Yazı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
1 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır:
{{diğer anlamı|Yazı (anlam ayrımı)}}
[[Dosya:Irk_bitig_page_56.jpg|küçükresim|sağ|[[Orhun alfabesi]] ile yazılmış [[Irk Bitig]], 10. yüzyıl.]]
'''Yazı''', belirli [[Harf|işaretler]] kullanılarak kişiler arasında görsel tabanlı [[iletişim]] kurulmasını sağlayan bir araçtır.<ref name="Britannica">{{BritannicaDVD|writing|2011}}</ref> Yazı sistemi, [[dilbilgisi]] ve [[anlambilim]]de olduğu gibi konuşma ile aynı yapılara dayanan, ancak her kültüre özgü yazım sistemine bağlı ek kısıtlamalara ve kurallara sahip bir teknoloji biçimidir. Yazma faaliyetinin sonucu çıkan ürün ''metin'', bu metnin yorumlayıcısı veya gözlemleyicisi ise ''okur'' veya ''okuyucu'' olarak adlandırılır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = metin | url = https://sozluk.gov.tr/?kelime=metin | website = sozluk.gov.tr | arşivurl = https://web.archive.org/web/20191018161650/https://sozluk.gov.tr/?kelime=metin | arşivtarihi = 18 Ekim 2019 | erişimtarihi = 23 Ekim 2020 | ölüurl = no hayır}}</ref><ref>{{kitap kaynağı |başlık=Büyük Larousse: Sözlük ve Ansiklopedisi |yayıncı=Milliyet |sayfa=8811}}</ref>
 
Yazı, sıklıkla, bir dildeki sözleri temsil eden semboller sistemi olarak tarif edilir. Tüm diller bir yazı sistemi kullanmasa da, yazı sistemine sahip olanlar, mekan boyunca iletilebilen (örneğin [[Mektup|yazışma]]) ve zaman içinde depolanabilen (örneğin, [[kütüphane]]ler) kalıcı konuşma biçimlerinin yaratılmasını sağlayarak konuşma dilinin kapasitelerini tamamlayabilir ve genişletebilir.<ref>Schmandt-Besserat, Denise and Michael Erard. (2008) "Origins and Forms of Writing." Handbook of Research on Writing: History, Society, School, Individual, Text. Charles Bazerman, ed. New York: Lawrence Erlbaum Associates,ss. 7-21</ref> Ayrıca, yazma etkinliğinin, insanların düşüncelerini üzerinde düşünmek ve potansiyel olarak üzerinde yeniden çalışmasını sağlamak için dışarı aktarılmasına izin verdiği için, bilgiyi dönüştürücü ve genişletici etkilere sahip olabileceği de gözlemlenmiştir.<ref>Estrem, Heidi. "Writing is a Knowledge-Making Activity." Naming What We Know: Threshold Concepts of Writing Studies. L. Adler-Kassner & E. Wardle, eds. Logan: Utah State University Press, 2015: ss. 55-56.</ref> Hem konuşma hem de yazma bir dilin yapısal özelliklerine bağımlıdır. Bunun bir sonucu olarak belirli bir dildeki yazı, o dilin oral (konuşulan) formunun yapısal özelliklerine aşina olmayan bir kimse tarafından okunamaz.<ref name="Britannica"/> Bununla birlikte yazı sadece sözlerin kağıda dökülmesi değildir; bazen dilin [[edebiyat|edebî]] veya [[bilim]]sel kullanımlarından doğan çeşitli özel formlarının da sembole dönüştürülmesidir ki bunlar her zaman sözlü olarak ifade edilemeyebilirler.<ref name="Britannica"/>
8. satır:
 
== Tarihçe ==
[[Dosya:Sumerian 26th c Adab.jpg|thumbküçükresim|200px|MÖ 26. yüzyıla ait bir Sümer tableti. Tablette bir başrahibeye göreve seçildiği gün verilen hediyelerin bir listesi görülmektedir.]]
Arkeolojik bulgular ışığında [[Sümer]] yazı sistemi "bilinen" en eski yazı sistemidir.<ref name="Britannica"/>
Sümer rahipleri yazıyı, tapınak ve depolarda bulunan malları kaydetmek amacı ile kullanmışlardı. Bu kayıtları tutarken bu işlemleri gerçekleştirenlerin isimlerini belirtme sorunu doğmuştu. Bunun üzerine kişi isimlerinin heceleri nesne adlarına benzetilerek ilgili nesnenin resimleri çizildi. Kısa zamanda o nesnelerin işaretleri nesneyi değil, o nesnenin adındaki sesleri belirtmeye başladı. Bu şekilde, hecelerin seslerini simgeleyen işaretler kullanılarak kayıtlar tutuldu. Böylece zamanla günlük konuşmaların seslerini belirten işaretler ortaya çıkmış oldu.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Yazı" sayfasından alınmıştır