|
== Kavramlar ==
[[Uyrukluk]] (tabiyet=nationality), bir kişi ile bir devlet arasındaki hukuki bağdır, kişinin [[etnik]] kökeniyle ilgili değildir. Vatandaşlıkla ilgili olarak şu terimler geçer: uyrukluk, yurttaşlık, vatandaşlık, tabiyet. Buradaki nationality'nin karşılığı [[milliyet]] değildir. Milliyet, hukuki kavram değildir. Kişiler için, uyrukluğundan söz edilir, uyruk denilmez. Kişilerin uyrukluğu olur. Uyrukluk tabiyet, vatandaşlık yurttaşlık yerine kullanılmaktadır.
[[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de vatandaş ve uyruk aynı değildir. Uyruk, yurttaşları belirttiği gibi, sadakat yoluyla da uyruk olunabilmektedir. [[Amerikan Samoa]] ve [[Swan]] halkları böyledir (non-citizen nationals). Bazı hukukçulara göre yurttaş (citoyen, citizen) iç hukuku; uyrukluk (nationality, nationalite) uluslararası hukuku ilgilendirir. Uyrukluk Konusanda Avrapa Sözleşmesi'nde ise uyrukluk ile yurttaşlık eşanlamlı kullanılmıştır.
Vatandaşlık, [[gerçek kişi]]lerekişilere has kullanılır. [[Tüzel kişi]] ve nesneler için uyrukluk kavramı kullanılmaktadır. Vatandaşlık hukuku, [[kamu hukuku]] içinde değerlendirilir. Devletler doğum yeri, kan bağı ve bunların karmasından oluşan ilkelerle uyrukluk verirler.w
[[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası|Türk anayasasıCumhuriyeti Anayasası]]'nın 66. maddesi, "Türk devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes [[Türkler|Türk]]'dür" demektedir. Bu ilke, [[anayasa hukuku]] bakımından, vatandaşların siyasal haklardan yararlanmaları açısından önemlidir. [[İdare hukuku]] ve [[sosyal güvenlik hukuku]], [[ceza hukuku]], [[uluslararası hukuk]], [[insan hakları]], [[usul hukuku]], [[vergi hukuku]] açısından da vatandaşlık tanımı birçok özellik kazanmıştır.
Uluslararası hukuk ilkeleri, vatandaşlık hakkında üç ilke benimser: Her kişinin vatandaşlığı olmalıdır, her kişinin yalnız bir vatandaşlığı olmalıdır, kişi vatandaşlığını seçmede ve değiştirmede özgür olmalıdır.
== Türkiye Cumhuriyeti'dende vatandaşlıkVatandaşlık ==
[[Türk vatandaşlığı kanunu]], 11 Şubat 1964'te kabul edilmiş ve birkaç kere değişikliğe uğramıştır. İskan Kanunu ise 14 Haziran 1934'te kabul edilmiştir. Vatandaşlık işleri [[İçişleri Bakanlığı]]'nca yürütülür. Bakanlığın birimleri vatandaşlıkla yakından ilgilidir: Nüfus ve Vatandaşlık işleri gm, İller İdaresi gm, Mahalli İdareler gm, Sivil Savunma gm, Kaçakçılık ve İstihbarat Harekât ve Bilgi Toplama gm. Doğrudan birim, Vatandaşlık İşleri db'dır. Türkiye CIEC (Uluslararası Kişi Halleri Komisyonu) üyesidir (1953).
TVK'ya göre [[Türk vatandaşı|Türk vatandaşl]]ığına giriş üç yolladır: Kanunla, yetkili makam kararıyla, seçme hakkıyla. Yapılan değişikliklere göre Türk'le evlenen yabancılar, bakanlık kararıyla vatandaşlığa geçebilmektedirler. [[İskan Kanunu]]'na göre ise yurtsuzlar ve mültecilere dair hükümlerle bunların vatandaşlığa geçişleri düzenlenmiştir. Vatandaşlıkla ilgili kararlarda yargı denetimi açıktır.
[[Kategori:Anayasa hukuku]]
|
