Voynich el yazması: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k düzeltme
Etiketler: AWB Ücretsiz blog veya wiki bağlantısı içeren madde
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Etiket: Ücretsiz blog veya wiki bağlantısı içeren madde
42. satır:
 
=== Parşömen, kapaklar ve ciltleme ===
El yazmasının çeşitli parçalarından alınan örneklerin [[Radyokarbon tarihleme yöntemi|radyokarbon tarihlemesi]] 2009 yılında [[Arizona Üniversitesi]]'nde yapıldı. Sonuçlar test edilen tüm numuneler için tutarlıydı ve parşömen için 1404 ve 1438 arasında bir tarih gösterdi. 2014 yılında yapılan protein testi, parşömenin buzağı derisinden yapıldığını ve multispektral analiz, el yazmasının oluşturulmasından önce yazılmamış olduğunu gösterdi. Parşömen özenle oluşturuldu, ancak eksiklikler var ve kalite en iyi ihtimalle ortalama olarak değerlendirildi.<ref name="voynich.nu_origin">{{Web kaynağı | url = http://www.voynich.nu/origin.html#n04 | başlık = The origin of the Voynich MS | erişimtarihi = 8 Haziran 2016 | tarih = 11 Mayıs 2016 | çalışma = Voynich.nu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190817042119/http://www.voynich.nu/origin.html#n04 | arşivtarihi = 17 Ağustos 2019 | ölüurl = evet }}</ref> Parşömen "en az on dört veya on beş tam dana derisinden" hazırlanmıştır.<ref name="EamonDuffy">{{Dergi kaynağı|başlık=Secret Knowledge — or a Hoax?|yazarlar=Duffy|tarih=20 Nisan 2017|sayı=7|sayfalar=44–4644-46|çalışma=The New York Review of Books|cilt=64}}</ref>
 
Bazı folyolar, (42 ve 47 folyoları gibi) normal parşömen kalınlığından daha kalındır.<ref name="voynich.nu_carbon">{{Web kaynağı | url = http://www.voynich.nu/extra/carbon.html | başlık = The Radio-Carbon Dating of the Voynich MS | erişimtarihi = 8 Haziran 2016 | tarih = 11 Mayıs 2016 | çalışma = Voynich.nu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190804003815/http://www.voynich.nu/extra/carbon.html | arşivtarihi = 4 Ağustos 2019 | ölüurl = evet }}</ref>
77. satır:
 
==== Transkripsiyon ====
<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.voynich.nu/transcr.html | başlık = Text Analysis – Transcription of the Text | erişimtarihi = 31 Mart 2018 | çalışma = Voynich.nu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190817042737/http://voynich.nu/transcr.html | arşivtarihi = 17 Ağustos 2019 | ölüurl = evet }}</ref> Kriptanalize yardımcı olmak için Voynich yazı karakerlerini Latin yazı karakterleriyle eşitleyen Genişletilebilir Voynich Alfabesi (EVA) gibi çeşitli transkripsiyon alfabeleri oluşturulmuştur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.voynich.nu/transcr.html#Eva | başlık = Text Analysis – Transcription of the Text: Eva | erişimtarihi = 31 Mart 2018 | çalışma = Voynich.nu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190817042737/http://voynich.nu/transcr.html#Eva | arşivtarihi = 17 Ağustos 2019 | ölüurl = evet }}</ref> İlk büyük girişim, 1940'larda kriptograf [[William F. Friedman]] tarafından yönetilen "İlk Çalışma Grubu"(FSG) tarafından oluşturuldu ve burada makine tarafından okunabilir hale getirmek için el yazmasının her satırının transkripsiyonu bir IBM [[Delikli kart|punch kartına]] kopyalandı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.voynich.nu/transcr.html#FSG | başlık = Text Analysis – Transcription of the Text: FSG | erişimtarihi = 31 Mart 2018 | çalışma = Voynich.nu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190817042737/http://voynich.nu/transcr.html#FSG | arşivtarihi = 17 Ağustos 2019 | ölüurl = evet }}</ref><ref name="Reeds1994">{{Web kaynağı | url = http://www.apprendre-en-ligne.net/crypto/mystere/wff.pdf | başlık = William F. Friedman's Transcription of the Voynich Manuscript | erişimtarihi = 8 Haziran 2016 | tarih = 7 Eylül 1994 | sayfalar = 1–23 1-23| yayıncı = [[AT&T Bell Laboratories]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190715120134/http://www.apprendre-en-ligne.net/crypto/mystere/wff.pdf | arşivtarihi = 15 Temmuz 2019 | ölüurl = evet }}</ref>
[[Dosya:Voynich_EVA.svg|orta|küçükresim|800x800pik| Avrupa Voynich Alfabesi: Büyük harf EVA harfleri bazen aynı sembolün farklı varyasyonlarını göstermek için kullanılır.]]
 
214. satır:
El yazması hakkında birçok kitap ve makale yazıldı. El yazması sayfalarının 1637'de Georgius Barschius tarafından yapılmış nüshaları Athanasius Kircher'e ve daha sonra Wilfrid Voynich'e gönderilmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|isbn=978-0-300-21723-0|başlık=The Voynich Manuscript|url=http://books.google.com/books?id=c8i3jwEACAAJ&dq=isbn:9780300217230&hl=&cd=1&source=gbs_api|dil=İngilizce|yazar1=Deborah E. Harkness|tarih=2016|yayıncı=Yale University Press}}</ref>
 
2004 yılında, [[Beinecke Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Kütüphanesi|Beinecke Nadir Kitap ve El Yazması Kütüphanesi]] yüksek çözünürlüklü dijital taramaları çevrimiçi olarak halka açık hale getirdi ve birkaç basılı kopyası çıktı. 2016 yılında, Beinecke Kütüphanesi ve Yale Universitesi, bilimsel makaleleri olan ''The Voynich Manuscript'i'' birlikte yayınladılar.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://wshu.org/post/yale-publishes-mysterious-medieval-manuscript|başlık=Yale Publishes Mysterious Medieval Manuscript|erişimtarihi=21 Ekim 2016|yazarlar=Dunavin|tarih=14 Ekim 2016|yayıncı=NPR – WSHU|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20161022095655/http://wshu.org/post/yale-publishes-mysterious-medieval-manuscript|arşiv-tarihiarşivtarihi=22 Ekim 2016|ölüurl=evet}}</ref>
 
== Kültürel etki ==
223. satır:
1976 ve 1978 yılları arasında,<ref>{{Web kaynağı | url = http://download.repubblica.it/pdf/domenica/2006/05022006.pdf | başlık = L'enciclopedia dell'altro mondo | erişimtarihi = 8 Haziran 2016 | tarih = 5 Şubat 2006 | dil = it | sayfa = 39 | çalışma = La Repubblica | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190805070107/http://download.repubblica.it/pdf/domenica/2006/05022006.pdf | arşivtarihi = 5 Ağustos 2019 | ölüurl = hayır }}</ref> İtalyan sanatçı Luigi Serafini, Voynich el yazmasını anımsatan bir tarzda sahte yazı ve hayali bitkilerin resimlerini içeren ''[[Codex Seraphinianus|Codex Seraphinianus'u]]'' yarattı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://groups.google.com/group/rec.arts.books/msg/25e55b7771903c1d?rnum=1 | başlık = Codex Seraphinianus | erişimtarihi = 8 Haziran 2016 | çalışma = rec.arts.books | arşivurl = https://web.archive.org/web/20121110160448/http://groups.google.com/group/rec.arts.books/msg/25e55b7771903c1d?rnum=1 | arşivtarihi = 10 Kasım 2012 | ölüurl = evet }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.math.bas.bg/~iad/serafin.html | başlık = Codex Seraphinianus: Some Observations | erişimtarihi = 8 Haziran 2016 | tarih = 29 Eylül 2004 | yer = Bulgaria | yayıncı = Bas | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200128221832/http://www.math.bas.bg/~iad/serafin.html | arşivtarihi = 28 Ocak 2020 | ölüurl = evet }}</ref><ref>{{Harvard citation no brackets|Berloquin|2008}}</ref>
 
Çağdaş klasik besteci Hanspeter Kyburz'un 1995 oda eseri ''The Voynich Cipher Manuscript, for chorus & ensemble adlı eseri'' el yazmasından esinlenmiştir.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2001/11/18/arts/music-a-metaphor-powerful-and-poetic.html|başlık=MUSIC; A Metaphor, Powerful And Poetic|erişimtarihi=8 Haziran 2016|yazarlar=Griffiths, Paul|tarih=18 Kasım 2001|çalışma=New York Times|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160423070943/http://www.nytimes.com/2001/11/18/arts/music-a-metaphor-powerful-and-poetic.html|arşiv-tarihiarşivtarihi=23 Nisan 2016|ölüurl=hayır}}</ref>
 
2015 yılında New Haven Senfoni Orkestrası, el yazmasından esinlenen bir senfoni oluşturmak için Hannah Lash'ı görevlendirdi.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.nhregister.com/arts-and-entertainment/20160923/new-haven-symphony-readies-a-dramatic-opener-with-lash-amp-yukashev|başlık=MUSIC; New Haven Symphony readies a dramatic opener with Lash & Yukashev|erişimtarihi=20 Ekim 2016|yazarlar=Amarante, Joe|tarih=23 Eylül 2016|çalışma=New Haven Register|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20161021135159/http://www.nhregister.com/arts-and-entertainment/20160923/new-haven-symphony-readies-a-dramatic-opener-with-lash-amp-yukashev|arşiv-tarihiarşivtarihi=21 Ekim 2016|ölüurl=hayır}}</ref>
 
Rumen yazar [[Mircea Cărtărescu|Mircea Cartarescu'nun]] ''Solenoid'' (2015) romanda, el yazmasından öğeler kullanılmıştır.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://theuntranslated.wordpress.com/2017/11/20/solenoid-solenoide-solenoid-by-mircea-cartarescu/|başlık=Solenoid (Solenoide, Solenoid) by Mircea Cărtărescu|erişimtarihi=13 Ocak 2020|yazarlar=Andrei|tarih=20 Kasım 2017|çalışma=The Untranslated|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20200113043757/https://theuntranslated.wordpress.com/2017/11/20/solenoid-solenoide-solenoid-by-mircea-cartarescu/|arşiv-tarihiarşivtarihi=13 Ocak 2020|ölüurl=evet}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://adevarul.ro/cultura/carti/misteriosul-manuscris-voynich-unul-pilonii-romanului-solenoid-mircea-cartarescu-reprodus-editura-spania-video-1_57c070a95ab6550cb81e6199/index.html|başlık=Misteriosul manuscris Voynich, unul dintre pilonii romanului „Solenoid“ al lui Mircea Cărtărescu, va fi reprodus de o editură din Spania|erişimtarihi=13 Ocak 2020|yazarlar=Tronaru, Doinel|tarih=26 Ağustos 2016|çalışma=Adevarul (in Romanian)|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20200113043758/https://adevarul.ro/cultura/carti/misteriosul-manuscris-voynich-unul-pilonii-romanului-solenoid-mircea-cartarescu-reprodus-editura-spania-video-1_57c070a95ab6550cb81e6199/index.html|arşiv-tarihiarşivtarihi=13 Ocak 2020|ölüurl=hayır}}</ref>
 
== Kaynakça ==
234. satır:
=== Kaynakça ===
{{Kaynak başı}}
* {{Dergi kaynağı|url=http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0067310|başlık=Probing the statistical properties of unknown texts: application to the Voynich Manuscript|erişimtarihi=8 Haziran 2016|yazarlar=Amancio|tarih=Temmuz 2013|sayı=2|sayfalar=95–10795-107|çalışma=PLOS ONE|kaynak=harv|cilt=31|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20141129101813/http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0067310|arşiv-tarihiarşivtarihi=29 Kasım 2014|ölüurl=evet}}
* {{Tez kaynağı}}
* {{Web kaynağı | url = https://beinecke.library.yale.edu/sites/default/files/files/voynich_analysis.pdf | başlık = Materials Analysis of the Voynich Manuscript | erişimtarihi = 15 Ağustos 2019 | tarih = 1 Nisan 2009 | yayıncı = Beinecke Library (McCrone Associates) | kaynak = harv | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190815075854/https://beinecke.library.yale.edu/sites/default/files/files/voynich_analysis.pdf | arşivtarihi = 15 Ağustos 2019 | ölüurl = evet }}
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-1-4027-2833-4|url=https://books.google.com/books?id=F9q8BAsXTWEC&pg=PA300&dq=Codex+Seraphinianus%2Bbase+21&cd=1#v=onepage&q&f=false|başlık=Hidden Codes & Grand Designs|dil=İngilizce|yazar1=Pierre Berloquin|tarih=2008|yayıncı=Sterling Publishing Company, Inc.|erişim-tarihierişimtarihi=5 Şubat 2020|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20140929182953/http://books.google.com/books?id=F9q8BAsXTWEC#v=onepage&q&f=false|arşiv-tarihiarşivtarihi=29 Eylül 2014|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-0-8093-0808-8}}
* {{Dergi kaynağı|başlık=The Voynich Manuscript Revisited|yazarlar=Child|tarih=Yaz 1976|sayı=3|yayıncı=NSA Technical Journal| kaynak = harv|cilt=XXI}}
* {{Dergi kaynağı|url=https://www.newscientist.com/article/dn24987-mexican-plants-could-break-code-on-gibberish-manuscript.html|başlık=Mexican plants could break code on gibberish manuscript|erişimtarihi=8 Haziran 2016|yazarlar=Grossman|tarih=3 Şubat 2014|çalışma=[[New Scientist]]|kaynak=harv|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20141223044009/http://www.newscientist.com/article/dn24987-mexican-plants-could-break-code-on-gibberish-manuscript.html|arşiv-tarihiarşivtarihi=23 Aralık 2014|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-1-78039-009-3|url=http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a070618.pdf|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişim-tarihierişimtarihi=5 Şubat 2020|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20170210045655/http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a070618.pdf|arşiv-tarihiarşivtarihi=10 Şubat 2017|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/codebreakerssto00kahn}}
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-1-59477-854-4|url=https://books.google.com/books?id=qRiNsvWPGcMC&pg=PA12|başlık=The Voynich Manuscript|dil=İngilizce|yazar1=Gerry Kennedy|yazar2=Rob Churchill|tarih=28 Ağustos 2006|yayıncı=Simon and Schuster|erişim-tarihierişimtarihi=5 Şubat 2020|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20140724173159/http://books.google.com/books?id=qRiNsvWPGcMC&pg=PA12|arşiv-tarihiarşivtarihi=24 Temmuz 2014|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-0-7528-5996-5|başlık=The Voynich Manuscript|url=http://books.google.com/books?id=LqmIQAAACAAJ&dq=isbn:9780752859965&hl=&cd=1&source=gbs_api|dil=İngilizce|yazar1=Gerry Kennedy|yazar2=Rob Churchill|tarih=2004|yayıncı=Orion Publishing Company}}
* {{Dergi kaynağı|başlık=Evidence of linguistic structure in the Voynich manuscript using spectral analysis|yazarlar=Landini|tarih=Ekim 2001|sayı=4|sayfalar=275–295275-295|çalışma=Cryptologia| kaynak = harv|cilt=25}}
* {{Kitap kaynağı}}
* {{Dergi kaynağı|başlık=Keywords and Co-Occurrence Patterns in the Voynich Manuscript: An Information-Theoretic Analysis|yazarlar=Montemurro|tarih=20 Haziran 2013|sayı=6|sayfalar=e66344|çalışma=PLOS ONE| kaynak = harv|cilt=8}}
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-0-9553160-0-5|başlık=The Curse of the Voynich|url=http://books.google.com/books?id=3zUtAAAACAAJ&dq=isbn:9780955316005&hl=&cd=1&source=gbs_api|dil=İngilizce|yazar1=Nicholas Pelling|yazar2=Nick Pelling|tarih=1 Ocak 2006|yayıncı=}}
* {{Dergi kaynağı|url=http://www.isi.edu/natural-language/people/voynich-11.pdf|başlık=What We Know About the Voynich Manuscript|erişimtarihi=11 Haziran 2016|yazarlar=Reddy|sayfalar=1–91-9|kaynak=harv|yıl=2011|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160327130847/http://www.isi.edu/natural-language/people/voynich-11.pdf|arşiv-tarihiarşivtarihi=27 Mart 2016|ölüurl=evet}}
* {{Dergi kaynağı|başlık=The Voynich Manuscript: Evidence of the Hoax Hypothesis|yazarlar=Schinner|tarih=Nisan 2007|sayı=2|sayfalar=95–10795-107|çalışma=Cryptologia| kaynak = harv|cilt=31}}
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-1-4299-5919-3|url=https://books.google.com/books?id=mBvnz9i0h8sC&pg=PA175|başlık=Haunting Museums|dil=İngilizce|yazar1=John Schuster|tarih=27 Nisan 2009|yayıncı=Macmillan|erişim-tarihierişimtarihi=5 Şubat 2020|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20140706225231/http://books.google.com/books?id=mBvnz9i0h8sC&pg=PA175|arşiv-tarihiarşivtarihi=6 Temmuz 2014|ölüurl=hayır}}
* {{Web kaynağı|url=http://brbl-net.library.yale.edu/pre1600ms/docs/pre1600.ms408.htm|başlık=Beinecke MS 408; Beinecke Rare Book And Manuscript Library, General Collection Of Rare Books And Manuscripts, Medieval And Renaissance Manuscripts|erişimtarihi=8 Haziran 2016|arşivtarihi=11 Eylül 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130911161941/http://brbl-net.library.yale.edu/pre1600ms/docs/pre1600.ms408.htm|yayıncı=Yale University|kaynak=harv|ölüurl=evet}}
* {{Kitap kaynağı}}
* {{Dergi kaynağı|url=http://www.nsa.gov/public_info/_files/tech_journals/Voynich_Manuscript_Mysterious.pdf|başlık=The Voynich Manuscript: 'The Most Mysterious Manuscript in the World'|erişimtarihi=8 Haziran 2016|arşivtarihi=18 Ekim 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20111018025101/https://www.nsa.gov/public_info/_files/tech_journals/Voynich_Manuscript_Mysterious.pdf|yazarlar=Tiltman|tarih=Yaz 1967|sayı=3|çalışma=NSA Technical Journal|yayıncı=National Security Agency|kaynak=harv|cilt=XII|ölüurl=evet}}
* {{Dergi kaynağı|url=http://cms.herbalgram.org/herbalgram/issue100/hg100-feat-voynich.html?ts=1390369202&signature=402e6a559a0e56b5343a6f4d002492fa|başlık=A Preliminary Analysis of the Botany, Zoology, and Mineralogy of the Voynich Manuscript|erişimtarihi=8 Haziran 2016|yazarlar=Tucker|tarih=Kış 2013|sayı=100|sayfalar=70–7570-75|çalışma=HerbalGram|kaynak=harv|arşiv-urlarşivurl=https://archive.today/20140122054819/http://cms.herbalgram.org/herbalgram/issue100/hg100-feat-voynich.html?ts=1390369202&signature=402e6a559a0e56b5343a6f4d002492fa|arşiv-tarihiarşivtarihi=22 Ocak 2014|ölüurl=evet}}
* {{Kitap kaynağı|isbn=978-1-329-60774-3|url=https://books.google.com/?id=FjnPCgAAQBAJ&pg=PA249&lpg=PA249&dq=dee+selling+manuscript+bacon#v=onepage&q&f=false|başlık=The Complete Voynich Manuscript Digitally Enhanced Researchers Edition|dil=İngilizce|yazar1=Dr. Jay Winter|tarih=17 Ekim 2015|yayıncı=Lulu Press, Inc}}
{{Kaynak sonu}}