Eş'arilik: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
MidatKalem (mesaj | katkılar) Bir çok kaynaktan yararlanılarak yeni bilgiler eklendi. |
MidatKalem (mesaj | katkılar) Bir çok kaynaktan yararlanılarak yeni başlık ve bilgiler eklendi. Bazı küçük dipnot ve imla hataları da düzeltildi. |
||
2. satır:
{{Sünni}}
'''Eş'ârîyye''' veya '''Eş'ârîlik''', ([[Arapça]]: '''الأشاعرة''') [[İtikadi Mezhepler|İslam itikadi mezheplerinden]] birisidir. [[Ebu'l-Hasen el-Eş'ârî]]'nin (324/935-36) öncülüğünde kurulan [[kelâm]] [[Ekol (anlam ayrımı)|ekol]]üdür. [[Ehl-i Sünnet]]te, [[Mâtûridîlik]] ile birlikte yaygın olan ikinci [[İtikadi Mezhepler|itikâdî mezhep]]tir. [[Akıl|Akl]]ı [[Mu'tezile]] kadar önemsememekle birlikte, [[Selefîyye]] kadar da küçük çapta ele almaz.
== Eş'arîlik ve Akıl ==
Eş'arî'ler için ilk dönemde (mütekaddimun) [[Akıl|aklı]] ve nakli beraber götüren yöntemleri olduğu söylenmektedir.<ref name=":0" /> Ancak bu Eş'arî'nin düşünmeden inananların (mukallit) [[Mümin (İslam)|mümin]] olmadığını söylemesinden<ref name=":1" /> dolayı sıkıntılı gözükmektedir. Bu görüş [[akıl]] ve [[Düşünce|düşünme]] olmadan dine inanmanın ona göre geçersiz olduğunu göstermektedir.
Sonraki dönem (muteahhirun) Eş'arîler'i ise [[Akıl|aklı]] birincil konuma almış ve nakli ikinci plana atmışlar, naklin [[Akıl|akla]] asla karşı gelemeyeceğini söylemişlerdir.<ref>CÜVEYNÎ, Ebu'l-Me'âlî. ''Kitâbü'l-İrşâd''. Çvr. Prof. Adnan BALOĞLU. T.D.V. Yayınları, Ankara 2016. s.292.</ref><ref>GAZZÂLÎ, Ebu Hâmid. el-İktisâd. Çvr. Osman DEMİR. Klasik Yayınları, İstanbul 2018. IV. Baskı. s.174-75.</ref><ref>RÂZÎ, Fahreddin. el-Mahsûl. Nşr. Cabir ALVANİ. Müessetü'r-Risâle. c.III s.73-74</ref><ref name=":2">RÂZÎ, Fahreddin. ''Me'âlimü Usûli'd-Dîn''. Çvr. Muhammet ALTAYTAŞ. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınlar, İstanbul 2019. s.50-51</ref><ref name=":3">BEYZÂVÎ, Kâdı Ebu Saîd. Tavâli'ü'l-Envâr. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2014. s.40</ref> Bunlara örnek olarak [[Cüveynî]], [[Gazzâlî]], [[Fahreddin er-Râzî|Razî]], [[Beyzavî|Beyzâvî]] verilebilir. Eş'arîler'in çoğunluğu daha da ileri giderek sadece aklın kesin [[bilgi]] verdiğini, naklin ise sadece zandan ibaret bir şey olduğunu, [[bilgi]] ve kesinlik veremeyeceğini söylemişlerdir.<ref>CÜRCÂNÎ, Seyyid Şerîf. ''Şerhü'l-Mevâkıf''. Trcm. Prof.Dr. Ömer TÜRKER. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2015. c.I s.440</ref><ref name=":3" /><ref name=":2" />
Buna aykırı olarak bazıları; mesela [[Teftâzânî|Teftâzâni]] bazen naklin de bilgi ifade ettiğini söylemiş<ref>TEFTÂZÂNÎ, Sa'düddîn. ''el-Makâsıd''. Çvr. İrfan EYİBİL. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2019. s.122-123.</ref>, [[İbnü't-Tilimsânî]] ise [[Fahreddin er-Râzî|Râzi]]'yi eleştirmiş, bütün nakil zandan ibaretse o zaman fıkıh hükümlerinin nereye dayandırılacağını sormuş ve naklin hepsinin tamamen zan olamayacağını söylemiştir.<ref>İBNÜ't-TİLİMSÂNÎ, Abdullah. Nşr. Mahmud Avvad SALİM. ''Şerhu Me'âlimi Usûli'd-Dîn''. Daru'l-Kütübi'l-Mısriyye, Kahire 2011. s.125-26.</ref>
== Eş'ârîyye'nin diğer i'tikâdî fırkalara göre konumu ==
Satır 18 ⟶ 25:
== Mezhepte farklı görüşlerin çok fazla olması ==
Eş'arilik farklı görüşleri içerme bakımından diğer [[Sünnilik|Sünnî]] mezheplerinden daha geniş durumda bulunmaktadır. Buna örnek olarak [[İsferâyînî|Ebu İshâk İsferâyînî]] ve Halîmî'nin velilerin [[keramet]] göstermesinin mümkün olmadığını söylemeleri<ref>CÜRCÂNÎ, Seyyid Şerîf. ''Şerhü'l-Mevâkıf''. Trcm. Prof.Dr. Ömer TÜRKER. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul
== Eş'ârîyye'nin başlıca i'tikâdî görüşleri ==
| |||