Ferdinand (Bulgaristan çarı): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Sp1dey (mesaj | katkılar)
k →‎top: Düzenleme, değiştirildi: vefat etti → öldü
Pürel (mesaj | katkılar)
k Mevcut makalede hiç dipnot ya da kaynak belirtilmiş olmamasından dolayı, hali hazırda okumakta olduğum Lord Kinross' un "Atatürk: Bir Milletin Yeniden Doğuşu" adlı eserde, içerisinde Kral I. Ferdinand ve onun dönemi ile ilgili tanıklıkların yer aldığı birkaç satırlık bölümü, kitabı kaynak göstermek suretiyle makaleye ekledim.
34. satır:
'''I. Ferdinand''' (d. 26 Şubat 1861 - ö. 10 Eylül 1948), '''Ferdinand Karl Leopold Maria''', Bulgaristan [[prens]]i (1887-1908) ve bağımsız [[Bulgaristan]]'ın ilk [[çar]]ı (1908-1918).
 
Aslında bir Coburg prensi olan Bulgar Kralı Ferdinand, Avrupalılarca “tilki” diye anılan, gözü yükseklerde bir adamdı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/876257466|başlık=Atatürk : bir milletin yeniden doğuşu|tarih=1994|yer=İstanbul|yayıncı=Altın Kitaplar Yayınevi|seri=12. basım|diğerleri=Sander, Necdet,|soyadı=Kinross, Patrick Balfour, Baron, 1904-1976.|isbn=975-405-035-X|oclc=876257466}}</ref> Saksonya-Coburg-Gotha prensi I. August'un (Augustus) en küçük oğlu ve [[Fransa]] kralı [[Louis-Philippe]]'in torunuydu. 7 Temmuz 1887'de, özerk Bulgaristan'ın bir yıl önce tahttan çekilmiş olan ilk prensi I. Aleksandr'ın yerine seçildi. Prensliğinin ilk yıllarında Başbakan [[Stefan Stambolov|Stefan Nikolov Stambolov]] tarafından yönetilen Ferdinand, başbakanın gözden düşerek istifa etmesinden (1894) sonra ülkenin tek hakimi haline geldi. Hükümdarlığının büyük devletlerce tanınmamasının yarattığı sorunlar, Ferdinand'ın Bourbon prensesi Parmalı Maria Louisa ile evlenmesi (Nisan 1893) ve daha sonra da oğlu Veliaht Prens Boris'i Rum Ortdoks Kilisesi'nde Rus çarı [[II. Nikolay]]'ın vaftiz babalığıyla vaftiz ettirmesiyle (Şubat 1896) azaldı. Ferdinand bundan sonra bir hükümdar olarak konumunu güçlendirdi. Bulgaristan tahtının varisinin Ortodoks bir prens olması, [[Rusya]]'nın [[Bulgaristan]]'la diplomatik uzlaşma yolları aramaya başlamasına yol açtı. Sonunda Ferdinand uluslararası planda tanınmayatanınmayı başardı. Mart 1896'da [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nden Bulgaristan prensi ve Doğu Rumeli valisi unvanını aldı.
[[Dosya:Bulgaristan prensi Ferdinand ve eşi.jpg|küçükresim|sol|300px|Ferdinand ve eşi Eleonore Reuss Köstritz]]
Bunu izleyen yıllarda, önemli devlet görevlerine kendi yakınlarını getirerek iç politikada tam bir denetim kurdu.[[Avusturya-Macaristan|Avusturya-Macaristan İmparatorluğu]]'ın [[Bosna-Hersek]]'i ilhakının arifesinde, bu fırsattan yararlanarak [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ne karşı [[Bulgaristan]]'ın tam bağımsızlığını ilan etti (5 Ekim 1908); kendisi de çar unvanını aldı. Yayılmacı emelleri olan Ferdinand, Bulgaristan, [[Sırbistan]], [[Yunanistan]] ve [[Karadağ]]'dan oluşan Balkan İttifakı'nın kurulmasına (1912) öncülük etti; ittifak, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin [[Balkanlar]]'daki topraklarını paylaşmayı amaçlıyordu. İttifak üyelerinin Ekim 1912'de [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ne savaş açmalarıyla Mayıs 1913'e değin sürecek olan [[I. Balkan Savaşı]] başlamış oldu. Savaştan galip çıkan müttefikler, ele geçirilen Osmanlı topraklarının paylaşılması konusunda aralarında anlaşamayınca ittifak dağıldı; [[Sırbistan]] ve [[Yunanistan]]'ın Bulgaristan'a karşı bir ittifak kurmaları Ferdinand'ın toprak özlemlerinin boşa çıkardı. Bulgaristan, kısa bir süre sonra Sırbistan ve Yunanistan'a saldırdı. Ama ittifaka [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]lar ve [[Rumenler]]in de katılması sonucu, Bulgarlar yenilgiye uğratıldı ([[II. Balkan Savaşı]], Haziran-Temmuz 1913).

İkinci Balkan Savaşı böylece sona erdi. Sırbistan’la Yunanistan, Bükreş’te imzalanan bir antlaşma gereğince Bulgaristan’ın kaybettiği toprakların çoğunu paylaştılar, Edirne de kesin olarak Türkiye’de kaldı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/876257466|başlık=Atatürk : bir milletin yeniden doğuşu|tarih=1994|yer=İstanbul|yayıncı=Altın Kitaplar Yayınevi|seri=12. basım|diğerleri=Sander, Necdet,|soyadı=Kinross, Patrick Balfour, Baron, 1904-1976.|isbn=975-405-035-X|oclc=876257466}}</ref> Bu yenilgi, Bulgaristan'ın [[I. Dünya Savaşı]]'na [[Almanya]] ve [[Avusturya-Macaristan|Avusturya-Macaristan İmparatorluğu]]'ın saflarında katılma (1915-1918) kararı almasında etkili oldu. Ferdinand, Bulgaristan'ın 1918'deki askeri yenilgisini izleyen günlerde oğlu [[III. Boris]] lehine tahttan çekilmek zorunda kaldı (3 Ekim 1918). Ardından ülkesini terk etti ve yaşamının geri kalan bölümünü [[Coburg]]'da geçirdi. Vasiyeti, Bulgaristan'da defnedilmekti ama o dönemki komünist yönetimden dolayı izin verilmedi ve 1948 yılında 87 yaşında öldü ve Coburg'da defnedildi.
 
{{S-start}}