Diofantos: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
kaynak düzenlendi. |
||
13. satır:
== Yaşamı ==
Diophantus'un hayatı hakkında maalesef oldukça az bilgi mevcuttur. Hangi dönemde yaşadığıyla ilgili yapılan çıkarımlar ancak 500 yıllık bir döneme
*Diophantus hayatının 1/6'nda ergenliğe erişmiştir.
*Hayatının 1/12'sini tamamladığında sakal bırakmaya başlamıştır.
30. satır:
=== Arithmetika ===
{{Ana|Arithmetika}}
[[Dosya:Diophantus-cover.jpg|sağ|küçükresim|200px|{{Ortala|1621 yılında basılan Arithmetica'nın kapağı, Yunancadan Latinceye çeviri}}]]
Arithmetika, Diophantus'un 13 cilten oluşan ve sadece 6 cildinin günümüze ulaşabildiği, yazarın ''[[opus magnum]]''
:1) Tek çözümü olanlar (''Determinate'')
:2) Genel çözümü olanlar (''Indeterminate'').
1. cilt tek çözümlü cebir problemlerini içerirken, 2, 3, 4 ve 5. ciltler genel çözümlü cebir problemlerini içerir. 6. cilt ise dik üçgenle ilgili aritmetik problemleri içerir. Diophantus Arithmetika'daki problemleri analitik bir şekilde, değişkenleri ve
Diophantus'un ölümünden sonra Arithmetika ve diğer çalışmaları batı dünyasında (Avrupa'nın [[karanlık çağ|Karanlık Çağ']]a girmesinden dolayı) unutulmuştur. [[Arithmetika]]'nın büyük bölümünün bugüne ulaşabilmesinin sebebi, [[Araplar|Arap]] alimlerin bu eser üzerinde tafsilatlı bir şekilde çalışmasıdır.<ref name="Dioph">{{Web kaynağı | url = http://www.crystalinks.com/diophantus.html | başlık = Diophantus | erişimtarihi = 28 Ekim 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131021182917/http://www.crystalinks.com/diophantus.html | arşivtarihi = 21 Ekim 2013 | ölüurl =hayır}}</ref>
Arithmetika'nın Latinceye ilk çevirisi [[Bombelli]] tarafından 1570 yılında yapılmış fakat basılmamıştır. Bununla birlikte Bombelli, Diophontos'un çalışmasının bir kısmını kendi cebir çalışmasında kullanmıştır. Arithmetika'nın en bilinen Latince çevirisi ise [[Bachet]] tarafından 1621 yılında yapılmıştır. Arithmetika'nın 1621 baskısı, [[Fermat]]'ın meşhur [[Fermat'nın son teoremi|Son Teorem'ini]] yazmasından sonra daha da bir önem kazanmıştır.<ref name="Dioph"
=== Diophantus denklemi ===
{{Ana madde |Diophantus Denklemi
Diophantus denklemi, çözümü tam sayı olan ve içindeki tüm değişkenlerin de tam sayı olduğu denklemlerdir. Diophantus bu denklemlerde [[çıkarma]] işlemi, bilinmeyen değişkenler ve sayının üs değişkenleri için semboller kullanmıştır.<ref name="glossary">{{Web kaynağı | url = http://primes.utm.edu/glossary/xpage/Diophantus.html | başlık = Diophantus | erişimtarihi = 29 Ekim 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150515022321/http://primes.utm.edu/glossary/xpage/Diophantus.html | arşivtarihi = 15 Mayıs 2015 | ölüurl =hayır}}</ref> Bu denklemlere en basit örnek (modern sembollerle) aşağıdaki gibidir;
:<math> aX = b </math>
- a ve b tam katsayılar, X ise bir ''tam sayı bilinmeyen''dir.
İki değişkenli örnek:
:<math> X + Y = 1 </math>
Bu eşitlikte her bir X değeri için tek bir Y çözümü vardır (<math> Y=1-X </math>). Bu eşitliğin çözüm kümesi ise şudur:
:Her X ∈ Z için (X, 1 − X)
|