İstanbul Futbol Ligi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck (mesaj | katkılar)
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır:
{{İlknot|Bu madde 1904 ile 1915 yılları arasında düzenlenen ligi anlatmaktadır. 1923 ile 1951 yılları arasında düzenlenen aynı isimli lig için [[İstanbul Futbol Ligi (1923-1951)]] sayfasına bakınız.}}
[[Dosya:Cadi-Ceuy FC 1905-06.jpg|thumbküçükresim|sağ|230px|İstanbul Futbol Ligi'nin [[1905-06 İstanbul Futbol Ligi|1905-06]] sezonu şampiyonu [[Cadi-Keuy FC|Cadi-Keuy]]'ün kadrosu. Orta sıra en sağda [[Fuat Hüsnü Kayacan]], ortada [[Horace Armitage]] (daha sonra ikisi de Galatasaray' a katıldılar), üst sıra soldan üçüncü yönetici Avukat Henry Pears, yanında [[James LaFontaine]]]]
'''İstanbul Futbol Ligi''' ya da özgün adıyla '''Constantinople Football Association League''', 1904 yılında, [[İstanbul]]'da düzenlenmeye başlayan eski bir [[futbol]] ligidir. [[Cadi-Keuy FC|Cadi-Keuy]] kulübünün de kurucularından [[James LaFontaine]]'in önderliğinde, Henry Pears ve [[Horace Armitage]]'ın yardımlarıyla kuruldu. Lig şampiyonuna verilmek üzere [[İngiltere]]'den getirtilen ve üzerinde kalp şeklinde 10 gümüş levha çakılı şilde, sezon sonunda şampiyon olan takımların isimleri yazılacak ve şampiyon olan takım şildi ertesi sezonun sonuna kadar muhafaza edecek ve her sezonun şampiyonuna birer kupa verilecekti. On sezon sonunda şiltte ismi en çok yazılan takım ise bu şildin sahibi olacaktı.
 
6. satır:
 
== Tarihçe ==
[[Dosya:Galatasaray_SK_1908-1909.JPG|230px|thumbküçükresim|[[1908-09 İstanbul Futbol Ligi|1908-09]] sezonu şampiyonu Galatasaray, şampiyonluk şildi ile birlikte.]]
[[Cadi-Keuy FC|Cadi-Keuy]] kulübünün de kurucularından [[James LaFontaine]]'in önderliğinde, Henry Pears ve [[Horace Armitage]]'ın yardımlarıyla kuruldu.{{Kdş|Yüce|2009|ps=74}} LaFontaine ayrıca, lig şampiyonuna verilmek üzerine [[İngiltere]]'den özel bir [[:wikt:şilt|şilt]] ısmarlamıştı.<ref name="TFF">{{Kitap kaynağı|başlık=Türk Futbol Tarihi (1904-1991) |yayımcı=Türkiye Futbol Federasyonu Yayınları |tarih=Haziran 1992 |yazar=Erdoğan Arıpınar |yardımcıyazarlareşyazarlar=Tevfik Ünsi Artun, Cem Atabeyoğlu, Nurhan Aydın, Ergun Hiçyılmaz, Haluk San, Orhan Vedat Sevinçli, Vala Somalı |sayfalar=28}}</ref> [[Abanoz]] ağacı üzerine işlenmiş, üzerinde kalp şeklinde 10 gümüş levha çakılı şilde, sezon sonunda şampiyon olan takımların isimleri yazılacak ve şampiyon olan takım şildi ertesi sezonun sonuna kadar muhafaza edecekti. On sezon sonunda şiltte ismi en çok yazılan takım ise bu şildin sahibi olacaktı.<ref name="TFF"/> Öte yandan sezonu şampiyonlukla tamamlayan takımlara, bir de kupa verilecekti.{{Kdş|Yüce|2009|ps=75}} Ligin ilk sezonu olan [[1904-05 İstanbul Futbol Ligi|1904-05]] sezonuna İngiliz takımları [[Imogene FC|Imogene]], Cadi-Keuy ve [[Moda FC|Moda]] ile Rum takımı [[Elpis FC|Elpis]] katıldı. Imogene'nin şampiyon olduğu sezon şilt henüz İstanbul'a getirilmediğinden, Imogene'in ismi şiltte yer alan kalplerin üstüne kazınamadı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=75}} Bu yüzden ilk sezonu, deneme sezonu olarak da kabul edilmektedir.{{Kdş|Yüce|2009|ps=75}}
 
[[1905-06 İstanbul Futbol Ligi|1905-06]] sezonunda, bir önceki sezondaki dört takım mücadele etti. Bir önceki sezon gibi [[Papazın Çayırı]]'nda oynanan sezonu Cadi-Keuy şampiyon olarak bitirdi. Bu sayede şilde ismini yazdıran ilk kulüp Cadi-Keuy oldu.{{Kdş|Yüce|2009|ps=76}} [[1906-07 İstanbul Futbol Ligi|Ertesi sezon]] bu dört takıma ek olarak lige dahil olan [[Galatasaray (futbol takımı)|Galatasaray]], herhangi bir futbol liginde mücadele eden ilk Türk takımı oldu.{{Kdş|Yüce|2009|ps=76}} Tek devreli olarak yapılan sezonu Cadi-Keuy, ikinci kez şampiyon olarak tamamlayarak şilde ikinci kez ismini kazıdı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=76}} [[1907-08 İstanbul Futbol Ligi|Dördüncü sezonda]] ise Moda, ilk ve tek şampiyonluğunu kazandı. Fakat Cadi-Keuy; lig tertip edilmeye başlanmadan belirlenen kurallar çerçevesinde, bir sezon boyunca elinde bulundurduğu şildi Moda takımına vermeyi reddetti. Bu sebeple Moda'nın ismi üçüncü gümüş kalbe kazınamadı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=77}}
 
[[Dosya:Galatasaray SK 1909-1910.jpg|230px|sol|thumbküçükresim|[[1909-10 İstanbul Futbol Ligi|1909-10]] sezonu şampiyonu Galatasaray, şampiyonluk şildi ile birlikte.]]
[[İkinci Meşrutiyet]]'in ilân edilmesinden birkaç ay sonra başlayan [[1908-09 İstanbul Futbol Ligi|1908-09 sezonu]]nda tüm maçlarını kazanarak şampiyon olan Galatasaray, lig şampiyonluğunu kazanan ilk Türk takımı oldu.{{Kdş|Yüce|2009|ps=77}} Geçen sezon şilde el koyan Cadi-Keuy, bu sezonun sonunda şildi Galatasaray'a teslim etti.{{Kdş|Yüce|2009|ps=77}} Galatasaray ise kendi ismiyle birlikte Moda'nın da ismini şilde kazıdı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=77}} Öte yandan bu sezonda Galatasaray ile Cadi-Keuy arasında oynanan maçta Union Club, maçı kazanan taraf için Union Club Kupası isimli bir kupa da hazırlattı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=77}} 31 Ocak 1909'daki maçı 4-0 kazanan Galatasaray, bu kupanın da sahibi oldu.{{Kdş|Yüce|2009|ps=77}} Bu kupa, Galatasaray Spor Kulübü'nün herhangi bir spor dalında kazandığı ilk kupa olarak tarihe geçti.{{Kdş|Yüce|2009|ps=77}}
 
[[1909-10 İstanbul Futbol Ligi|1909-10 sezonunda]], lide ikinci Türk takımı olarak [[Fenerbahçe (futbol takımı)|Fenerbahçe]] katıldı. Diğer taraftan Rumlar tarafından kurulan [[Strugglers FC|Strugglers]] ile geçen sezona katılmayan Elpis bu sezon ligdeki yerini alırken; şimdiye kadarki tüm sezonlarda yer alan Imogene kulübü kapatıldı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=78}} Sezonu Galatasaray şampiyonlukla tamamlarken, 9 Ocak 1909 tarihinde Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki ilk resmî maç oynandı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=78}} Şampiyonluk için verilen kupa ise, Galatasaray oyuncularından Raşit Bey tarafından kaybedildi.{{Kdş|Yüce|2009|ps=78}} [[1910-11 İstanbul Futbol Ligi|Bir sonraki sezonda]] Elpis ve Moda takımları yer almazken; Galatasaray'dan ayrılan oyuncular tarafından kurulan ve bazı kaynaklara göre Galatasaray'ın ikinci takımı olarak gösterilen [[Altınordu İdman Yurdu|Progres]] dahil oldu.{{Kdş|Yüce|2009|ps=79}} Bu sezonda tekrar şampiyonluğa ulaşan Galatasaray, üçüncü kez bu sevinci yaşadı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=79}}
 
[[Dosya:Galatasaray SK 1910-1911.jpg|230px|thumbküçükresim|[[1910-11 İstanbul Futbol Ligi|1910-11]] sezonu şampiyonu Galatasaray, şampiyonluk şildi ile birlikte.]]
[[1911-12 İstanbul Futbol Ligi|1911-12 sezonunda]] lige, kapatılan Elpis ve Moda kulüplerinin oyuncuların kurduğu [[Rumblers FC|Rumblers]] katıldı. Bu kulübün verdiği destekle Fenerbahçe, iki sayfalık bir bildiri yayımladı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=80}} Bildiriye göre aynı kulübün iki farklı takımı lige katılamayacak ve sert oyunundan dolayı Galatasaray oyuncusu [[Adnan İbrahim Pirioğlu|Adnan İbrahim]] bir sezonluğuna ligden uzaklaştırılacaktı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=80}} Bu şartları kabul etmeyen Galatasaray, ligden çekilme kararı aldı. Fenerbahçe sezonu şampiyonlukla sonlandırdı ve ismini şilde kazımak için Galatasaray'dan istedi.{{Kdş|Yüce|2009|ps=80}} Fakat Galatasaraylı bazı yöneticiler Fenerbahçe'nin haksız yere şampiyonluk elde ettiği ve bu şampiyonluğu hak etmediği gerekçeleriyle bu duruma karşı çıktı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=80}} En nihayetinde şildin sahibi olan Fenerbahçe, ismini ilk kez şilde kazıdı. 1912-13 sezonu başlarında ise [[Birinci Balkan Savaşı]]'nın başlamasıyla maçlar yarım kaldı. Buna rağmen şildin son sahibi Fenerbahçe, ikinci kez ismini gümüş kalplerden birinin üstüne kazıdı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=81}}
 
{{Çift resim istifi|sol|Fenerbahce SK 1911-1912.JPG|Fenerbahçe SK 1913-1914.JPG|220|[[1911-12 İstanbul Futbol Ligi|1911-12]] (üstte) ve [[1913-14 İstanbul Futbol Ligi|1913-14]] sezonlarını şampiyon olarak tamamlayan Fenerbahçe kadroları, şampiyonluk şildi ile birlikte.}}
Savaşın sona ermesinin ardından düzenlenen [[1913-14 İstanbul Futbol Ligi|1913-14]] sezonunda Cadi-Keuy ligden çekilirken, [[İstanbul Telefon Şirketi]]'nde çalışan İngilizlerin oluşturduğu [[Telefoncular]] adlı takım lige katılsa da bu takım ligin ikinci yarısındaki maçlara çıkmadı. Sezon şampiyonu Fenerbahçe olurken, ismini üçüncü kez şilde kazıdı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=81}} Öte yandan sezon ortalarında Progres takımı isim değişikliğine gitti ve Altınordu adını aldı. [[1914-15 İstanbul futbol ligleri|Ertesi sezon]] ise tüm yabancı takımlar kapanmasıyla birlikte diğer Türk takımları da lige katılmak istedi.{{Kdş|Yüce|2009|ps=81}} Diğerlerine göre güçlü takımlar olan Galatasaray, Fenerbahçe, Altınordu, [[Üsküdar Anadolu SK|Anadolu]] ve [[Anadoluhisarı İdman Yurdu SK|Anadoluhisarı İdman Yurdu]] kulüplerinin katılımıyla İstanbul Futbol Birliği Ligi adı altında bir lig düzenlenmeye başlandı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=82}} Başta, kadrosunun zayıflığı sebebiyle lige katılamayacağını belirten ve yerine [[Küçükçekmecespor|Süleymaniye]]'nin lige dahil edildiği Fenerbahçe; sezon ortalarına doğru katılmak istedi.{{Kdş|Yüce|2009|ps=82}} Fakat diğer kulüpler buna karşı çıktı. Bunun üzerine ekip; [[Türk İdman Ocağı]], [[Darüşşafaka]], [[Göztepe Hilal SK|Hilâl]] ve [[Dârülmuallimîn]]'in mücadele ettiği İstanbul Futbol Şampiyonluğu Ligi'ne katıldı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=82}} Bu ligde şampiyonluğu Fenerbahçe, diğerinde ise Galatasaray elde etti. Bu sayede 1914-15 sezonunda İstanbul'un iki şampiyonu olmuş oldu.{{Kdş|Yüce|2009|ps=82}} Galatasaray; kendi liginin, önceden düzenlenen liglerin devamı niteliğinde olduğunu ve şilde kendi isminin kazınması gerektiğini belirterek, Fenerbahçe'de bulunan şildi almak istedi.{{Kdş|Yüce|2009|ps=82}} Kulübün şildi vermemesi üzerine Galatasaray başkanı [[Ali Sami Yen]], rakip takıma gönderdiği mektupla iki takım arasında bir maç yapılmasını ve kazananın gerçek şampiyon olarak kabul edilmesini teklif etti. Fakat bu teklifi reddeden Fenerbahçe, şilde dördüncü kez ismini kazıdı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=82-83}}
 
Bu sayede şildin üzerinde dört Fenerbahçe, üç Galatasaray, iki Cadi-Keuy, bir de Moda kulüplerinin ismi yazılı oldu. Bu bağlamda şilt Fenerbahçe'de kaldı ve kulübün müzesinde sergilenmeye başlandı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=83}}
 
=== Ligin sonlanmasının ardından ===
8 Mayıs 1922 tarihinde Fenerbahçe, Galatasaray'a bir mektup yazarak özel maç teklifinde bulundu.{{Kdş|Yüce|2009|ps=84}} 10 Mayıs 1922'deki cevaben yazdığı mektupta teklifin memnuniyetle karşılandığı; ancak maçın oynanması için şildin Galatasaray'a verilmesi gerektiği ifadeleri yer aldı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=84}} 12 Mayıs 1922'de karşı taraftan yazılan mektupta ise şildin Fenerbahçe'ye ait olduğu ve kimsenin üzerinde bir hak iddia edemeyeceği yer aldı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=85}}
 
Fenerbahçe'nin sahip olduğu ve kulüp müzesinde sergilenen şilt, 1932 yılında müze binasında çıkan yangınla birlikte yandı.{{Kdş|Yüce|2009|ps=85}} Olayın ardından kulüp tarafından şildin bir kopyası yaptırıldı. Bu kopya hâlen müzede sergilenmektedir.
 
== Şampiyonluklar ==
=== Sezonlara göre şampiyonlar ===
[[Dosya:Moda FC.jpg|thumbküçükresim|230px|[[1907-08 İstanbul Futbol Ligi|1907-08]] sezonu şampiyonu [[Moda FC|Moda]]'nın kadrosu]]
{| class="wikitable"
|-