Maksimos (aziz): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
içerik ve referans eklendi |
|||
26. satır:
}}
'''İtirafçı (İnanç savunma) Maksimos'''<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The New Catholic Encyclopedia – Second Edition|erişimtarihi=|tarih=2003|dil=İngilizce|sayfa=|sayfalar=379-380 Cilt 9 ISBN 0-7876-4013-1|çalışma=|yayıncı=Thomson and Gale}}</ref> ({{Dil|el|Μάξιμος ὁ [[:wikt:ομολογητής|Ὁμολογητής]]|dil_adı=e}}), '''Teolog Maksimos''' ya da '''Konstantinopolisli Maksimos''' (y. 580 – 13 Ağustos 662),
Öldükten sonra [[Üçüncü Konstantinopolis Konsili]]'nde görüşleri galip gelmiş ve ardından aziz ilan edilmiştir. Azizler arasında 13 Ağustosta ve 21 Ocakta iki yortusu olması nedeniyle özeldir.
== Hayatı ==
580 yılı civarında, eski Bizans asilzadelerinden aristokrat bir aileye doğmuştur. Yaşamının erken dönemlerinde [[Bizans imparatorları listesi|Bizans İmparatoru]] [[Herakleios]]'un hizmetinde bir memur olan Maksimos daha sonra politik alandan çekilip manastıra kapandı. Konstantinopolis’in yakınlarında bir manastırı tercih etmiş (Scutari), burada oruç, gece ibadeti, mezmur okumaları, dua, el işi, konuk ağırlama ve manastır yakınındaki fakirlere hayır işleri yaptığı bir hayat yaşamıştır. Basit bir keşiş olmasına rağmen – bir rahip olduğundan emin olamamıştır – bilgisi ve dindarlığı kısa zamanda kendisini ünlü yapmıştır. Felsefenin birçok öğretisini, özellikle zamanın yaygın öğretileri olan [[Platon|Platonik diyalogları]], [[Aristoteles|Aristotales]]'in öğretilerini ve [[Plotinos|Plotinus]], [[Porfirios]], Iamblichus, ve [[Proklos]] gibi birçok Platon sonrası Aristotales ve Platon yorumcusunu okudu.
626 yılındaki Pers istilasından önce [[Girit]], Kıbrıs ve nihayetinde Afrika'ya kaçmıştır.
649 yılında Roma’yı ziyaret etmiş ve [[Monotelitizm|Monotelitizmi]] kınayan sinoda katılmıştır. 653 yılında tutuklanmış ve Papa I. Martinus ile birlikte Konstantinopolis’e götürülmüştür. Vatan hainliği ile suçlanmış ve Trakya’daki [[Vize, Kırklareli|Bizye]]’ye sürgüne yollanmıştır. Suçlamaların arkasında İmparatorun [[Kristoloji]] konularında konuşmama buyruğunu uygulamaması vardır. 622 yılında ikinci kez sessiz kalmayı reddetmiştir. Görüşleri nedeniyle zulme maruz kalmış, çıkarıldığı mahkemede dili ve sağ eli kesilmiş, ardından sürgüne gönderildiği [[Gürcistan]]'ın [[Tsageri]] kasabasında 13 Ağustos 662'de ölmüştür.
== Düşüncesi<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Hristiyan İlahiyatının Hikayesi – Gelenek ve Reformun Yirmi Yüzyılı|erişimtarihi=|tarih=2020|dil=|sayfa=|sayfalar=305-310 ISBN 978-605-4707-62-1|çalışma=Roger E. Olson|yayıncı=Haberci Basın Yayın Dağıtım Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti.}}</ref> ==
Arkadaşlarından birisi [[Monotelitizm]] olarak adlandırılan Kristolojik ideolojiyi benimsedikten sonra Maksimos desteklediği [[Kalkedon Konsili|Kalkedoncu]] görüş olan [[Hristiyanlıkta İsa|İsa]]'da hem insanî hem de tanrısal irade bulunduğu inancı nedeniyle kendini bir ihtilafın içinde bulmuştur. Maksimos düşüncelerinde ve eserlerinde Kör Didimus ve Pontuslu Evagrius’a dayanmaktadır. Yorumlayıcı eserleri de bir başka büyük ilham kaynağı ile benzerdir; [[Nissalı Gregor|Nissa’lı Gregorius]].
=== Mesih Hakkında ===
Kristoloji konusunda Maksimos, iki doğasınında, insan ve tanrı, İsa Mesih’te bir arada olduğunu savunan [[Diofizitizm|diofizitizmin]] katı bir savunucusudur.
=== Kurtuluş Hakkında ===
Bir çok Yunan [[Kilise Babaları|Kilise Babası]] gibi, kurtuluşu insanın Tanrı tarafından ‘tanrılaştırılması’ olarak görmüştür. Bu ‘tanrılaştırma’ lütuf ve insanını özgür iradesinin ortak eseridir. Bir sinerji içerisinde, lütuf ve insan iradesi beraber çalışarak insanı orjinal haline geri getirir, yani ‘Tanrı suretinde’ yaratıldığı haline.
Maksimos kayıtlara apokatastasis (evrensel uzlaşmacılık)’ın bir taraftarı olarak geçer, tüm akıl sahibi ruhların nihayetinde kurtulacağı inancı olan bu fikiri [[Origenes]] ve Nissa’lı Gregorius de paylaşmaktadır.
== Eserleri<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Encyclopedia of Early Christianity – Second Edition|erişimtarihi=|tarih=1998|dil=İngilizce|sayfa=|sayfalar=835-836 ISBN 0-8153-3319-6|çalışma=Everett Ferguson|yayıncı=Garland Publishing INC}}</ref> ==
=== Manevi Hayat Hakkında ===
* ''Sevgi üzerinde Yüz Söz'' - 618 ve 625 yılları arasında genç bir keşişken yazdığı kitabıdır. Maneviyat, sevgi ve Tanrı’yı tanıma konuları ile ilgilidir. Kitaptan yapılan en iyi alıntılar yaşamış, acı çekmiş ve Tanrı’yı tanımış bir adamı anlatır. Düşmanı sevme, arkadaşların terk etmeleri ve iftiralarını test eden kinayeler üzerine etkileyici yazılar vardır.
* ''Liber Asceticus'' - Münzevi hayatı üzerine bir incelemedir.
* ''Mystagogia'' - Litürjinin mistik anlamı üzerine bir yorumlama kitabıdır.
=== Kutsal Yazılar üzerine açıklamalar ===
* ''Quaestiones ad Thalassios'' ve ''Quaestiones et dubia -'' Kutsal yazıların zor anlaşılan kısımlarının soru ve cevap şeklinde açıkladığı kitaplarıdır. ''Quaestiones ad Thalassios''’ta Maksimos bize Thalassios’un isteği üzerine İncil’in anagojik yorumlanmasını, yani doğrudan ve tarihsel anlamı yerine manevi anlamlarını anlatır. Maksimos Kutsal yazıların nasıl okunması gerektiğine dair düşüncesinin bir cevap olduğu bu isteğe hevesli bir biçimde yanıt vermiştir.
=== Teoloji Hakkında ===
* ''Ambigua ad Iohannem'' ve ''Ambigua ad Thomam'' - [[Nazianzuslu Gregory|Teolog Gregorios]] ve [[Sahte Dionisos|Pseudo-Dionisios]]’un eserleri okunurken karşılaşılan muğlaklıklar ve zor bölümleri için yorumlar olarak yazılmıştır.
* ''Opuscula theologica et polemica'' - Monofizitizmin çürütülmesi üzerinedir. Bu eserinde Maksimos Mesih’in iki özününde (Tanrısal ve insan) varlığını savunmuştur. Oldukça spekülatif bir şekilde bu iki doğasının nasıl bir olduğunu açıklamıştır.
* George adında bir rahibe yazdığı uzun bir incelemede Mesih’in iradesini konu almıştır. Bu incelemede Maksimos Mesih’in insani ve tanrısal iradelerinin bütünlüğünü, bağımsızlığını ve işleyişini betimlemiştir.
== Kaynakça ==
| |||