Şeyh Bedreddin: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Sp1dey (mesaj | katkılar)
k →‎Yaşamı: Büyük harf kullanımı ve diğer düzenlemeler, değiştirildi: Hıristiyan → Hristiyan
Etiketler: AWB Geri alındı
Nushirevan11 (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + yapıcı olmayan değişiklik
Etiket: Elle geri alma
1. satır:
'''Şeyh Bedreddin Mahmud''', '''Bedreddin Simâvî''' veya '''Simavnalı Bedreddin'''<ref>Fuad Köprülü, [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, s. 114-115.</ref> (1359 - 18 Aralık 1420, [[Serez]]), [[İslâm]] [[tasavvuf]]unun [[Vahdet-i Vücud]] öğretileriyle eğitilmek üzere Alevî tekkesi olan bir Alevî-Bektâşî dergahaokuluna mensup Alevî Türkmen şeyhi olan Osmanlı [[mutasavvıf]]ı, [[filozof]]u ve [[kazasker]]i. [[Şeyh Bedreddin İsyanı]] diye bilinen [[Alevilik|Alevî]] [[Irak Türkmenleri|Türkmen]] bir Pîr ve Şeyhi'dir, yani İslâmî dini ve siyasi ayaklanmanın lideri.
 
{{Alevilik}}
 
== Yaşamı ==
Satır 8 ⟶ 6:
Şeyh Bedreddin eğitim çağına gelince [[Bursa]]'ya gelerek ders arkadaşı [[Bursalı Kadızade Rumi]] diye bilinen Musa (meşhur [[matematik]]çi ve [[astrolog]]) ile birlikte onun babası [[Bursa]] kadısı Koca Mahmud efendiden, daha sonra da [[Konya]]'da Allame Feyzullah'dan ders almıştır. Buradan sonra ilk olarak [[Suriye]]'ye, sonrasında [[Kahire]]'ye gitmiştir. Burada Mübarekşah Mantıkî'den ilahiyat, felsefe ve mantık okuyarak yüksek eğitimini tamamlamış ve bu arada [[Kahire]]'de inziva halinde yaşayan Hüseyin Ahlati'den de tasavvuf okumuştur. Onun emriyle [[Tebriz]]'e ve sonrasında [[Kazvin]]'e giderek [[Bâtınî]] inancını öğrenerek [[Kahire]]'ye dönmüştür. Şeyh Bedreddin, [[Memlûk]] sultanı Berkuk' un saygı gösterdiği Hüseyin Ahlatî'nin tavsiyesiyle sultanın oğlu Ferenc'in hocalığına tayin edilmiş ve burada bulunduğu sırada [[fıkıh]] eserlerini yazmaya başlamış ve 1397'de şeyhinin ölmesi üzerine onun yerine şeyh olduktan bir süre sonra [[Anadolu]]'ya dönmüştür. [[Anadolu]]'ya geldiği zaman yerleşimleri dolaşarak [[tasavvuf]]unu yaymaya başlamıştır.<ref name= "bedreddin" />
 
Şeyh Bedreddin önce Karaman ve Germiyan Beyliklerinin topraklarına gider. Gittiği yerlerde tanınmaktadır. Buradan Menderes Vadisi boyunca ilerleyerek Aydın'a gelir. Menakıbname'ye göre yolu üzerindeki Nizar köyünde en önemli müritlerinden [[Börklüce Mustafa]] ile tanışır. Daha sonra Tire üzerinden [[İzmir]]'e geçer. Menakıbname'de [[İzmir]]'den HristiyanHıristiyan nüfuslu [[Ceneviz]] hakimiyetindeki [[Sakız Adası]]'na geçtiği anlatılır. Kütahya ve Domaniç üzerinden Bursa'ya yaptığı yolculuğu sırasında Sürme köyünde diğer önemli müridi [[Torlak Kemal]] ile tanışır.
 
[[Rumeli]]'ye geçerek [[Edirne]]'ye yerleşen Şeyh Bedreddin burada kendisini ziyarete gelenlerle görüşerek faaliyetlerini genişletmiştir. Şeyh Bedreddin'in bu faaliyetleri [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin parçalanıp [[şehzade]]lerin birbirleriyle mücadele ettiği döneme denk gelmiştir. İlim ve erdemi etrafta duyulmuş ve [[Edirne]]'de hükümdarlığını ilan etmiş olan [[Musa Çelebi]] tarafından 1411 yılında [[kazasker]] tayin edilmiştir. [[Çelebi Mehmet]], kardeşi [[Musa Çelebi]] karşısında galip gelip 1413 yılında hükümdar olunca Şeyh Bedreddin [[kazaskerlik]] görevinden alınmış, ilim ve erdemine saygı duyulduğundan maaş bağlanarak [[İznik]]'te oturtulmuştur. Şeyh Bedreddin, eski müritleri [[Börklüce Mustafa]] ve [[Torlak Kemal]]'in faaliyetlerini ayrı ayrı yerlerde (Aydın ve Manisa) arttırdıklarını duyunca hacca gitmek bahanesiyle çocuklarını bırakarak önce [[Kastamonu]]'ya, oradan da [[Sinop]]'a geçmiştir.
Satır 26 ⟶ 24:
[[Börklüce Mustafa]] ve [[Torlak Kemal]] isyanlarının Bedreddin'in onayıyla gerçekleşip gerçekleşmediği belirsizdir. Ancak bu kişilerin Bedreddin'in müritleri olduğu konusunda tüm kaynaklar hemfikirdir.
 
Bedreddin gizlice Sinop limanından Rumeli'ye kaçar ve [[Deliorman]] bölgesinde [[Alevilik|Alevi]] [[Türkiye Türkmenleri|Türkmenlerin]] yoğun yaşadığı bölgelerdeki propaganda faaliyetleri yürütür. Üzerine gönderilen Osmanlı kuvvetleri isyanı bastırır ve Şeyh Bedreddin yakalanarak [[Serez]]'e, padişah [[I. Mehmed]]'in huzuruna getirilir. I. Mehmed, Şeyh Bedreddin'in idamını infaz etmeden önce ulemaya danışır ve fetva ister. Şeyhülislam ve beraberindekilerin kararı idam olmuştur. Şeyh Bedreddin 1420'de [[Serez]] çarşısında idam edilmiştir.
 
== Mutasavvıflığı ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Şeyh_Bedreddin" sayfasından alınmıştır