Ömer Faruk Efendi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Modern primat (mesaj | katkılar)
k imla hatası düzeltildi, hükumet-->hükûmet
Makale güncellendi.
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
1. satır:
'''Ömer Faruk Efendi''' ([[Osmanlı Türkçesi|Osmanlıca]]: شهزاده عمر فاروق‎ 27 Şubat 1898, [[İstanbul]] – 28 Mart 1969, [[Kahire]]), [[Türkler|Türk]] asker, son Osmanlı halifesi [[Abdülmecid Efendi]]'nin oğlu, son Osmanlı padişahı [[VI. Mehmed]]'in’in damadıdır. 19191920-1924 yılları arasında [[Fenerbahçe SK|Fenerbahçe Spor Kulübü]]'nün başkanlığını yapmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hurriyet.com.tr/surgundeki-sehzade-vatan-ve-fenerbahce-hasretiyle-can-verdi-3790629 | başlık = Sürgündeki Şehzade, Vatan ve Fenerbahçe Hasreti İle Can Verdi | erişimtarihi = 16 Ocak 2006 | tarih arşivtarihi=1 16 Ocak 2006Mart 2016| çalışma = [[Murat Bardakçı]] | yayıncı = [[Hürriyet Gazetesi]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160301003849/https://www.hurriyet.com.tr/surgundeki-sehzade-vatan-ve-fenerbahce-hasretiyle-can-verdi-3790629|tarih=16 Ocak 2006|ölüurl=hayır|çalışma=[[Murat arşivtarihiBardakçı]]|yayıncı=[[Hürriyet Gazetesi]]}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.fenerbahce.org/kulup/baskanlarimiz|başlık=Fenerbahçe 1SK MartBaşkanlar 2016Listesi|erişimtarihi=20 Eylül 2018|tarih=20 ölüurlEylül 2018|çalışma=Fenerbahçe hayırResmî İnternet Sitesi|yayıncı=fenerbahce.org}}</ref>{{Kraliyet bilgi kutusu
{{Kraliyet bilgi kutusu
| isim = Ömer Faruk Efendi
| resim = Omer Faruk Efendi.png
15. satır:
| annesi = [[Şehsuvar Kadınefendi]]
| doğum_tarihi = {{Doğum tarihi|1898|2|27}}
| doğum_yeri = [[Feriye Sarayı]], [[İstanbul]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1969|3|28|1898|2|27}}
| ölüm_yeri = [[Maadi]], [[Kahire]], [[Mısır]]
| defin_tarihi =
| defin_yeri = [[II. Mahmud Türbesi]]
| meslek = [[Asker]]
| imza =
|milliyet=}}
}}
 
'''Ömer Faruk Efendi''' (27 Şubat 1898, [[İstanbul]] – 28 Mart 1969, [[Kahire]]), [[Türkler|Türk]] asker, son Osmanlı halifesi [[Abdülmecid Efendi]]'nin oğlu, son Osmanlı padişahı [[VI. Mehmed]]'in damadıdır. 1919-1924 yılları arasında [[Fenerbahçe SK|Fenerbahçe Spor Kulübü]]'nün başkanlığını yapmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hurriyet.com.tr/surgundeki-sehzade-vatan-ve-fenerbahce-hasretiyle-can-verdi-3790629 | başlık = Sürgündeki Şehzade, Vatan ve Fenerbahçe Hasreti İle Can Verdi | erişimtarihi = 16 Ocak 2006 | tarih = 16 Ocak 2006 | çalışma = [[Murat Bardakçı]] | yayıncı = [[Hürriyet Gazetesi]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160301003849/https://www.hurriyet.com.tr/surgundeki-sehzade-vatan-ve-fenerbahce-hasretiyle-can-verdi-3790629 | arşivtarihi = 1 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref>
 
== Yaşamı ==
27 Şubat 1898 yılındatarihinde [[DolmabahçeFeriye Sarayı]]'nda doğmuştur. Dedesi, 32. Osmanlı padişahı [[Abdülaziz|Sultan Abdülaziz]]'dir. Annesi [[Şehsuvar Kadınefendi]] idi. Kız kardeşi ise başka bir anneden doğan [[Dürrüşehvar Sultan]]'dı.
Defalarca cepheye gönderilme talebi yaşının çok küçük olması sebebiyle geri çevrildi. Nihayetinde [[Galiçya Muharebesi|Galiçya]], ardından da [[Verdun Muharebesi|Verdun Cephesi]]’nde kanlı çatışmalara katıldı. [[Alman İmparatorluğu]], Ömer Faruk Efendiyi en büyük 2 madalyasıyla (Kızıl Kartal Madalyası ve [[Demir Haç|Birinci Derece Demir Haç]]) ödüllendirdiği gibi, kendisini daha önce defalarca taltif etmek istese de; Ömer Faruk Efendi, bunları kabul etmediği halde Kayzer [[II. Wilhelm]], son olarak ısrarla kendisine altın bir tabaka ile imzalı fotoğrafını yollamıştır.<ref name=":0">{{Web kaynağı | url = http://www.ekrembugraekinci.com/makale.asp?id=386 | başlık = Son Mısır Melikesine Veda. | erişimtarihi = 4 Nisan 2012 | tarih = 4 Nisan 2012 | çalışma = Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130813162317/http://www.ekrembugraekinci.com/makale.asp?id=386 | arşivtarihi = 13 Ağustos 2013 | ölüurl =evet}}</ref>
 
Küçük yaştaki şehzadelerin askeri eğitim almalarını isteyen [[Enver Paşa]] bu amaçla [[Ihlamur Kasrı]]’nı “Şehzadeler Okulu“ olarak tahsis etmiştir. Daha sonra, 15 yaşın altındaki bütün şehzadelerin bu okula devam etmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu sayede Şehzade Ömer Faruk, bu okulda askeri eğitiminin yanı sıra edebiyat, tarih, din, matematik ve geometri eğitimi aldı. Hanedan mensuplarının eğitimlerinin Avrupa’da almalarına yönelik [[Enver Paşa]] tarafından oluşturulan kanun neticesi ile ilk etapta [[Viyana]]’daki Terezyanum (Theresianum) Askeri Okulu‘nda eğitim aldıktan sonra askeri açıdan daha disiplinli bir eğitim alması amacıyla [[Alman İmparatorluğu]]’ndaki [[Potsdam]] Askeri Okulu’na nakledilmiştir.<ref>[[Murat Bardakçı|Bardakçı 2017]], p. 23.</ref> 1914 yılında [[Kara Harp Okulu|Harbiye Mektebi]]'nden mezun olmuştur. [[Potsdam]] ve [[Viyana]]’da aldığı eğitimler sonrasında anadili seviyesinde Almancayı öğrendi. Hatta o denli ki; İngilizce ve Fransızcayı da Almanca aksanıyla konuşabilecek kadar bu dile hakimdi. Şehzade Ömer Faruk, [[I. Dünya Savaşı]] başladığı dönem Fransızlarla kanlı çatışmaların yaşandığı [[Verdun Muharebesi|Verdun Cephesi]]'nde savaşa katılmıştır. Ömer Faruk Efendi, savaş sonrasında [[Potsdam]]'a dönmüş ve burada Alman imparatorunun Birinci Ayak Muhafızları Alayı'na atanmıştır.<ref>[[Murat Bardakçı|Bardakçı, 2017]], p. 95.</ref> Bu alaya kaydolabilmek için iki şarttan birisi; Almanya'daki en aristokrat ailelerden birine ait olmak ve diğeriyse 1.90 cm’den daha uzun boylu olmaktır. Her Prusya prensi 10 yaşından itibaren bu alayda subay olarak kayıtlıydı, ancak boyları kısa olanlar geçit törenlerine katılmıyorlardı. Şehzade Ömer Faruk, sadece 1.85 cm boyunda olmasına rağmen bu özel alaya kabul edildi. Meslektaşları arasında en kısaydı ama yine de [[II. Wilhelm|Kaiser]] [[II. Wilhelm]]’in önündeki tüm geçit törenlerine katıldı. Ardından, [[Prusya]] hassa alayında üsteğmen rütbesiyle tâlim gördü. Alman İmparatoru [[II. Wilhelm]]'i, Sultan [[V. Mehmed Reşad]] adına Almanya'ya ziyarete giden Şehzade [[VI. Mehmed|Mehmed Vahdettin Efendi]]'ye, [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] ile birlikte yolculukta eşlik eden heyette yer aldı.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ekrembugraekinci.com/makale.asp?id=1006|başlık=Cephedeki Şehzadeler. Ömer Faruk Efendi ve Osman Fuad Efendi|erişimtarihi=18 Mart 2019|arşivtarihi=30 Mart 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190330131217/http://www.ekrembugraekinci.com/makale.asp?id=1006|tarih=18 Mart 2019|ölüurl=evet|çalışma=Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci|yayıncı=}}</ref> Ülkeye döndükten sonra sonra kuzeni Şehzade [[VI. Mehmed|Mehmed Vahdettin Efendi]]'nin kızı olan [[Sabiha Sultan]] ile [[Topkapı Sarayı]]’nda Şeyhülislam [[Haydarizade İbrahim Efendi]]’nin kıydığı nikahla evlendi ve bu evlilikten 4 Kasım 1921’de [[Neslişah Sultan]], 19 Eylül 1923’te [[Hanzade Sultan]] ve 15 Mayıs 1926’da [[Necla Sultan]] adlarında üç kız çocuk sahibi oldu. Evlilikleri boyunca kışları [[Çifte Saraylar]]‘da, yazları ise [[Rumelihisarı, Sarıyer|Rumelihisarı]]’ndaki sarayda ikamet ettiler. Saray erkanında, yakışıklılığı ile şöhret bulmuş, hatta bu şöhreti Avrupa saraylarına dahi yayılmış ancak, bununla birlikte eşi Sabiha Sultan'ın, kendisine bu konudaki itimatsızlığından dolayı, evliliği 1948 yılında sona ermiştir. Spora ve özellikle de futbola olan ilgisiyle tanındı. 1919 yılında, 21 yaşındayken [[Fenerbahçe SK|Fenerbahçe Spor Kulübü]]'nün başkanlığına seçildi ve sürgün nedeniyle ülkeyi terk etmek zorunda kalana kadar 5 yıl boyunca bu görevi sürdürdü.
 
Ömer Faruk Efendi, 1914 yılında [[Kara Harp Okulu|Harbiye Mektebi]]'nden mezun olmuş ve daha sonra [[Almanya]]'da [[Potsdam Askeri Akademisi]]'ni bitirmiştir. [[I. Dünya Savaşı]]"nda [[Verdun Muharebesi|Verdun Cephesi]]'nde savaşa katılmıştır. [[Prusya]] hassa alayında üsteğmen rütbesiyle tâlim gördü. Ülkeye döndükten sonra sonra kuzeni Şehzade [[VI. Mehmed|Mehmed Vahdettin Efendi]]'nin kızı olan [[Sabiha Sultan]] ile evlendi ve bu evlilikten [[Neslişah Sultan]], [[Hanzade Sultan]] ve [[Necla Sultan]] adlarında üç kız çocuk sahibi oldu. Saray erkanında, yakışıklılığı ile şöhret bulmuş, hatta bu şöhreti Avrupa saraylarına dahi yayılmış ancak, bununla birlikte eşi Sabiha Sultan'ın, kendisine bu konudaki itimatsızlığından dolayı, evliliği 1948 yılında sona ermiştir. Alman İmparatoru [[II. Wilhelm]]'i, Sultan [[V. Mehmed Reşad]] adına Almanya'ya ziyarete giden Şehzade [[VI. Mehmed|Mehmed Vahdettin Efendi]]'ye, [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] ile birlikte yolculukta eşlik eden heyette yer aldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ekrembugraekinci.com/makale.asp?id=1006 | başlık = Cephedeki Şehzadeler. Ömer Faruk Efendi ve Osman Fuad Efendi | erişimtarihi = 18 Mart 2019 | tarih = 18 Mart 2019 | çalışma = Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190330131217/http://www.ekrembugraekinci.com/makale.asp?id=1006 | arşivtarihi = 30 Mart 2019 | ölüurl =evet}}</ref>
Spora ve özellikle de futbola olan ilgisiyle tanındı. 1919 yılında, 21 yaşındayken [[Fenerbahçe SK|Fenerbahçe Spor Kulübü]]'nün başkanlığına seçildi ve sürgün nedeniyle ülkeyi terk etmek zorunda kalana kadar 5 yıl boyunca bu görevi sürdürdü.
1921 yılının Nisan ayında çok arzu ettiği [[Türk Kurtuluş Savaşı|Millî Mücadele]]'ye katılmak için Anadolu'ya yola çıktı. Ancak [[İnebolu]] dolaylarında, [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]]'nın silah arkadaşı ve yakın dostu da olmasına rağmen, [[Ankara Hükûmeti]] yetkilileri tarafından İstanbul'a geri gönderilmiştir. Mustafa Kemal Paşa tarafından, [[Türk Kurtuluş Savaşı|Millî Mücadele]] için Anadolu'ya gelmesinin tasvip olunmadığı iletilmiş<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.gercekhayat.com.tr/yazarlar/sehzade-omer-faruk-efendi-milli-mucadeleye-neden-katilamadi/ | başlık = Şehzade Ömer Faruk Efendi, Milli Mücadele’ye Neden Katılamadı? | erişimtarihi = 26 Mart 2018 | tarih = 26 Mart 2018 | çalışma = Murat Kutlu | yayıncı = Gerçek Hayat Gazetesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180403115106/http://www.gercekhayat.com.tr/yazarlar/sehzade-omer-faruk-efendi-milli-mucadeleye-neden-katilamadi/ | arşivtarihi = 3 Nisan 2018 | ölüurl =evet}}</ref> ve kendisine şu telgraf yollanmıştır:
[[Dosya:Şehzade Ömer Faruk Efendi - 1922 Şampiyonu Fenerbahçe Kadrosu İle.jpg|küçükresim|263x263pik|Ömer Faruk Efendi, [[1921-22 Cuma Ligi]]'ni namağlup şampiyon olarak tamamlayan [[Fenerbahçe (futbol takımı)|Fenerbahçe]] kadrosufutbol iletakımıyla bir fotoğrafta.]]{{quote|Şehzadeyi Necabetpenah Ömer Faruk Efendi Hazretlerine;<br /> <br /> Zatı fehimanelerinin Anadolu’ya teşrif buyurmaları emsali müessefe-i tarihiye delâletiyle sabit olduğu üzere erkânı saltanatı seniyye arasında bazı sui-telâkkiyata mahal verebileceği ve vahdeti tamme halinde bulunan efkârı umumiye-i milliyeyi yeniden teşevvüşe düşürmek suretiyle de fevkalâde dâii mezahir olacağı muhakkak olduğundan vatan ve milletin bütün hanedanı saltanatı seniye erkânının hizmetlerinden istifade edecekleri zamanın hulûline intizaren şimdilik İstanbul’da temdidi ikâmet buyurmaları meftur oldukları hamiyeti vataniye iktizasından görüldüğü maalitiram arzolunur efendim.<br /><br />-Mustafa Kemal}}
 
4 Mart 1924 tarihinde [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'nin kabul ettiği "[[Hilâfetin kaldırılması|Hilafetin kaldırılmas]]<nowiki/>ı ve [[Osmanlı Hanedanı]]'nın sınır dışı edilmesi" kanunu gereğince başta babası [[Abdülmecid Efendi]] olmak üzere tüm aile üyeleriyle birlikte yurt dışına sürgün edildi. Sürgüne [[Binbaşı (Osmanlı)|binbaşı]] rütbesinde gönderildi. Sürgün yıllarında [[İsviçre]] ve [[Nice]]’de yaşadı. Ayrıca 1925 yılında, Ömer Faruk Efendi'nin [[Arnavutluk]]'a hükümdar yapılması söz konusu oldu ise de, [[Ankara Hükûmeti|Ankara hükûmeti]], başvekil [[Ahmet Zogoğlu|Ahmed Zogoğlu]] aracılığıyla bu olasılığı engelledi.<ref name=":0" /> [[Türkiye]]'ye bir daha gelemedi ve 45 yıl sürgünde yaşadı. 28 Mart 1969 tarihinde [[Kahire]]'de vefat etti. Ancak ölümünden 5 yıl sonra [[Osmanlı Hanedanı]]'nın üyesi olan erkeklerinin ülkeye dönmelerine izin verildi. Yıllar sonra hükûmetin "sessizce defnedilmesi şartıyla" verdiği özel bir izinle, Ömer Faruk Efendi'nin naaşı [[Türkiye]]'ye getirildi ve 10 Mart 1977'de [[Cağaloğlu]]'ndaki [[II. Mahmud Türbesi]]'ne defnedildi.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.fikriyat.com/galeri/tarih/sehzade-omer-faruk-efendi-milli-mucadeleye-neden-katilamadi | başlık = Şehzade Ömer Faruk Efendi'nin Hazin Hayat Öyküsü | erişimtarihi = 28 Mart 2019 | tarih = 28 Mart 2019 | çalışma = Fikriyat Haber Sitesi | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190329141229/https://www.fikriyat.com/galeri/tarih/sehzade-omer-faruk-efendi-milli-mucadeleye-neden-katilamadi | arşivtarihi = 29 Mart 2019 | ölüurl =evet}}</ref>