Zend Hanedanı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Sp1dey (mesaj | katkılar)
k Veselov350 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, 2003:E2:B735:D100:5976:39AD:E917:A16 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Etiketler: Geri döndürme Geri alındı
Sp1dey (mesaj | katkılar)
+ Kaynakçada geçen Kürt ibaresini kendi kafanıza göre Türkmen şeklinde değiştirdiğiniz görülüyor.
Etiket: Geri al
1. satır:
{{Eski ülke bilgi kutusu
|kendi_dilindeki_adı = سلسله زندیه التَّركمانية العلوية
|tam_adı = Zendî Alevî-TürkmenZend Hanedanı
'''Saltanat Zêndîyâh et-Turkmanî el-Alevîyye"
|yaygın_adı =
|statü =
50. satır:
 
|harita = ZanddynastyTrial.png
|harita_altyazısı = Zendî Türkmen AlevîZend Hanedanı
 
|başkent = [[Şiraz]]
58. satır:
|slogan =
|ulusal_marş =
|yaygın_diller = [[Türkçe]], [[Farsça]]
|din = [[İslam]] ([[Alevî]]-[[Bektâşî]])Caferilik|Caferilik ([[CâferîlikMezhebi]])
|para_birimi =
 
105. satır:
|dipnotlar =
}}
{{İranlı halkların tarihi}}
[[Dosya:Vakeel-mosque.jpg|küçükresim|200px|''Vekîl Camii'', [[Şiraz]]]]
[[Dosya:Zand-majles.jpg|küçükresim|200px|Zend-î Türkmen Hanedanı dönemine ait Tasavvuf zikrisanat örneği (1790)]]
 
'''Zend-î Alevî-Türkmen Hanedanı''' ({{Dil|fa|سلسله زندیه التَّركمانية العلوية / ,Silsilah-i Zandīyah et-Turkmanî el-Alevîyye|dil_adı=Farsçae}}), 1750-1794 yılları arasında günümüz İran bölgesindedolaylarında hüküm sürmüş Türkmen[[Lek]]<ref name="p. 277">''A fourth pretender was Karim Khan, son of Aymak of the Zand, a section of persia and turkishLak tribe'', Sir Percy Molesworth Sykes, ''A History of Persia (Iran)Persi'', Macmillan and co., limited, 1930, [https://books.google.com/books?id=y6BCAAAAIAAJ&q=%22A+fourth+pretender+was+Karim+Khan,+son+of+Aymak+of+the+Zand%22&dq=%22A+fourth+pretender+was+Karim+Khan,+son+of+Aymak+of+the+Zand%22&hl=en&ei=b_RKTr-IK4jqmAWpmNHuBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC0Q6AEwAA p. 277.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160427171727/https://books.google.com/books?id=y6BCAAAAIAAJ&q=%22A+fourth+pretender+was+Karim+Khan,+son+of+Aymak+of+the+Zand%22&dq=%22A+fourth+pretender+was+Karim+Khan,+son+of+Aymak+of+the+Zand%22&hl=en&ei=b_RKTr-IK4jqmAWpmNHuBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC0Q6AEwAA |tarih=27 Nisan 2016 }}</ref><ref name="p. 158">''One of the contenders for power was the turkish Zand Leader Karim Khan Zand, a member of the Lak tribe near Shiraz'', William Marsden, Stephen Album, ''Marsden's Numismata orientalia illustrata'', Attic Books, 1977, ISBN 978-0-915018-16-1, [https://books.google.com/books?id=zDtmAAAAMAAJ&q=%22One+of+the+contenders+for+power+was+Karim+Khan+Zand,+a+member+of+the+Lak+tribe+near+Shiraz,%22&dq=%22One+of+the+contenders+for+power+was+Karim+Khan+Zand,+a+member+of+the+Lak+tribe+near+Shiraz,%22&hl=en&ei=vfVKTuL8J6H8mAXfp8TxBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCkQ6AEwAA p. 158.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160424232956/https://books.google.com/books?id=zDtmAAAAMAAJ&q=%22One+of+the+contenders+for+power+was+Karim+Khan+Zand,+a+member+of+the+Lak+tribe+near+Shiraz,%22&dq=%22One+of+the+contenders+for+power+was+Karim+Khan+Zand,+a+member+of+the+Lak+tribe+near+Shiraz,%22&hl=en&ei=vfVKTuL8J6H8mAXfp8TxBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCkQ6AEwAA |tarih=24 Nisan 2016 }}</ref><ref>The Turkish Zand Leader Karim Khan, the founder of the Zand dynasty of Persia that succeeded the Afsharid-TurksAfsharids, was himself born to a family of these turkishLak deportees (of the Zand tribe), [[Mehrdad R. Izady]], ''The TurksKurds: A Concise Handbook'', Taylor & Francis, 1992, ISBN 978-0-8448-1727-9, [https://books.google.com/books?id=I9mr6OgLjBoC&pg=PA12 p. 12.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160503051313/https://books.google.com/books?id=I9mr6OgLjBoC&pg=PA12 |tarih=3 Mayıs 2016 }}</ref><ref name="p. 17">''Zandî TurkmanKurdish Leaderleader, Karim Khan Zand,...'', [[Wadie Jwaideh]], ''The TurkishKurdish National Movement: Its Origins and Development'', Syracuse University Press, 2006, ISBN 978-0-8156-3093-7, [https://books.google.com/books?id=FCbspX-dGPYC&pg=PA17 p. 17.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160520050310/https://books.google.com/books?id=FCbspX-dGPYC&pg=PA17 |tarih=20 Mayıs 2016 }}</ref><ref name=":0p. 308" /><refLokman name="I. Meho, Kelly L. Maglaughlin, ''Kurdish Culture and Society:1" />An kökenliAnnotated birBibliography'', HanedanGreenwood olupPublishing Group, günümüz2001. ISBN 978-0-313-31543-5, [[İran]]https://books.google.com/books?id=sl4PIeyWriUC&pg=PA308 coğrafyasındakip. Alevî-Türkmen308.] devletidir{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160610124853/https://books.google.com/books?id=sl4PIeyWriUC&pg=PA308 |tarih=10 Haziran 2016 }}</ref><ref name=":0Cambridge">Kaynak:''...the Alevîbulk Devletleriof the evidence points to their being one of the northern Lur or Lak tribes, cwho may originally have been immigrants of Kurdish origin.2'', sPeter Avery, William Bayne Fisher, Gavin Hambly, Charles Melville (ed.), 187''The Cambridge History of Iran: From Nadir Shah to the Islamic Republic'', ZendîCambridge AlevîUniversity TürkmenPress, Hanedanı1991, ISBN 978-0-521-20095-0, Muharrem[https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&pg=PA64 Uçanp. 64.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160624041332/https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&pg=PA64 |tarih=24 Haziran 2016 }}</ref><ref name=":1Jwaideh 2006">{{Kitap kaynağı|soyadı=Jwaideh|ad=Wadie|başlık=The Kurdish national movement: its origins and development|yıl=2006|url=https://iranicaonlinebooks.google.com/books?id=FCbspX-dGPYC&pg=PA17|erişimtarihi=15 Eylül 2016|arşivurl=https://web.archive.org/articlesweb/alids-of-tabarestan-daylaman-and20160520050310/https://books.google.com/books?id=FCbspX-gilandGPYC&pg=PA17|arşivtarihi=20 Mayıs 2016|ölüurl=hayır}}</ref> kökenli [[İran]] devletidir. Hanedan, [[Luristan]]'da [[Nadir Şah]] Afşar tarafından doğu İran'a sürülmüş fakat onun ölümünden sonra tekrar geri gelmiştir.<ref>Kunke, Mariana: Nomadenstämme in Persien im 18. und 19. Jahrhundert. Berlin 1991, s. 78, Minorsky, V.: Lak, EI, l III.P. 10.11, Karim Khan Zand: [http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-3404703458.html], Percy Molesworth Sykes: A History of Persia (Iran), 2004, s. 277, M. R. Izady: The Zandi-TurksKurds, Washington 1992, s. 54-55</ref> Zend aşiretinin başkanı [[Kerim Han]] tarafından kurulmuştur.
 
Kerim Han ve Alimerdan Han Bahtiyarî 1747 yılında Nadir Şah'ın ölümünden doğan karmaşa ve yönetim boşluğundan yararlanarak orta İran´ın yönetimini ele geçirmişlerdir<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.iranologie.com/history/history13.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=16 Mart 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20060221110309/http://www.iranologie.com/history/history13.html |arşivtarihi=21 Şubat 2006 |ölüurl=evet }}</ref>. Daha sonra ikisi birlikte [[Safevî hanedanı]]ndan olan bir şehzade seçerek kendileri için III. İsmail adında bir kukla hükümdar oluşturdular.<ref>{{kitap kaynağı |başlık=The Oxford History of Historical Writing: Volume 3: 1400-1800 |soyadı1=Rabasa |ad1=José |soyadı2=Sato |ad2=Masayuki |ad3=Edoardo |soyadı3=Tortarolo |ad4=Daniel |soyadı4=Woolf |yıl=2012 |yayıncı=Oxford University Press |isbn=9780198738008 |sayfa=189 |erişimtarihi=18 Haziran 2016}}</ref> Kerim Han askerî kumandan olmayı seçerken, Alimerdan Han sivil bir yönetici olmayı seçti. Bir süre sonra hem III. İsmail adındaki kukla hükümadarı hem de ortağı Alimerdan Han'ı bertaraf eden Kerim Han 1760 yılında kendi hanedanı, Zendi Hanedanı kurdu. Hiçbir zaman ''hükümdar'' sıfatını kullanmadı ve kendini ''Halkın Vekili'' olarak adlandırdı.
Kerim Han devletinin [[başkent]]ini [[Şiraz]] kenti olarak ilân etmiştir. Dışişlerinde [[Azerbaycan]]'da bulunan [[Azad Han]]'a ve [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ne karşı sürdürdüğü politikilar Azerbaycan ve [[Basra]]'yı kendi yönetimi altına almasına yardımcı olmuştur. Yine de Nadir Şah'ın torunlarından birine [[Horasan, İran|Horasan]]'da özerk bir yönetici olarak kalmasına izin vermişse de baş düşmanı [[Kaçarlar]] ile mücadeleye hiç ara vermemiştir. Kaçarlar'ın önderi Muhammed Hasan Han Kaçar Kerim Han ve oğulları tarafından sonunda mağlûp edilerek Şiraz'a tutsak olarak getirilmiştir.
Satır 200 ⟶ 201:
| 14 Mart 1781
| 11 Şubat 1785
| Allah Murad (Keytas) Han Zend Hazareh'in oğlu
|
|-
Satır 231 ⟶ 232:
| 20 Mart 1794
| [[Cafer Han]] oğlu
| Kaçar [[Ağa MuhammedMohammed Han]] tarafından tahttan indirilme, kör edilme ve katledilme.
|-
|}
Satır 245 ⟶ 246:
== Dış bağlantılar ==
 
* [http://www.iranchamber.com/history/zand/zand.php http://www.iranchamber.com/history/zand/zand.php] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111023202555/http://www.iranchamber.com/history/zand/zand.php |tarih=23 Ekim 2011 }}
* [https://web.archive.org/web/20060221110309/http://www.iranologie.com/history/history13.html https://web.archive.org/web/20060221110309/http://www.iranologie.com/history/history13.html]
* [http://www.friesian.com/iran.htm#zand http://www.friesian.com/iran.htm#zand] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070302081903/http://www.friesian.com/iran.htm#zand |tarih=2 Mart 2007 }}
 
[[Kategori:Asya'daki eski monarşiler]]
Satır 253 ⟶ 254:
[[Kategori:Orta Doğu kraliyet aileleri]]
[[Kategori:Şii devletler]]
[[Kategori:Alevî devletlerLurlar]]
[[Kategori:Türkler]]
[[Kategori:İran devletleri]]
[[Kategori:İranlı hanedanlar]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Zend_Hanedanı" sayfasından alınmıştır