İskoçya Krallığı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği iOS uygulaması değişikliği
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
125. satır:
=== Kökenler 400–943 ===
 
[[Dosya:Early Medieval Scotland areas.png|thumbküçükresim|upright|sol|Erken Ortaçağ İskoçyası başlıca siyasi merkezleri]]
 
[[İskoçya]]'da insan uygarlığına ilişkin ilk bulgular, [[mezolitik]] ve [[neolitik dönem]]lere dek uzanır ve [[Keltler]]'den önceki kavimlere dayanır. Keltler bu topraklarda MÖ 6. yüzyıl - MÖ 3. yüzyıl arasında hüküm sürdü ve aristokratik bir toplumsal yapı kurdu. [[Roma İmparatorluğu|Romalılar]]'ın [[Kaledonya]] adını verdikleri İskoçya 'daki egemenliği (MÖ 1. yüzyıl - MS 410) son bulduğunda bölgede 4 kavim bulunuyordu: Batıda [[İrlanda]]'dan gelmiş [[Skotlar]] (İskoçlar), kuzeyde ve kuzeydoğuda [[Piktler]], güneybatıda [[Britonlar]] ve güneydoğuda [[Angıllar]].<ref>W. E. Burns, ''A Brief History of Great Britain'' (Infobase Publishing, 2009), ISBN 0816077282, pp. 44-5.</ref> Piktler sayıda çoğunluğu oluşturmakla birlikte, [[Dalriada Skot Krallığı]] bölge üzerinde güçlü bir kültürel ve dinsel etkiye sahipti. Bu etki [[İskoçlar|İskoç]] halkının özelliklerinin oluşumunda önemli bir yer tutar.
133. satır:
=== Genişleme 943-1513 ===
 
[[Dosya:The Battle of Stirling Bridge.jpg|thumbküçükresim|upright|sol|[[Stirling Köprüsü Muharebesi]](1297).]]
 
9. yüzyılda, [[Kenneth Mac Alpine]], Skotlar yararına bir birlik kurdu; Alba krallığı İskandinav akınları boyunca Piktler'i kısa sürede özümsedi.<ref>B. T. Hudson, ''Kings of Celtic Scotland'' (Westport: Greenhill 1994), ISBN 0313290873, pp. 95–96.</ref> [[Dalriada Skot Krallığı]]'nın örgütlenmesi İskoçya'nın bütününde egemen oldu. Bu çerçevede [[II. Malcolm (İskoçya)|II. Malcolm]]'un tahtın varisi olarak olarak torunu [[I. Duncan (İskoçya)|Duncan]]'ı saptaması başlı başına bir yenilik oldu. Nitekim kadın tarafından tahtın varisi [[Macbeth(İskoçya)|Macbeth]] Duncan'ı öldürüp tahta çıktıysa da kendisi de Duncan'ın oğlu tarafından öldürüldü. Böylece 1058'de tahta çıkan [[III. Malcolm (İskoçya)|III. Malcolm]] döneminde krallık güçlendi. 1093'de İngiltere'ye karşı savaşta III. Malcolm ölünce, ikinci karısı [[Anglosaksonlar|Sakson]] prensesi [[Margaret of Wessex|Margaret]] Kilise'yi yeniden düzenledi ve ülkede [[Norman]] adetlerini yerleştirdi. Buna karşı çıkan keltler III. Malcolm'un oğullarınca yenilgiye uğratıldı; bunların en genci olan [[I. David (İskoçya)|I. David]] tahta çıktı ve krallığı yönetsel bakımdan tam bir monarşi olarak örgütledi.<ref name="Barrow1992pp9-11">G. W. S. Barrow, "David I of Scotland: The Balance of New and Old", in G. W. S. Barrow, ed., ''Scotland and Its Neighbours in the Middle Ages'', (London: Bloomsbury, 1992), ISBN 1852850523, pp. 9–11.</ref><ref>M. Lynch, ''Scotland: A New History'' (London: Random House, 2011), ISBN 1446475638, p. 80.</ref> Yerine geçen William, [[II. Alexander (İskoçya)|II.]] ve [[III. Alexander (İskoçya)|III. Aleksandr]] dönemlerinde ülke zenginleşti.
145. satır:
=== Birleştirme ve birlik 1513-1707 ===
 
[[Dosya:The Execution of Charles I.jpg|thumbküçükresim|upright|sol|1649'da I. Charles'ın idamı]]
[[Dosya:Articles_of_Union_1707.jpg|thumbküçükresim|İskoçya'nın özerkliğini yitirdiği 1707'de imzalanan Birleşme Yasası]]
 
1513'te İskoç kralının [[Flodden Muharebesi]]'nde İngilizler'e yenilmesi ülkede karışıklıklara yol açtı. Bu dönemde İskoçya'da [[John Knox]]'un etkisiyle [[Kalvenizm]] yayıldı.<ref name="Thomas2012p188">A. Thomas, "The Renaissance", in T. M. Devine and J. Wormald, ''The Oxford Handbook of Modern Scottish History'' (Oxford: Oxford University Press, 2012), ISBN 0191624330, p. 188.</ref> İngiltere'nin de desteklediği bu hareket kısa zamanda kitlesel bir boyut kazanarak Katolik monarşiyi devirdi.<ref>Wormald, ''Court, Kirk, and Community'', pp. 120-33.</ref> İskoçya Kraliçesi [[I. Elizabeth]]'e sığınmak zorunda kaldı(1569). I. Elizabeth'in varis bırakmadan ölmesi üzerine [[Mary Stuart]]'ın oğlu [[James Stuart]] İngiltere ve İskoçya kralı oldu. Böylece iki ülkenin tacı birleşti(1603).