Trofim Lısenko: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
10 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.8) (Evolutionoftheuniverse - 6904 |
||
30. satır:
'''Trofim Denisovich Lysenko''' ({{Dil|ru|Трофи́м Дени́сович Лысе́нко|dil_adı=e}}, {{Dil|uk|Трохи́м Дени́сович Лисе́нко|dil_adı=e}}; {{EskiUsulTarih|29 Eylül|1898|17 Eylül}}{{spaced ndash}}20 Kasım 1976) Sovyet tarım biyoloğu. Öğrenci iken tarımla alakalı birkaç farklı projede çalıştı; bunlardan biri sıcaklık değişimlerinin bitkilerin [[biyolojik yaşam döngüsü]] üzerindeki etkilerini içeriyordu. Bu çalışma daha sonra Lysenko'yu, kış buğdayını bahar buğdayına dönüştürmek için bu özellikleri nasıl kullanabileceğini düşünmeye itti. Bu sürece [[Rusça]] "jarovization" adını verdi ki, sonrasında "vernalizasyon" olarak anılacaktı.<ref>{{Kitap kaynağı|soyadı1=Graham|ad1=Lo-ren R.|başlık=Moscow Stories|tarih=2006|yayıncı=Indiana University Press|yer=Bloomington, IN|isbn=978-0-25-30007-43|url=https://books.google.co.in/books?id=JEd6B7se4fsC&pg=PA306&lpg|sayfalar=120-125, 290|erişimtarihi=8 Nisan 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170102171848/https://books.google.co.in/books?id=JEd6B7se4fsC&pg=PA306&lpg|arşivtarihi=2 Ocak 2017|ölüurl=hayır}}</ref>
Lysenko [[edinilmiş özelliklerin kalıtımı]] teorisini güçlü bir şekilde destekledi ve [[sözdebilim]] lehine Mendel genetiğine karşı çıktı.<ref>{{Haber kaynağı |url= https://www.wired.com/2004/06/suicide-by-pseudoscience/ |dergi= ''[[Wired (dergi)|Wired]]'' |sayı= 12.06 |soyadı= Sterling |ad= Bruce |yazarbağı= Bruce Sterling |başlık= Suicide by pseudoscience |tarih= Haziran 2004 |erişimtarihi= 8 Nisan 2017 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20200729010639/https://www.wired.com/2004/06/suicide-by-pseudoscience/ |arşivtarihi= 29 Temmuz 2020 |ölüurl= hayır }}</ref><ref>{{Dergi kaynağı | başlık= How Lysenkoism became pseudoscience: Dobzhansky to Velikovsky | dergi= [[Journal of the History of Biology]] | pmid= 21698424 | yıl= 2012 | cilt= 45 | sayı= 3 | sayfalar=443-68| soyadı= Gordin | ad= Michael D. |doi= 10.1007/s10739-011-9287-3}}</ref> Lisenkoizm olarak adlandılan fikirleri savunurdu.
Geliştirilmiş ürün verimleri üzerindeki deneysel araştırması, özellikle 1921-1922 Sovyet Kıtlığı sonrasında Sovyet liderinin Joseph Stalin desteğini ve Kolektivizasyon (SSCB) direnişinden kaynaklanan verimliliğin 1930'ların başında Sovyetler Birliği'nin çeşitli bölgelerinde kaybolmasını sağladı. 1940'ta Lysenko, [[Sovyetler Birliği]]'nin Rus Bilim Akademisi'nde Genetik Enstitüsü müdürlüğüne getirildi ve siyasi nüfuz ve iktidarın uygulanması, Mendel karşıtı öğretilerinin Sovyet bilim ve eğitiminde kullanılmasını daha da güvence altına aldı. Bilimsel muhalefet, Lysenko'nun [[1921-1922 Sovyet Kıtlığı]] teorileri 1948'de Sovyetler Birliği'nde resmi olarak yasaklandı.
Lysenko 1965 yılına kadar Genetik Enstitüsünde görevine devam etmesine rağmen,<ref>{{Kitap kaynağı |url= http://www.britannica.com/eb/article-9049549 |başlık= Lysenko, Trofim Denisovich |eser= [[Encyclopædia Britannica Online]] |tarih= 16 Ağustos 2013 |erişimtarihi= 26 Ocak 2014 |arşivurl= https://archive.today/20120721210013/http://www.britannica.com/eb/article-9049549 |arşivtarihi= 21 Temmuz 2012 |ölüurl= hayır }}</ref> Sovyet tarımsal uygulamaları üzerindeki etkisi 1950'lerde azaldı.
==Çalışmaları==
| |||