Charles B. | başlık=Existentialism: basic writings | yayımcı=Hackett Publishing | yıl=2001 | sayfalar=xiii | erişimtarihi=11 Ağustos 2012 | arşivurl=https://web.archive.org/web/20131112083828/http://books.google.ca/books?id=NSvRzPye-gEC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=psychoanalysis&f=false | arşivtarihi=12 Kasım 2013 | ölüurl=hayır }}</ref>
Bilim insanları genellikle varoluşçuluk düşünürlerinin kendi aralarındaki bakış açılarında yaşanan farklılığı, diğer filozofların yaşadığından daha fazla bulmaktadır.<ref name=Crowell2010Stanford>{{Ansiklopedi kaynağı| url=http://plato.stanford.edu/entries/existentialism/ | başlık=Existentialism | ilk=Steven | son=Crowell |tarih=Ekim 2010 |erişimtarihi=12 Nisan 2012}}
46. satır:
Dünyadaki anlam yitimi nedeni ile, herhangi bir zamanda, her şey herkes için geçerli olabilir. Bu kaybolan gerçeğin içinde birey; hiç hesapta olmayan trajik bir olay ile karşı karşıya kalabilir. Absürt kavramı tarih boyunca edebiyatta önemli bir yerde olmuştur. Søren Kierkegaard, [[Franz Kafka]], [[Fyodor Dostoyevski]], Jean-Paul Sartre ve [[Albert Camus]]'a kadar birçok kişi, dünyadaki belirsizleşen gerçeği tanımlayan edebî çalışmalarda bulunmuştur.
Anlamsızlığın insan yaşamındaki yıkıcı etkileri, "anlamsızlık" sorunu ile paralel olacaktır. Nitekim Albert Camus, yaşamın temel sorununu intihar olarak göstererek [[Sisifos Söyleni (kitap)|Sisifos Söyleni]] adlı yapıtında: "Felsefenin gerçekten ciddi olan yegâne sorunu intihardır." demiştir. Bu düşünceye karşı olarak, insan yaşamında rastlanılan yıkıcı sonuçların birçok biçimiyle yüzleşmesi intihar ile ilişkilendirilir. Varoluşçu düşünürlerin birçoğu "anlamlılık" kavramının yıkıldığı ve bu durumda her şeyin tehlikeli bir korku hâline geldiğini savunmuştur. Böylece varoluşçu düşüncenin temellerinde var olan anlamsızlık yani absürt yapı ortaya çıkmıştır. Her şeyin anlamlılığının çözülmesi olasılığı varoluşçuluğa tabiatı itibarıyla karşıt olan dinginciliğe/kabulleniciliğe bir tehdittir.<ref>{{Web kaynağı | yazar = Jean-Paul Sartre | url = http://www.marxists.org/reference/archive/sartre/works/exist/sartre.htm | başlık = Existentialism is a Humanism, Jean-Paul Sartre 1946 | yayıncı = [[Marxists Internet Archive]] | erişimtarihi = 8 Mart 2010 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110614220253/http://www.marxists.org/reference/archive/sartre/works/exist/sartre.htm | arşivtarihi = 14 Haziran 2011 | ölüurl = hayır }}</ref> İntiharın mümkünlüğünün bütün insanları varoluşçu yaptığı da söylenir.<ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Suicide and Self-Deception|yazar=E Keen|yayıncı=Psychoanalytic Review|tarih=1973|url=http://www.pep-web.org/document.php?id=PSAR.060.0575A|postscript=<!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->|erişimtarihi=11 Ağustos 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180918184933/http://www.pep-web.org/document.php?id=PSAR.060.0575A|arşivtarihi=18 Eylül 2018|ölüurl=
=== Olgusal gerçeklik ===
55. satır:
Varoluşçu etik, için söylenebilecek en önemli özellik onun bir özgürlük etiği olduğudur. Günümüz insanın içinde bulunduğu şartları tanımladıktan sonra insanların aslında bu ortamda sahip oldukları en önemli duygu olan özgürlük duygusu üzerine eğilerek uygulamaya yönelik bir etik anlayışıdır. Bunun birincil nedeni, varoluşçu filozofların özgürlük kavramını sadece bir felsefe içindeki kavramsal bir problem olarak görmeyip uygulamaya yönelik bir problem olarak görmesidir.
Felsefesinin temellerini doğrudan ve yaşanan deneyimlerin oluşturduğu [[Simone de Beauvoir]] için etik, pratik anlamda özgürlüğü gerçekleştirmektir. Çünkü özgürlük, tüm insani değerlerin temelidir. Özgürlük Tanrı’nın verdiği bir şey değildir. İnsanın her gün kendisi için yeniden savaşmak zorunda olduğu bir olanaktır. İnsan var olduğuna göre, onun kendisini sürekli olarak yeniden yapması gerekir. Onun eylemleri daima bir amaca doğru hareket eder. Bu amaç özgürlüktür. Etik, insanların karşılaştıkları sorunlara çözüm bulmak amacıyla vardır. Beauvoir etiğin bu amacını, bireyi her türlü otoriteden kurtarmakla, onu özgür kılmakla gerçekleştireceğine inanır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.atauni.edu.tr/yuklemeler/91879ff02f0480bd4ae14fe674569171.pdf | başlık = Simone De Beauvoir Yaşama Sanatı Olarak Etik, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı | yazar = Filiz Bayoğlu | erişimtarihi = 1 Nisan 2020 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200424163529/https://www.atauni.edu.tr/yuklemeler/91879ff02f0480bd4ae14fe674569171.pdf | arşivtarihi = 24 Nisan 2020 | ölüurl = hayır }}</ref>
== Notlar ==
| |||