Geez dili: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Saitcank (mesaj | katkılar)
Saitcank (mesaj | katkılar)
30. satır:
 
=== Tanımlıklar ve Cinsiyet ===
Geez dilinde belirli ya da belirsiz tanımlıklar yoktur. Dolayısıyla örnek olarak ሀገር (''hagar'') "şehir" ya da "bir şehir", ንጉሥ (nəguś) "kral" ya da "bir kral" anlamlarına gelebilir. Bunun ötesinde bir kelimenin eril ya da dişil olduğunu ele veren hiçbir biçimsel bir ek de yoktur. Kelimelerin cinsiyeti bazı durumlarda o isimlerle bağlanan sıfatlar aracılığıyla tanınabilir. Örneğin ዝንቱ ብእሲ (zəntu bə’si) bu adam anlamına gelirken, ዛቲ ብሲት (zāti bə’sit) bu kadın anlamına gelmektedir. Dolayısıyla ዝንቱ (zəntu) ve ዛቲ (zāti) gibi isim ile bağlanan işaret sıfatlarının cinsiyeti gösterdiği düşünülmektedir. Yine de örneği verilen bu işaret sıfatı yazılı metinlerde yol ፍኖት (fənot) gibi doğal olarak bir cinsiyet atfedilemeyen sözcüklerle bazen zəntu bazen de zāti sıfatı ile birlikte kullanılmaktadır. Bu durumdan böylesi kelimelerin alacağı cinsiyetsel sıfatın değişken ve hatta önemsiz olduğu çıkarımını yapmak mümkündür. Genel olarak [[gramatik cinsiyet]]<nowiki/>in, insanlar gibi [[biyolojik cinsiyet]]<nowiki/>leri öngörülebilir varlıklar için titizlikle kullanıldığı, diğerleri için ise değişken olduğu özetlenebilir. İstisnai olarak ayların, yıldızların, meteorolojik olayların, nehirlerin, metallerin ve silahların isimleri çoğunlukla erilken, kasabaların, şehirlerin ve semtlerin isimleri dişildir. Geez dilinde yazılan metinlerin çoğunluğu çeviri metinler olduğundan, bazı kelimelere atfedilen cinsiyetin çeviri esnasında çevrilen dillerden alınan gramatik cinsiyet olması muhtemeldir.
 
=== Edatlar ===
73. satır:
 
=== Sözdizim ===
Ge'ez dili söz diziminde, fiil doğrudan özne tarafından takip edilmektedir. FiillerYalnızca insanları ifade eden özneler düzenli olarak sıfat, cinsiyet ve tekillik çoğulluk açısından fiil ile uyum içindedir. Diğer tüm isimlerin çoğulları, açık bir tercih olmaksızın tekil veya çoğul fiillere sahip olabilir. Dolayısıyla fiiller, [[gramatik cinsiyet]] ve tekillik çoğulluk bakımından daima özne ile uyum içinde olmak zorundadırzorunda değildir.
 
'''Örnek cümleler''' 1. ሖረ፡ንጉሥ። (Ḥora nəguś): Kral gitti. 2. ሖረት፡ብእሲት። (Ḥorat bə’sit): Kadın gitti. 3. ሖሩ፡ነገሥት። (Ḥoru nagaśt): Krallar gitti. 4. ሖራ፡አንስት። (Ḥorā’anəst): Kadınlar gitti.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Geez_dili" sayfasından alınmıştır