Vizigotlar: Revizyonlar arasındaki fark

'''Vizigotlar''' ([[Latince]]: Visigothi, Wisigothi, Vesi, Visi, Wesi veya Wisi) büyük bir [[Cermenler|Cermen]] kabilesi olan [[Gotlar]]ın en büyük iki kolundan biridir. (Diğeri [[Ostrogotlar]]’dır.) MS 370 yılından itibaren [[Kavimler Göçü]] ile beraber hareket eden en önemli topluluklardandır. [[Batı Roma İmparatorluğu]]nun çökmesinden sonra Batı [[Avrupa]] tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.

 

 

== Geçmişi ==

Tarihsel anlatımda kabileden ilk kez MS 270 yılında [[II. Claudius]] zamanında, daha sonra 291 yılında imparator [[Maximian]] için savaşmaya hazır bir kabile olarak söz edilmektedir. [[Barbar]] kabilelere savaş için Roma ile ittifak kuran bir kabile olarak tanımlanmaktadır. Vizigotlar için önceden “orman halkı” anlamına gelen ''Tervigi'' dendiğini biliyoruz. Benzer şekilde Ostrogotlar için de “steplerde yaşayanlar” anlamına gelen ''Grevtingi'' denmiştir. Yaşadıkları doğal çevreye bağlı olarak verilen bu adlar MS 5. yüzyıla kadar korunacak, sonra ise tarih kitaplarında bu iki kabileden Vizigotlar (Batı Gotları) ve Ostrogotlar (Doğu Gotları) diye bahsedilecektir. MS 6. yüzyılda ise tarihçi [[Cassiodorus]], anlatımlarında Doğu Gotları ve Batı Gotları der. Aslına bakılırsa bu ayrım gerçek hayattaki gelişmelerle de paraleldi. O yıllarda Vizigotlar [[İber Yarımadası]]nda bulunurken, Ostrogotlar [[İtalya]] bölgesinde yer almaktaydılar. Tarihçi Konstantin Veliky’e göre Vizigotların yazılı tarihi MS 256 yılında [[Tuna Nehri]] boyunca Balkan Yarımadasına gelişleri ve Roma İmparatorluğu topraklarını işgal etmeleriyle başlar. Sevillalı San İsidor, yaklaşık 15 yıl boyunca [[İlliryalılar|İlir]] Yarımadası ve Makedonya’da hüküm sürdüklerini anlatır. Eylül 268’de imparator II. Claudius ile bugünkü Sırbistan olan topraklarda çarpıştıklarını ve imparator [[Aurelius]] zamanında [[Trakya]]’da bulunduklarını ve 270 yılında Romalılar tarafından Dacia’ya yerleştirildiklerini aktarır. 322 yılında Roma imparatorluğu ile Vizigotların yaptıkları anlaşmaya göre kabileye ''Roma’nın müttefiki'' statüsü verilmiştir. Roma, bazı barbar kabilelerle bu tür anlaşmalar imzalamıştır. Anlaşma uyarınca kabileye yapılan yıllık belirli bir ödeme karşılığında kabile imparatorluk sınırlarını koruyacak ve imparatorluk ordusu için asker verecektir. Çeşitli kaynaklara göre o dönemde Roma bayrağı altında savaşan 40.000 Vizigot bulunmaktaydı. Bunun yanı sıra kabilenin önde gelen liderlerinden Ariarih ve Aorih de Roma ordusunda imparator [[I. Konstantin]] ile beraber savaşmaktaydı.

 

 

== Got Savaşı ==

 

{{Ana|I. Alarik}}

'''1. Alarik;''' Vizigot kralıdır (Tuna deltasında Peuce Adası 370 dolayları-Consentia 410).Hristiyan Arilerinden soylu Balthe ailesindendir.391-394 yılları arasında Vizigotlar liderleri olarak [[I. Alarik]]’i seçerler.Romanya’da oturan halkıyla birlikte Roma İmparatorluğu topraklarına girerek (376) Tuna Irmağı ile Balkan Dağları arasında yer alan Moesia’ya yerleşti (382). Alarik tüm Vizigot kabilelerini tek çatı altında birleştiren ilk kraldır.394 yılında Vizigotlar Roma ile aralarındaki anlaşma uyarınca İmparator [[I. Theodosius]]’un ordusunda yer alarak çıkan ayaklanmayı bastırırlar ancak ordunun Vizigotların bulunduğu kısmı çok zaiyata uğrar. Roma ile barışçıl ilişkiler kurmak istemesine karşın imparator Honorius ile anlaşmazlığa düşünce iki kez İtalya’ya sefer düzenleyip ve Roma Kenti’ni çeviren surlara kadar dayanacaktı.İmparator Büyük [[I. Theodosius|Theodosius’un]] ölümünden (395) sonra [[Konstantinopolis]]'e (bugünkü [[İstanbul]]) saldırmaya niyetlenen Vizigotlar bu şehrin çok iyi korunmasından ötürü Yunan Yarımadasına yönelirler. [[Attika]]’yı yakan Alarik ve ordusu, [[Mora Yarımadası]]nın zengin şehirleri [[Korint]], [[Sparta]] ve [[Argos]]’u yağmalayarak halklarını da esir eder. [[Atina]]’nın ise benzer kaderinin engellenmesi için çok büyük rüşvetler ödenecektir.[[İlirya|İllyricum’da]] Magister Militumluğa (başkomutanlık) atandı.397 yılında Romalı komutan [[Stilicho]] Vizigotlarla karşıkarşıya gelecek ancak üstün durumdayken savaşmayacaktır.Daha sonra Alarik kuzeye yönelecek ve [[Epir]]’e girecektir. Artık Doğu ve Batı Roma olarak ayrılmış bulunan Roma imparatorluğunun doğudaki imparatoru [[Arcadius]] Vizigotların saldırısını engelleyebilmek için büyük bir fidye parası ödeyecektir.Daha sonra Priscus Attalus tarafından Romalılara hizmet etmesi için komutanlık görevine atandı, fakat Afrika’yı işgal etmesine izin verilmedi.Yaptığı üçüncü seferinde Roma’yı ele geçirdi (24 Ağustos 410); 800 yıldan beri düşman eline geçmeyen kenti yakıp yıktı. İtalya’nın tahıl ambarı durumunda olan Afrika’yı almak için [[Reggio Calabria|Rhegum’a]] yürüdüyse de fırtınadan gemileri batınca bu tasarıdan vazgeçti, Vizigotlar kuzeye yöneldiler.

 

=== İtalya seferi ve Roma’nın fethi ===

400 yılında Alarik İtalya’ya ilk seferini düzenler, ancak karşısında Stilicho ve ordusu vardır. 6 Nisan 402 günü bugünkü [[Piyemonte]]’de Vizigotlar ve Romalılar arasında yapılan savaşta taraflar yenişemez ve barış imzalanır. Buna göre Vizigotlar İlirya’ya çekilecektir. 408 yılında Stilicho’nun ölümüyle Vizigotlar tekrar saldırıya geçer ve [[Roma, İtalya|Roma]]’yı kuşatır. Şehir kısa sürede gıda stoklarının tükenmesinden dolayı teslim olur, Alarik ise Roma’dan çok ağır bir fidye ve çok sayıda köle ister. Aralık 408’de Alarik istediği fidyeyi alınca bölgeden uzaklaşacaktır: 40.000 köle, 2.000 kg altın, 16.000 kg gümüş ve 1.400 kg karabiber. Fidyelerden sonra Alarik yeni imparator [[Honorius]]’dan yerleşmek için yeni araziler ister, bu isteği reddedilince de 24 Ağustos 410’da tekrar Roma üzerine yürür ve ordusuyla şehre girer. Acımasız askerlerine rağmen Vizigotlar şehri fazla tahrip etmezler, yakmaksızın yağmalarlar, kutsal yerlere dokunmazlar. Roma’yı yağmaladıktan sonra Alarik ve ordusu Roma'nın tahıl deposu olan Afrika’ya geçmek üzere Güney İtalya’ya doğru ilerler. Ancak onu ve ordusunu Afrika'ya geçirmek üzere hazırlanan donanma [[Messina]] Boğazında fırtınadan batacaktır. Muzaffer Alarik [[Calabria]]’da ölecek ve Busento ırmağı yatağına gömülecektir. Tarihçi [[Jordanes]], Alarik’in beklenmedik ölümünü ve gömülmesini ayrıntısıyla anlatır:

{{Quote|“''Alarik hiç beklenmedik bir şekilde aniden ölecek ve fani dünyadan ayrılacaktır. Onu çok seven Gotlar ardından yas tutacak ve mezarı için büyük bir işe girişeceklerdir. Busento ırmağının yatağı esir alınan köleler tarafından değiştirilecek, ırmak yatağına büyük bir mezar inşa edilecek ve Alarik, savaş alanında kazandığı ganimetlerden en değerlileriyle beraber gömülecektir. Sonra ise ırmak eski yatağından akıtılacak ve mezarın yerini söylememeleri için bu işte çalışan tüm köleler öldürülecektir.''” |Jordanes}}

Alarik’in bahis konusu mezarı arkeologlar tarafından aranacak ancak asla bulunamayacaktır.

 

== Vizigotlar İber Yarımadasında ==

Euric hükümdarlığında krallık oldukça büyüyecek ve güçlenecektir. Krallık güney ve orta Galya’yı kapsamakta ve neredeyse tüm [[İspanya]]’yı içermekteydi.(Sadece kuzeybatıda kısmı Süevlerin egemenliğindeydi) Böylelikle [[Vizigotlar Krallığı]] Roma'nın yıkıntıları üzerinde kurulan en büyük barbar devlet olur. 475 yılında Euric Vizigotların ilk kapsamlı yazılı yasalarını oluşturacaktır. Sevilya’lı San İsidor’a göre önceden sadece geleneklere göre belirlenen kurallar yazıya geçirilmiştir. Sonra gelen hükümdarlar da bu yasaları geliştirecek ve 654 yılında ortaya çıkacak ilk barbar kanunlarıyla birleşecektir.

 

 

== Yeniden canlanma dönemi ==

Beş yıllık geçiş döneminden sonra Vizigotlar [[I. Liuva]]’yı kral seçerler. O da kardeşi Liuvigild’i komutan tayin eder, aslında bütün yetkilerini fiilen ona devretmiş olur. O dönemde krallığın içinde bulunduğu durum hiç iç açıcı değildir. Vizigotların düşmanları olan Franklar, Süevler ve Bizanslılar farklı yönlerden saldırmaktadır. Liuvigild’in yönetimi baştan beri çok kararlı ve disiplinliydi. Bizans ile müttefik bazı şehirleri fethetti, Kuzey İspanya’daki kabilelere boyun eğdirdi ve [[Süevler]] ile [[Basklar]]a ait bölgelere saldırdı. Ancak 580 yılında Franklardan Katolik prenses Leander ile evlenen kralın oğlu Hermenegild de katolikliği benimseyerek ayaklanma çıkartacaktır. Leovigild oğlunun isyanını bastıracak ve 585 yılında idam edecektir.

 

== Çöküş ==

 

=== Mimari ===

=== Sanat eserleri ===

Bilinen en büyük Vizigot hazinesi 1858-61 yılları arasında Toledo’nın dışındaki Guarrazare’de bulunandır. Burası çok eski bir Vizigot mezarlığı olup ölüye armağan edilen dini semboller içerir. Altından haçlar ve değerli taşlardan figürler çıkartılmıştır. En önemli buluntu ise ikisinin üzerinde kralın isminin yazılı olduğı kral taçlarıdır. Recceswinth (649-672) ve Suintila (621-631) isimli kralların adları taclarının üzerinde yazılıdır. (Suintila’nın tacı 1921 yılında çalınmıştır ve şimdi nerede olduğu bilinmemektedir.) Mezarlıkta bulunan tüm eserler altın, safir, inci gibi değerli maden ve taşlardan üretilmiştir. Rekkesvinta’nın tacında altın ve değerli taşlarla '''ECCESVINTUVS REX DEFERET''' (kral Rekkesvinta’nın hediyesidir) yazmaktadır.