Tarım tarihi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
içerik |
||
32. satır:
{{Ayrıca bakınız|Neolitik Devrim}}
[[Sümerler|Sümer]] çiftçileri, MÖ 8000'den itibaren köylerde yaşamaya, [[arpa]] ve [[buğday]] yetiştirmeye başlamışlardı. Bölgedeki düşük yağış miktarı göz önüne alındığında, tarım [[Dicle]] ve [[Fırat]] nehirlerine dayanıyordu. Nehirlerden çıkan sulama kanalları, şehirleri desteklemek adına yeterince büyük miktarda tahıl yetiştirilmesine izin verdi. İlk sabanlar, MÖ. 3000 civarında [[Uruk]]'ta bulunan [[Piktogram|piktogramlarda]] görülüyor; bunun yanında sürülmüş karıklara tohum akıtan tohum pullukları, MÖ. 2300 civarından kalma [[Mühür|mühürlerde]] görülür. Sebze olarak; [[Nohut (tür)|nohut]], [[mercimek]], bezelye, fasulye, [[soğan]], [[sarımsak]], [[marul]], [[pırasa]] ve [[hardal otu]] yetiştiriliyordu; bunların yanında [[hurma]], üzüm, elma, kavun ve incir meyveleri de yetiştirilmekteydi. Sümerler, tarımın yanı sıra yanı sıra balık da yakaladılar, [[kümes hayvanı]] ve [[ceylan]] avladılar. Koyun, keçi, inek ve kümes hayvanlarının etleri çoğunlukla seçkinler tarafından yenirdi. Balıklar ise kurutma, tuzlama ve tütsüleme yoluyla korunuyordu.<ref name="BritMus">{{Web kaynağı|url=http://www.mesopotamia.co.uk/staff/resources/background/bg08/home.html|başlık=Farming|erişimtarihi=15 Haziran 2016|arşivtarihi=16 Haziran 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160616222522/http://www.mesopotamia.co.uk/staff/resources/background/bg08/home.html|tarih=|dil=İngilizce|çalışma=|yayıncı=[[British Museum]]}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.amazon.com/fine-art-food-Reay-Tannahill/dp/0498077136|başlık=The fine art of food|erişimtarihi=14 Ocak 2021|yazarlar=Tannahill, Reay|tarih=|dil=İngilizce|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=Folio Society|yıl=1968}}</ref>
[[Dosya:Tomb of Nakht (2).jpg|sol|küçükresim|
=== Antik Mısır ===
39. satır:
=== İndus Vadisi ===
[[Hünnap]], MÖ. 9.000 yılında [[Hint altkıtası|Hint altkıtasında]] evcilleştirildi.<ref name="gupta">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.jstor.org/stable/24107979|başlık=Origin of agriculture and domestication of plants and animals linked to early Holocene climate amelioration|erişimtarihi=19 Ocak 2021|yazarlar=Gupta, Anıl K.|tarih=10 Temmuz 2004|sayı=1|dil=İngilizce|sayfalar=58–59|çalışma=Current Science|yayıncı=Indian Academy of Sciences|cilt=87}}</ref> Arpa ve buğday yetiştiriciliği -koyun, keçi ve sığırların evcilleştirilmesiyle birlikte- MÖ. 8.000–6.000 arasında [[Mehrgarh|Mehrgarh kültüründe]] başladı.<ref name="Baber">{{Kitap kaynağı|url=https://www.amazon.com/Science-Empire-Scientific-Civilization-Technology/dp/0791429202|başlık=The Science of Empire: Scientific Knowledge, Civilization, and Colonial Rule in India|erişimtarihi=19 Ocak 2021|yazarlar=Baber, Zaheer|tarih=|dil=İngilizce|sayfa=19|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=State University of New York Press|yıl=1996|isbn=978-0-7914-2919-8}}</ref><ref name="harrisandgosden385">{{Kitap kaynağı|url=https://www.amazon.com/Origins-Spread-Agriculture-Pastoralism-Eurasia/dp/1857285387|başlık=The Origins and Spread of Agriculture and Pastoralism in Eurasia: Crops, Fields, Flocks And Herds|erişimtarihi=19 Ocak 2021|yazarlar=Harris, David R.|tarih=|dil=İngilizce|sayfa=385|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=Routledge|yıl=1996|isbn=978-1-85728-538-3}}</ref><ref name="Wright 2009 p44">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=fwgFPQAACAAJ&pg=PA44|başlık=The Ancient Indus: Urbanism, Economy, and Society|erişimtarihi=19 Ocak 2021|yazarlar=Wright, Rita P.|tarih=|dil=İngilizce|sayfa=|sayfalar=44, 51|çalışma=|yayıncı=Cambridge University Press|yıl=2009|isbn=978-0-521-57652-9}}</ref> Bu dönemde aynı zamanda [[fil]] de ilk defa evcilleştirildi.<ref name="gupta" /> Hindistan'da [[pastoral tarım]]; harmanlamayı, mahsullerin sıraya ekimin ve [[Tahıl ambarı|tahıl ambarlarında]] depolamayı da içeriyordu.<ref name="harrisandgosden385" /><ref name="Possehl">Possehl, Gregory L. (1996). ''Mehrgarh'' in ''Oxford Companion to Archaeology'', edited by Brian Fagan. Oxford University Press.</ref>
[[Pamuk]], MÖ. 5.-4. bin yıllarda yetiştirildi.<ref>Stein, Burton (1998). ''[https://books.google.com.tr/books/about/A_History_of_India.html?id=QY4zdTDwMAQC&redir_esc=y#:~:text=History%20of%20India-,Burton%20Stein,7000%20BC%20to%20the%20present. A History of India]''. (İngilizce) Blackwell Publishing. 47. {{ISBN|0-631-20546-2}}.</ref> MÖ 5. bin yılda [[Keşmir]]'de tarımsal topluluklar yaygınlaştı.<ref name="harrisandgosden385" /> [[İndus Vadisi Uygarlığı]]'bda sulama, MÖ. 4.500 civarında geliştirildi.<ref name="R&U">{{Kitap kaynağı|url=https://www.amazon.com/Basis-Civilization-Science-Proceedings-Reports/dp/1901502570|başlık=The Basis of Civilization – Water Science?|erişimtarihi=19 Ocak 2021|yazarlar=Rodda, John C.; Ubertini, Lucio|tarih=|dil=İngilizce|sayfa=279|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=International Association of Hydrological Science|yıl=2004|isbn=978-1-901502-57-2}}</ref> [[İndus Vadisi Uygarlığı|İndus medeniyeti]], bu yeniliğin bir sonucu olarak genişledi ve refah seviyesi yükseldi; ayrıca [[drenaj]] ve [[Sıhhi kanalizasyon|kanalizasyon]] kullanan daha kapsamlı planlanmış yerleşimlerin kurulmasını sağladı.<ref name="R&U" /> Hayvan koşulmuş bir [[saban]] kalıntısı İndus Vadisi Uygarlığı'nı MÖ. 2.500 yılına tarihliyor.<ref name="lal">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Thematic evolution of ISTRO: transition in scientific issues and research focus from 1955 to 2000|yazarlar=Lal|tarih=2001|sayı=1–2|sayfalar=3–12 [3]|çalışma=Soil and Tillage Research|cilt=61|doi=10.1016/S0167-1987(01)00184-2}}</ref>
=== Antik Çin ===
| |||