III. Vlad: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →top: Düzenleme, değiştirildi: askeri harekât → askerî harekât |
Cohephysics tarafından yapılmış 24542385 numaralı değişiklikler geri getirildi: Gerekçe: + yapıcı olmayan değişiklik. [dipnot olarak ekliyeyim: İstanbul ismi Mustafa Kemal Atatürk tarafından, Cumhuriyet Türkiyesinde verilmiştir. II. Mehmet tarafından Konstantiniyye ismi verilmiştir. (Twinkle Etiket: Geri al |
||
31. satır:
| defin_yeri =
| dini = [[Katolik Kilisesi|Katolik]]{{kdn|Treptow|2000|s=161}}{{kdn|Balotă|1991|s=207}}{{adn|Daha önce [[Doğu Ortodoks Kilisesi|Ortodoks Hristiyan]].{{kdn|Cazacu|2017|ss=81-83}}}}
| meslek = {{
| imza = Wladislaus Dragwlya.JPG
}}
37. satır:
'''III. Vlad''', bilinen adıyla '''Kazıklı Voyvoda''' ({{dil|ro|''Vlad Țepeș''}}, {{IPA|ro|ˈvlad ˈtsepeʃ}}) veya '''Kont Drakula''' ({{dil|ro|''Vlad Drăculea''}}, {{IPA|ro|-ˈdrəkule̯a}}; 1428/1431 – 1476/1477), 1448'den ölümüne kadar üç kez [[Eflak]] [[Voyvoda]]sı olmuş [[Rumenler|Rumen]] komutan ve liderdi. Özellikle düşmanları olarak gördüğü, [[Savaş tutsağı|esir]] yakaladığı [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] askerlerini ve [[Bulgaristan|Bulgar]] topraklarındaki sivil [[Bulgaristan Türkleri|Türk]] insanlarını [[Kazığa oturtma|kazığa oturtarak]] öldürtmesi ile bilinir. Eflak tarihinin en önemli yöneticilerinden biri olarak görülür ve günümüzde [[Romanya]]'nın ulusal kahramanı olarak kabul edilir.{{kdn|Pallardy|2017}} Hayatı, [[Bram Stoker]]'ın ''[[Drakula]]'' romanına ve ''Drakula'' filmine konu olmuştur.
Vlad, 1428 veya 1431 yılında, Eflak'ın hükümdarı olan Vlad Dracul'un ikinci oğlu olarak dünyaya geldi. Babasının [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] karşısındaki yenilgisi ve zamanla devam eden kötü ilişkileri sonucu Vlad ve küçük kardeşi [[III. Radu|Radu]], rehin olarak küçük yaşta başkent [[Edirne]]'ye getirildi. 1447'de [[Macaristan Krallığı|Macaristan]] Valisi [[János Hunyadi]] Eflak'ı işgal etti ve Vlad'ın babası Vlad Dracul'u ve ağabeyi [[II. Mircea|Mircea]]'ı öldürttü.{{kdn|Engel|2001|s=296}} Sonra Hunyadi, Vlad'ın ikinci dereceden kuzeni [[II. Vladislav (Eflak Prensi)|II. Vladislav]]'ı yeni voyvoda olarak atadı.{{kdn|Engel|2001|s=296}} Ekim 1448'de Hunyadi Osmanlılara karşı bir
Macaristan ve Vladislav arasındaki ilişkiler kötüye gitmeye başlayınca Macaristan, Vlad ile anlaşma yaptı. 1456'da Vlad, Macaristan'ın da desteğiyle Eflak'ı tamamen kontrol altına aldı.{{kdn|Engel|2001|p=297}} Vladislav ise, Vlad'a karşı başlattığı başarısız bir isyan sonrasında idam edilerek öldürüldü. Vlad, konumunu güçlendirmek için Eflak boyarları arasında bir tasfiye başlattı. Rakiplerini destekleyen Transilvanya Saksonları, gayri meşru üvey kardeşi [[IV. Vlad|Keşiş Vlad]], Vladislav'ın kardeşleri olan Dan ve Başarab Laiotă ile savaşa girdi.{{kdn|Rezachevici|1991|s=255}} Savaşta Vlad, Sakson kasabalarını yağmalatıp yıktırdı ve gelecekte isminin tanınmasına vesile olacak, en sevdiği işkence türü olan kazığa oturtmayı, ilk defa buradaki suçsuz kasaba sakinleri üzerinde gerçekleştirdi.{{kdn|Stoicescu|1991|s=84}} Yanındaki vezirlere ve Eflak halkına korku salıp, kendisine itaat etmelerini sağlamak için Vlad, tekerlekli platformlar üzerinde kazıklara oturttuğu yüzlerce sivil insanı Eflak'a doğru götürdü.{{kdn|Treptow|2000|ss=100-101}}{{kdn|Stoicescu|1991|p=85}} Vlad'ın acımasız davranışlarını anlatan kitaplar, [[Almanca]] konuşulan topraklarda çok satanlar arasındaydı. Rusya'da Vlad hakkında popüler hikâyeler, merkezî hükûmetini sadece acımasız cezalar uygulayarak güçlendirdiği ve benzer bir görüşün 19. yüzyılda çoğu Rumen tarihçi tarafından benimsendiğini öne sürüyordu. Vlad'ın zulüm yapma konusundaki ünü ve himayesi, [[vampir]] [[Kont Drakula]]'nın ismine ilham verdi.
71. satır:
[[Dosya:Manastirea Comana.jpg|küçükresim|sağ|III. Vlad'ın mezarı, 1461'de kendisinin yaptırdığı Comana Manastırı.]]
1462 yılında III. Vlad'ın ordularının yenilmesiyle [[Eflak]] yeniden [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ne bağlanmıştı. Vlad Macaristan'a bağlı bir beylik olan Erdel'e kaçarak Macaristan kralı Matthias Corvinus'tan yardım istedi. Ancak Eflak'taki Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı yeni yönetimi tanımış olan ve bir yandan da Boğdan Prensi III. Ştefan ile Temmuz ayında ittifak kuran{{kdş|Demciuc|2004|s=6}}{{kdş|Papacostea|1996|s=50}} Corvinus, yardım talebini kabul etmedi. Vlad, Corvinus'un emriyle 1462 yılında tutuklandı ve [[Budin]]'e getirildi. Önce hapsedilen Vlad, daha sonra kral ve ailesiyle iyi ilişkiler kurdu. 12 yıl süren sürgün dönemi 1474 yılında sona erdi. Bu tarihten itibaren Eflak'ı yeniden ele geçirme planları yaptı. 1476 yılında arasını düzeltmiş olduğu III. Ştefan ile birlikte Eflak'a döndü ve [[voyvoda]] ilan edildi. Aynı yıl 300 askeriyle birlikte yeniden Osmanlı ordularına yenildi. Öldürülen III. Vlad'ın kesilen başı öldürüldüğünü ispat etmek için [[
==Günümüz kültürüne etkisi==
| |||