Grip aşısı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k düzenlemeler ve imla, Kaynakça şablonu ekleniyor
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır:
'''Grip aşısı''', [[grip]] virüslerinin neden olduğu hastalıklardan korunmak için uygulanan bir [[Aşı (tıp)|aşıdır]].<ref name="WHO2012">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Vaccines against influenza WHO position paper|tarih=November 2012|sayı=47|diğerurl=https://www.who.int/immunization/position_papers/PP_influenza_november2012_summary.pdf?ua=1|sayfalar=461-76|dergi=Weekly Epidemiological Record|cilt=87|pmid=23210147|vauthors=((World Health Organization))|yazarbağı=World Health Organization|hdl=10665/241993|hdl-access=free}}</ref> Bu aşının yeni türleri yılda iki kez uygulanmaktadır. Çünkü [[Orthomyxoviridae|grip virüsü]] çok hızlı değişim göstermektedir. Etkinliği yıldan yıla değişse de, gribe karşı en etkili yöntemdir.<ref name="Man2012">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Effectiveness and harms of seasonal and pandemic influenza vaccines in children, adults and elderly: a critical review and re-analysis of 15 meta-analyses|tarih=July 2012|sayı=7|sayfalar=851-62|dergi=Human Vaccines & Immunotherapeutics|cilt=8|pmc=3495721|pmid=22777099|doi=10.4161/hv.19917|vauthors=Manzoli L, Ioannidis JP, Flacco ME, De Vito C, Villari P|yazarbağı2=John P.A. Ioannidis}}</ref> ABD [[Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri]], aşının hastalığı, doktora gitmeyi, hastaneye yatırılmayı ve ölümü azalttığını tahmin etmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/flu/about/burden-averted/2015-16.htm|başlık=2015–2016 Estimated Influenza Illnesses, Medical visits, and Hospitalizations Averted by Vaccination in the United States|erişimtarihi=24 Aralık 2017|arşivtarihi=2 Aralık 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191202201212/https://www.cdc.gov/flu/about/burden-averted/2015-16.htm|tarih=9 Aralık 2016|yazarlarıgöster=6|yayıncı=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|vauthors=Rolfes MA, Foppa IM, Garg S, Flannery B, Brammer L, Singleton JA, Burns E, Jernigan D, Reed C, Olsen SJ, Bresee J|ölüurl=hayır}} {{PD-notice}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/flu/about/burden-averted/2018-2019.htm|başlık=Benefits of Flu Vaccination During 2018-2019 Flu Season|erişimtarihi=10 Nisan 2020|tarih=16 Ocak 2020|website=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|vauthors=((Centers for Disease Control and Prevention))}}</ref> Grip olan aşılanmış işçiler ortalama yarım gün daha erken işe dönmektedir.<ref name=":0">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Vaccines for preventing influenza in healthy adults|tarih=February 2018|sayfalar=CD001269|dergi=Cochrane Database of Systematic Reviews|cilt=2|pmc=6491184|pmid=29388196|doi=10.1002/14651858.CD001269.pub6|vauthors=Demicheli V, Jefferson T, Ferroni E, Rivetti A, Di Pietrantonj C|doi-access=free}}</ref> Aşının 65 yaş üstü bireyler üzerindeki etkisi, kaliteli araştırma yapılmadığı için belirsizdir.<ref name="Ost2012">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Efficacy and effectiveness of influenza vaccines: a systematic review and meta-analysis|tarih=January 2012|sayı=1|sayfalar=36-44|dergi=The Lancet. Infectious Diseases|cilt=12|pmid=22032844|doi=10.1016/S1473-3099(11)70295-X|vauthors=Osterholm MT, Kelley NS, Sommer A, Belongia EA}}</ref>
 
[[Dünya Sağlık Örgütü]] ve [[Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri]] özellikle yüksek risk grubundakiler olmak üzere, altı ayın üstündeki herkese yılda bir kez aşılanmayı önermektedir.<ref name="WhoShouldVax">{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/flu/prevent/whoshouldvax.htm|başlık=Who Should and Who Should NOT get a Flu Vaccine|erişimtarihi=2 Aralık 2019|arşivtarihi=2 Aralık 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191202202838/https://www.cdc.gov/flu/prevent/whoshouldvax.htm|tarih=11 Ekim 2019|website=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|ölüurl=hayır}} {{PD-notice}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The immunological basis for immunization series: module 23: influenza vaccines|tarih=October 2017|yayıncı=[[World Health Organization]] (WHO)|isbn=978-9241513050|vauthors=((World Health Organization))|hdl=10665/259211|hdl-access=free}}</ref> [[Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi]] de yüksek risk grubundakilere yılda bir kez aşılanmayı önermektedir.<ref>{{dergi kaynağı|url=https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/media/en/publications/Publications/Implementation-seasonal-influenza-vaccination-Council-Recommendation-Jan-2014.pdf|başlık=Implementation of the Council Recommendation on seasonal influenza vaccination (2009/1019/EU)|erişim-tarihierişimtarihi=10 AprilNisan 2020|tarih=January 2014|diğer-urldiğerurl=https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/implementation-council-recommendation-seasonal-influenza-vaccination|website=[[European Centre for Disease Prevention and Control]]}}</ref> Bu grubun içindekiler hamileleri yaşlılar, altı aydan beş yaşa kadar çocuklar, belirli sağlık sorunları olanlar ve sağlık çalışanlarıdır.<ref name="pmid31441906">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/68/rr/pdfs/rr6803-H.pdf|başlık=Prevention and Control of Seasonal Influenza with Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices – United States, 2019–20 Influenza Season|tarih=August 2019|sayı=3|diğerurl=https://www.cdc.gov/flu/professionals/acip/summary/summary-recommendations.htm|sayfalar=1-21|dergi=MMWR. Recommendations and Reports|cilt=68|pmc=6713402|pmid=31441906|doi=10.15585/mmwr.rr6803a1|vauthors=Grohskopf LA, Alyanak E, Broder KR, Walter EB, Fry AM, Jernigan DB|doi-access=free}} {{PD-notice}}</ref>
 
Aşılar çoğunlukla güvenilirdir. Çocukların %5 ila 10'unda [[Ateş (tıp)|ateş]] görülebilir. Geçici kas ağrısı veya halsizlik de ortaya çıkabilir. Daha önce aşı, [[Guillain-Barré sendromu]] ile ilişkilendirildi. Birçok grip aşısı yumurta içermesine rağmen, yumurtaya alerjisi olanlara da önerilmektedir.<ref name="CDCegg">{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/flu/prevent/egg-allergies.htm|başlık=Flu Vaccine and People with Egg Allergies|erişimtarihi=2 Aralık 2019|arşivtarihi=2 Aralık 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191202200432/https://www.cdc.gov/flu/prevent/egg-allergies.htm|tarih=25 Kasım 2019|yayıncı=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|ölüurl=hayır}} {{PD-notice}}</ref> Ancak [[Anafilaksi|anafilaskililere]] önerilmemektedir. Aşılar [[İnaktif aşı|inaktif]] ve zayıflatılmış virüs kullananlar olarak ikiye ayrılır. Zayıflatılmış virüs kullananlar genellikle hamilelere, iki yaşından küçük çocuklara, elli yaşından büyüklere ve [[bağışıklık yetmezliği]] bulunanlara önerilmemektedir. Kas içine (intramüsküler), burna (intranazal) veya deri altına enjekte edilenler (intradermal) olarak üç türü vardır. Deri altına enjekte edilen grip aşısı 2018-19 ve 2019-20 grip mevsiminde hiç kullanılmadı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/flu/prevent/qa_intradermal-vaccine.htm|başlık=Intradermal Influenza (Flu) Vaccination|erişimtarihi=14 Ekim 2019|arşivtarihi=14 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191014052917/https://www.cdc.gov/flu/prevent/qa_intradermal-vaccine.htm|tarih=31 Ekim 2018|website=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|ölüurl=hayır}} {{PD-notice}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/flu/professionals/vaccines.htm|başlık=Influenza vaccines – United States, 2019–20 influenza season|erişimtarihi=14 Ekim 2019|arşivtarihi=14 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191014053637/https://www.cdc.gov/flu/professionals/vaccines.htm|tarih=22 Ağustos 2019|website=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|ölüurl=hayır}} {{PD-notice}}</ref><ref name="AHFS2018">{{Web kaynağı|url=https://www.drugs.com/monograph/influenza-virus-vaccine-inactivated.html|başlık=Influenza Virus Vaccine Inactivated|erişimtarihi=13 Ekim 2019|arşivtarihi=14 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191014051931/https://www.drugs.com/monograph/influenza-virus-vaccine-inactivated.html|tarih=19 Kasım 2018|yayıncı=The American Society of Health-System Pharmacists|ölüurl=hayır|df=mdy-all}}</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Grip_aşısı" sayfasından alınmıştır