Uluslararası Birimler Sistemi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kepler-45b (mesaj | katkılar)
Ek.
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
Kepler-45b (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
48. satır:
|}
== Tarihçe ==
[[Fransız Devrimi]] sırasında [[Ondalık sistem|ondalık]] [[metrik sistem]]in oluşturulması, ardından [[metre]] ve [[kilogram]]ı temsil eden iki platin standardının 22 Haziran 1799'da, [[Paris]]'teki [[Archives de la République|Archives de la République'de]] ilk olarak görülebilecek şekilde tanımlanması, mevcut Uluslararası Birimler Sisteminin kullanılmasındaki ilk adım olarak bilinmektedir<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://www.bipm.org/en/measurement-units/history-si/|başlık=BIPM - history of the SI|erişimtarihi=15 Aralık 2020|çalışma=www.bipm.org}}</ref>. 1832'de [[Carl Friedrich Gauss]], [[Fizik bilimi|fizik bilimleri]] için tutarlı bir birimler sistemi olarak [[astronomi]]de tanımlanan ikincisi ile birlikte bu metrik sistemin uygulanmasını güçlü bir şekilde desteklediğini açıklamıştı<ref name=":0" />. Gauss, uzunluk, [[kütle]] ve [[zaman]] birimleri için sırasıyla [[milimetre]], [[gram]] ve [[saniye]] olmak üzere üç [[mekanik]] birime dayanan ondalık sistem cinsinden [[Dünya'nın manyetik alanı|dünyanın manyetik alanının]] mutlak ölçümlerini yapan ilk kişiydi<ref name=":0" />. Daha sonraki yıllarda Carl Friedrich Gauss ve [[Wilhelm Weber]], bu ölçümleri elektrik fenomenlerini de içerecek şekilde genişletti<ref name=":0" />. [[Elektrik]] ve [[manyetizma]] alanındaki bu uygulamalar, 1860'larda [[James Clerk Maxwell]] ve [[J. J. Thomson]]'ın aktif liderliği altında [[İngiliz Bilim Derneği]] (BAAS, şimdiki adı ile BSA) aracılığıyla genişletildi<ref name=":0" />. [[Temel bilimler|Temel birimler]] ve türetilmiş birimlerle uyumlu bir birimler sistemi gereksinimini [[Formül|formüle]] ettiler<ref name=":0" />. 1874'te BAAS, ondalık alt katları ve katları ifade etmek için [[Mikro|mikrodan]] [[Makro|makro'ya]] değişen önekler kullanan, [[santimetre]], [[gram]] ve [[saniye]] olmak üzere üç [[mekanik]] birime dayanan [[Üç boyutlu uzay|üç boyutlu]] tutarlı bir birim sistemi olan [[CGS birim sistemi|CGS birim sistemini]] tanıttı<ref name=":0" />. [[Fizik|Fiziğin]] [[deneysel]] bir [[bilim]] olarak sonraki gelişimi büyük ölçüde bu sisteme dayanmaktadır<ref name=":0" />. [[Elektrik]] ve [[manyetizma]] alanlarındaki tutarlı CGS birimlerinin sistematiği uygunsuzdu, bu nedenle 1880'lerde, [[Uluslararası Elektroteknik Komisyonu|Uluslararası Elektroteknik Komisyonu'nun]] (IEC) öncülü olan BAAS ve Uluslararası Elektrik Kongresi, karşılıklı olarak tutarlı bir uygulama birimleri setini onayladılar<ref name=":0" />. Bunlar arasında elektrik direnci için [[Ohm]], [[Elektromotor kuvvet|elektromotor kuvveti]] için [[volt]] ve [[elektrik akımı]] için [[amper]] vardı. BIPM'yi oluşturan ve [[Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı]] (CGPM) ile CIPM'yi kuran Metre Sözleşmesinin 20 Mayıs 1875'te imzalanmasından sonra, metre ve kilogram için yeni uluslararası prototipler oluşturma çalışmaları başladı<ref name=":0" />. 1889'da 1. CGPM, metre ve kilogram için uluslararası prototipleri onayladı. [[Zaman]] birimi olarak [[Astronomik saat|astronomik saniye]] ile birlikte, bu birimler CGS sistemine benzer, ancak temel birimler [[metre]], [[kilogram]] ve [[saniye]] ile [[Uluslararası Birimler Sistemi|MKS]] sistemi olarak bilinen üç boyutlu bir mekanik birim sistemi oluşturuldu<ref name=":0" />. 1901'de [[Giorgi]], bu MKS sisteminin mekanik ünitelerini pratik [[elektrik]] üniteleriyle birleştirerek uyumlu bir dört boyutlu sistem oluşturmak için üç temel üniteye [[amper]] veya elektriksel yapıya sahip dördüncü bir ünite ekleyerek mümkün olduğunu gösterdi<ref name=":0" />. [[Ohm]] ve ayrıca [[Elektromanyetizma|elektromanyetizmada]] meydana gelen denklemleri sözde [[Rasyonellik|rasyonelleştirilmiş]] biçimde yeniden yazmak, Giorgi'nin önerisi bir dizi yeni gelişmenin yolunu açtı<ref name=":0" />. Metre Sözleşmesinin BIPM'nin kapsamını ve sorumluluklarını [[Fizik|fizikteki]] diğer alanlara genişleten 6. CGPM (1921) tarafından revize edilmesinden ve ardından 7. CGPM tarafından Elektrik için Danışma Komitesinin (CCE, şimdiki adı ile CCEM) oluşturulmasından sonra (1927), Giorgi önerisi IEC, [[Uluslararası Temel ve Uygulamalı Fizik Birliği]] ([[IUPAP]]) ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından kapsamlı bir şekilde tartışıldı. Bu, CCE'nin 1939'da metre, kilogram, saniye ve amper temelli dört boyutlu bir sistemin benimsenmesini, MKSA sistemini, 1946'da ClPM tarafından onaylanan bir öneri önermesine yol açtı<ref name=":0" />. BIPM tarafından 1948'de başlayan uluslararası bir araştırmanın ardından, 10. CGPM (1954), [[kelvin]] ve [[Kandela|kandela'nın]] sırasıyla [[termodinamik]] [[sıcaklık]] ve [[Işık şiddeti]] için temel birimler olarak kullanılmasını onayladı. SI kısaltması ile Uluslararası Birimler Sistemi adı, sisteme 11. CGPM (1960) tarafından verildi. [[Önek|Önekler]], türetilmiş birimler, eski tamamlayıcı birimler ve diğer konular için kurallar oluşturuldu, böylece tüm ölçüm birimleri için kapsamlı bir şartname sağlandı<ref name=":0" />.
 
== Ayrıca bakınız ==