Michael Atiyah: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
şablon eklendi |
6 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.8) (Evolutionoftheuniverse - 6904 |
||
6. satır:
|doğum_yeri=[[Hampstead]], [[Londra]], İngiltere
|ikamet=Birleşik Krallık|milliyet=İngiliz
|önemli_başarıları=[[Atiyah–Singer index theorem]]<br>[[Atiyah–Segal completion theorem]]|ödüller=[[Berwick Prize]] (1961) [[Fields Medal]] (1966) [[Royal Medal]] (1968) [[De Morgan Medal]] (1980) [[Copley Medal]] (1988) [[Abel Prize]] (2004)|öğrenim=[[Victoria College, Alexandria]] [[Manchester Grammar School]]|çalıştığı_yerler=[[Pembroke College, Cambridge]] [[New College, Oxford]] [[Institute for Advanced Study]] [[University of Leicester]] [[University of Edinburgh]]|doktora_öğrencileri=[[Simon Donaldson]] [[K. David Elworthy]] [[Nigel Hitchin]] [[Lisa Jeffrey]] [[Frances Kirwan]] [[Peter Kronheimer]] [[Ruth Lawrence]] [[George Lusztig]] [[Ian R. Porteous]] [[Graeme Segal]] [[David O. Tall]]}}Tam adı '''Sir Michael Francis Atiyah''' (22 Nisan 1929- 11 Ocak 2019) [[geometri]]de uzmanlaşmış bir İngiliz [[Matematikçi|matematikçisidir.]]<ref>{{Web kaynağı |url=http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Atiyah.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Kasım 2017 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190613064422/http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Atiyah.html |arşivtarihi=13 Haziran 2019 |ölüurl=hayır }}</ref>
Atiyah, [[Sudan|Sudan'da]] ve [[Mısır|Mısır'da]] büyüdü ve akademik hayatının çoğunu İngiltere'de [[Oxford Üniversitesi|Oxford]] ve [[Cambridge Üniversitesi|Cambridge'de]] ve Birleşik Devletler'de [[İleri Araştırmalar Enstitüsü|İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde]] geçirdi. 1990-1995 yılları arasında Royal Society (1990-1995) başkanı, Cambridge Trinity College (1990-1997), Leicester Üniversitesi (1995-2005) genel başkanı ve Royal Society of Edinburgh (2005-2008) başkanı olarak görev yapmaktadır. ). 1997'den beri [[Edinburgh Üniversitesi|Edinburgh Üniversitesi'nde]] onursal profesördür.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.ias.edu/people/cos/frontpage?page=6 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Kasım 2017 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131129035423/http://www.ias.edu/people/cos/frontpage?page=6 |arşivtarihi=29 Kasım 2013 |ölüurl=
Atiyah'nın matematiksel ortak çalışanları arasında [[Raoul Bott]], [[Friedrich Hirzebruch]] ve [[Isidore Singer|Isadore Singer]] bulunurken öğrencileri arasında [[Graeme Segal]], [[Nigel Hitchin]] ve [[Simon Donaldson]] bulunmaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Biographical_Memoirs_of_Fellows_of_the_Royal_Society |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Kasım 2017 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170731093024/https://en.wikipedia.org/wiki/Biographical_Memoirs_of_Fellows_of_the_Royal_Society |arşivtarihi=31 Temmuz 2017 |ölüurl=hayır }}</ref> [[Hirzebruch]] ile birlikte, cebirsel topolojide önemli bir araç olan [[topolojik K teorisi]] için temeller attı. Bu teori, kayıt dışı olarak konuşurken, alanların bükülebileceği yolları anlatıyor. En iyi bilinen sonucu olan [[Atiyah-Singer indeks teoremi]] Singer ile 1963'te kanıtlanmış ve [[diferansiyel denklemler]]e bağımsız çözüm sayısının sayılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Daha yeni çalışmalarının bazıları, teorik fizikten, özellikle de [[Kuantum Alan Teorisi|kuantum alan teorisinde]] bazı ince düzeltmelerden sorumlu [[Instanton|instanton]] ve [[monopoldlar]]dan esinlenmiştir. 1966'da [[Fields madalyası|Fields Madalyası]] ve 2004'te [[Abel Ödülü|Abel Ödülü']]ne layık görüldü.
== Kariyer ve çalışmalar ==
Atiyah, 1955-1956 yıllarını [[Advanced Study Enstitüsü|Advanced Study Enstitüsü'nde]] geçirdikten sonra [[Cambridge Üniversitesi]]'ne döndü ve burada araştırma görevlisi ve asistan [[öğretim görevlisi]] (1957-1958), ardından [[Pembroke College]], Cambridge'de öğretim görevlisi ve öğretmen olarak çalıştı. (1958-1961). 1961'de [[Oxford Üniversitesi|Oxford Üniversitesi']]ne taşındı. [[St Catherine's College]]'daki (1961-1963) [[okur]] ve [[profesör]] olarak çalıştı.<ref>Atiyah, Michael F. (1988a), ''Collected works. Vol. 1 Early papers: general papers'', Oxford Science Publications, The Clarendon Press Oxford University Press,<nowiki>ISBN 978-0-19-853275-0</nowiki>, MR [https://www.ams.org/mathscinet-getitem?mr=0951892 0951892]</ref> Savilian Geometry profesörü ve New College, Oxford'da profesör olan, 1963 - 1969 yılları arasında profesör olarak görev yaptı. Daha sonra [[Princeton İleri Araştırmalar Enstitüsü]]nde üç yıllık profesörlük yaptı ve ardından [[Royal Society]] Research Profesörü olarak Oxford'a döndü. ve St Catherine's College'ın profesörel üyesidir. 1974-1976 yılları arasında [[London Mathematical Society|London Mathematical Society'de]] başkanlık yapmıştır.
Atiyah, uluslararası alanda, örneğin 1997 ve 2002 yılları arasındaki [[Pugwash Bilim ve Dünya İşleri]] Konferanslarının başkanı olarak aktif olmuştur. Ayrıca [[Inter Academy Uluslararası Sayılar Paneli]], [[Avrupa Akademileri Derneği]] (ALLEA) ve [[Avrupa Matematik Derneği]] (EMS) kurulmasına katkıda bulundu.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.ams.org/notices/200406/comm-abel.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Kasım 2017 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080910170610/http://www.ams.org/notices/200406/comm-abel.pdf |arşivtarihi=10 Eylül 2008 |ölüurl=hayır }}</ref>
Birleşik Krallık'ta, Cambridge'de [[Matematik Bilimleri için Isaac Newton Enstitüsü]]'nü kurdu ve ilk yönetmenliğini yapmıştır (1990-1996). [[Royal Society Başkanı]], (1990-1995) [[Trinity College]], Cambridge (1990-1997), [[Leicester Üniversitesi]]nden Başbakan (1995-2005) ve Kraliyet Topluluğunun Başkanı Edinburgh (2005-2008). 1997'den beri [[Edinburgh Üniversitesi|Edinburgh Üniversitesi'nde]] onur profesörü olarak çalışmaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.rse.org.uk/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Kasım 2017 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20171126084558/https://www.rse.org.uk/ |arşivtarihi=26 Kasım 2017 |ölüurl=hayır }}</ref>
== Kaynakça ==
| |||