Nuri Demirağ: Revizyonlar arasındaki fark

| ölüm_tarihi = 13 Kasım{{ölüm 1957yılı (71ve yaşında)yaşı|1957|1886|11}}

| ölüm_yeri = [[İstanbul]], [[Türkiye Cumhuriyeti]]

1886 yılında, [[Sivas]]’ın [[Divriği]] ilçesinde Dünya’ya geldidoğdu. Babası Mühürzâde Ömer Bey, annesi Ayşe Hanım’dır. Üç yaşında ikenyaşındayken babasını kaybetti, annesi tarafından büyütüldü.

Ortaöğrenimini Divriği Rüştiye Mektebi’nde tamamladıktan sonra okuldaki başarısı nedeniyle öğretmen yardımcısı olarak bir süre kendi okulunda görev yaptı. 1903'te [[Ziraat Bankası]]’nın açtığı memurluk sınavını kazanarak [[Kangal]] kazasındaki şubeye, bir yıl sonra ise Koçgiri Şubesi’ne atandı.<ref name=aktuel>[http://www.yeniaktuel.com.tr/top107,184@2100.html Ali Can Sekmeç, '''10. Yıl Marşına İlham Verdiler''', ''Yeni Aktüel Dergisi, Sayı 184'']</ref>. 1906-1909 arasında Erzurum vilayetinde kıtlık yaşanmıştı .<ref>[http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt2/sayi9pdf/gul_abdulkadir.pdf Abdülkadir Gül, '''Osmanlı Devletinde Kuraklık ve Kıtlık''', ''Uluslararası Sosyal Ara_tırmalar Dergisi, Cilt 2/9 Sonbahar 2009'']</ref>. Nuri Bey, 1909’da, depolarda bırakılan buğday ve tahılları kişisel inisiyatifini kullanarak halka uygun bedelle sattı. Bu yüzden hakkında soruşturma açıldı ve aklandı.

1910’da Maliye Bakanlığı’nın sınavını kazandı ve maliye memuru oldu. Beyoğlu Gelirler Müdürlüğü’nde memur olarak [[İstanbul]]’a atanmıştıatandı. Kısa süre sonra Hasköy Mal Müdürü oldu. Maliyenin her kademesinde çalıştı. Bir yandan da Maliye Mekteb-i Âlisi’nde gece derslerine katılarak yüksek öğrenimini yaptı. 1918’de maliye müfettişi oldu. Beyoğlu ve Galata dolaylarında görev yaparken [[I. Dünya Savaşı]]’ndan yenik çıkmış bir devletin memuru olarak bazı hakaretlere maruz kalmıştıkaldı. Bu hakaretleri sindiremediği için istifa etti.<ref name=aksiyon/>.

Mesude Hanım ile evlenen Mehmet Nuri Bey’in bu evlilikten Galip ve Kayı Alp adlı iki oğlu, Mefkure, Şukufe, Süveyda, Süheyla, Gülbahar ve Turan Melek adlarında kızları Dünya’ya geldioldu.<ref name="aktuel"/> Drexel Üniversitesi biyomedikal mühendisliği bölümü kurucusu Profesör Doktor Banu Onaral torunudur.

Maliye müfettişliğini bıraktıktan sonra ticaret yapmanın yollarını arayan Nuri Bey, 1918’de, yabancıların tekelinde olan sigara kağıdı işine girdi. [[Eminönü, İstanbul|Eminönü]]’de küçük bir dükkânda ilk Türk sigara kağıdı yapımını başlattı. Ürettiği sigara kağıdına “Türk Zaferi” adını verdi. Türk Zaferi sigara kâğıtları [[Türk Kurtuluş Savaşı]]'nı vermekte olan Türk halkı tarafından büyük ilgi gördü. Nuri Bey, bu ilk girişiminden büyük kazanç elde etti.<ref name="celebi">[http://www.celebi.com.tr/pdf/sayi20/07_portre.pdf '''Hayallerden Gerçekler Yapan Adam: Nuri Demirağ''', ''Çelebice Dergisi, Aralık 2009, Sayı 20'']{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>.

Mehmet Nuri Bey, milli mücadele döneminde İstanbul’da sigara üretimi ve ticaretle uğraşırken bir yandan da [[Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti]]'nin Maçka Şubesi’nin yönetti.<ref name="aksiyon">[http://www.nuridemirag.com/aksiyon.zip Semih İncegöz, '''Türkiye’nin İlk Uçak Fabrikasını Kuran Adam Nuri Demirağ''' ''Aksiyon Dergisi, 15.06.1996, Sayo:80'']</ref>

Kurtuluş Savaşı’ndan bağımsız bir devlet olarak çıkan [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]], ülkenin ulaşım sorununa demiryolları ile el atmıştı; amaç, en kısa sürede demiryolu ağını genişletmekti.<ref>[http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=Print&DergiIcerikNo=720&Yer=DergiIcerik Yrd. Doç. Dr. İsmail Yıldırım, '''Atatürk Dönemi Demiryolu Politikasına Bir Bakış''', ''Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 35, Cilt: 12, Temmuz 1996'']</ref>. 1926’da Samsun-Sivas demiryolu yapımını üstlenen Fransız şirketi işi bırakınca ilk etapta yapılacak yedi kilometrelik kısım için açılan ihaleye giren Mehmet Nuri Bey, çok düşük bir fiyat vererek ihaleyi aldı. İşin geri kalan kısmı da denemek üzere kendisine verildi.<ref name=aksiyon/> Tapu dairesinde mühendis olan kardeşi [[Abdurrahman Naci Demirağ|Abdurrahman Naci Bey]]’i de memuriyetinden istifa ettirip kendisine ortak yapan Mehmet Nuri Bey artık Türkiye Cumhuriyetinin ilk demiryolu müteahhidi olmuştu. Kardeşi ile birlikte çalışarak Samsun-Erzurum, Sivas-Erzurum ve Afyon-Dinar hattını 1012 kilometrelik demiryolunu bir yıl gibi kısa bir sürede tamamladı. Çok dağlık ve kayalık arazide balyozlarla dağları delerek tünel açmak zorunda kalmalarına rağmen işlerini zamanında tamamladılar. Başarılarından ötürü 1934 yılında [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]] kendisine ve kardeşi Abdurrahman Naci Bey’e ''Demirağ'' soyadı verdi.

İspanya, İran ve Irak’tan alınan siparişler engellendi; elde kalan uçaklar hurdacıya satıldı.<ref name="gazetevatan">[http://pazarvatan.gazetevatan.com/haberdetay.asp?hkat=1&hid=15537&yaz=G%FCncel Yusuf Demir, '''72 yıl önce yaptık ama…''',''Gazete Vatan, 30.05.2010'']</ref>. Nuri Demirağ’ın davayı kaybettikten sonra hükûmet üyeleri ve cumhurbaşkanı [[İsmet İnönü]]’ye mektuplar yazarak yanlışlığın düzeltilmesi için yaptığı girişimler başarısız oldu; fabrika tekrar açılamadı.