David Ben-Gurion: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Sp1dey (mesaj | katkılar)
k Düzenleme, değiştirildi: hükümet → hükûmet (2), Hükümet → Hükûmet (2), israil → İsrail
29. satır:
}}
[[Dosya:DB Yong.jpg|240px|küçükresim|sağ|Genç Ben–Gurion.]]
'''David Ben–Gurion''' veya '''David Grün''', ({{lang-he-n|דָּוִד בֶּן-גּוּרִיּוֹן}}; 16 Ekim 1886 - 1 Aralık 1973), İsrail Başbakanı. İsrail'in ilk Başbakanıdır. 1942 yılında [[New York]]'ta düzenlenen [[Biltmore Konferansı]]'nın programını hazırlayan kişi oldu.<ref>''Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, 1986, 4. cilt s.1649''</ref> 14 Mayıs 1948'de [[Tel Aviv]]'de [[İsrail Bağımsızlık Bildirgesi]]'ni okudu. [[1948 Arap-İsrail Savaşı]]'nda ülkenin liderliğini yapmıştır. HükümettekiHükûmetteki görevinden ve daha sonra [[Knesset]]'ten ayrıldıktan sonra ''Ulusun Atası'' payesi ile onurlandırılmıştır.
 
== Geçmişi ==
62. satır:
Ben-Gurion, İsrail'i [[1948 Arap-İsrail Savaşı|İsrail Bağımsızlık Savaşında]] yönetti. Mısır'la ateşkesin ilan edildiği tarih olan 25 Şubat 1949 yılında Başbakan oldu. 1954 ve 1955 yıllarında 2 sene dışında Başbakanlık görevinde 1953 yılına kadar kaldı. Başbakan olarak ülkenin önemli kurumlarının kurulmasına başkanlık etti. Ülkenin gelişimini hedefleyen önemli projeleri yönetti. Yahudilerin Arap ülkelerinden helikopterlerle alınması olarak bilinen [[Operation Magic Carpet]], [[National Water Carrier]], kırsal yörelerin kalkınmasını amaçlayan projeler ve yeni kasaba ve şehirlerin kurulması gibi önemli projeler onun zamanında gerçekleşti. Özellikle ülkenin sınır kesimlerinde bilhassa [[Necef Çölü|Negev]]'de yerleşimlerin yapılması için öncülük etti.
 
1953 yılında Ben-Gurion hükümettenhükûmetten çekilip [[Necef Çölü|İsrail Negev]]<nowiki/>inde yer alan [[Kibbutz Sde-Boker]]'e yerleşmek istediğini beyan etti. Fakat, 1955 yılında hükümetehükûmete geri dönüp Savunma Bakanlığı ve daha sonra da Başbakanlık görevlerini yeniden devraldı.
 
HükümeteHükûmete geri döndükten sonra, Ben-Gurion Fransız ve İngilizlerle iş birliği yaparak [[Süveyş Krizi]]ne katıldı. Bu savaşta İsrail kuvvetleri Sina Yarımadasını bombaladı, böylece [[Süveyş Kanalı]]nı millileştireceğini söyleyen Mısır Başkanı [[Abdul Nasır]]'a rağmen İngiliz ve Fransızlara müdahale etmek için bahane sunmuş oldu. ABD ve Birleşmiş Milletler tarafından yapılan müdahaleler nedeniyle, İngiliz, Fransız ve İsrail geri adım atmak zorunda kaldı.
 
Ben-Gurion, İsrail'i kuruluşundan itibaren 30 yıl boyunca yöneten [[Mapai]]'nin kurucuları arasındaydı. Kişisel nedenlerle Başbakanlıktan ayrıldı ve yerine halef olarak [[Levi Eshkol]]'u atadı. 1 yıl sonra ikisi arasında [[Lavon Skandalı]] nedeniyle anlaşmazlık çıktı. Ben-Gurion 1965 yılında Eshkol'un Lavon Skandalını yönetimi nedeniyle partiden ayrıldı ve yeni bir parti kurdu. Yeni kurduğu parti [[Rafi]] seçimlerde [[Knesset]]'de 10 sandalye kazandı. [[6 Gün Savaşı]]ndan önce tansiyon artarken Ben-Gurion İsrail'in kendi tarafında [[Büyük Devlet]]lerden birisini çekmesi konusunda ısrarlı oldu. Savaş, israilİsrail'in büyük toprak kazançlarıyla sonlandıktan sonra da Ben-Gurion İsrail'in [[Golan Tepeleri]] ve birleşik bir [[Kudüs]] dışındaki toprakları ilhak etmemesi gerektiğini savundu.
 
1968 yılında [[Rafi]] ve [[Mapai]] güçlerini birleştirerek ortak bir sol parti kurmaya çalıştığında, Ben-Gurion seçim sisteminin değiştirilmesi konusundaki ayrı düşüncesi nedeniyle eski partisiyle barışmayı reddetti. (Ben-Gurion oranlı seçim sistemi yerine çoğunlukçu seçim sistemine geçilmesini öneriyordu.) Bunun üzerine Ben-Gurion yeni bir parti kurdu; [[Ulusal Liste]]. [[Ulusal Liste]] 1969 seçimlerinde 4 sandalye kazandı. Ben-Gurion, 1970 yılında politikadan emekliye ayrıldı ve ömrünün son yılını [[kibbutz]]daki yerleşkesinde geçirdi. Ben-Gurion, eşi Paula'nın yanına gömülmüştür.