Versay Sarayı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
13. satır:
|Uzatma = 2007
}}
[[Dosya:Chateau Versailles Galerie des Glaces.jpg|thumbküçükresim|252x252px|sağ|Aynalar galerisi. (2011)]][[Dosya:Schlachtengalerie Decke.jpg|thumbküçükresim|249x249px|Versay sarayının tavanı]]'''Versay Sarayı''' ya da '''Versailles Sarayı''', ({{Dil|fr|''Le château de Versailles''}}) tarihi bir Fransız [[şato]]sudur. Sarayın ilk binasının yapımına 1661'de başlanmıştır, daha sonra değişik zamanlarda genişletilmiştir. Saray, günümüzde müze olarak kullanılır. Versailles sarayı çok geniş planlanmış olması yönüyle tipik Fransızdır. [[Roma İmparatorluğu]]'ndan sonra ilk kez bu sarayda büyük ölçüler kullanılmıştır. Bunun nedeni ise zengin ve merkezi krallık yönetimiydi. [[İtalya]], [[Almanya]] ve [[İngiltere]]'de siyasi ortamlar farklı oldugu için Versailles sarayı gibi saraylar uzun süre yapılamadı.
Sarayın ilginç bir özelliği olarak yapımında [[tuvalet]] veya [[banyo]] düşünülmemiştir. Bunun nedeni o zamanki [[asillik]] anlayışında, [[asil]]lerin istediği yerde gereksinimini giderebileceğidir. Bu nedenle [[Avrupa]]'da yaygın olarak Versailles sarayının kokusunun "Avrupa'daki tüm saraylardan eşsiz" (''Memoirs: Duc de Saint-Simon'') olduğu söylenirdi. 1768 yılına kadar da sarayda işleyen tuvalet yoktu. 1789 yılında [[Fransız Devrimi]]'nden sonra tüm sarayda yalnızca 9 tane tuvalet vardı ve bunlar yalnızca kral ve yakın aile üyelerine aitti. Sarayın geri kalan çalışanları [[lazımlık]] kullanırdı ve bu kokular daire ve genel atmosfer ile çalışanların giysilerini tümüyle sarardı. Yasaklanmış olmasına rağmen lazımlıklar genellikle çalışanlarca oda pencerelerinden dışarı boşaltılırdı.
33. satır:
 
== Şapel ==
[[Dosya:Chateau de Versailles Temple Amour.jpg|thumbküçükresim|251x251px|Versay Sarayı'nın avlusu]]
Strüktür olarak binaya kaynamamıştır, fakat iç mekân olarak çağın en başarılı örneğidir. Aix şapelinde olduğu gibi, kare payeler ve kemerlerden meydana gelen bir alt strüktür üstünde ince sütunlar yükselir. Yarım oval planlı şapelin ışığı galeri ve kelerestori pencerelerinden gelir. Şapelin dekorasyonu bir sonraki rokay çağının mimari üslubunun habercisidir. Planı bozmayan hafif kabartmalar, onu aralıklarla canlandırarak rokay üsluba öncülük ederler. Org dekorasyonunun zenginliği tipik baroktur, detaylarda ise gotik çağda olduğu gibi pitoresk araştırmaların geri geldiği görülmektedir.
 
39. satır:
Versailles sarayının peyzaj mimarı, aynı zamanda Vaux sarayının peyzaj mimarı olan '''[[André Le Nôtre]]'''<nowiki>'</nowiki>dur. Le Notre'un planı sarayın batısındaki Versailles kasabası tarafından başlar. Paris ve Saint-Cloud'dan Versay'a gelen üç yol da sarayın ön avlusundaki kralın atlı heykeline doğru yönelmişlerdir ve üçü de bu alanda birleşirler. Rönesans ve barok mimarilerinde o kadar önemli olan merkezi plan en müsait uygulama asrın en önemli örneği olmuştur. Kasaba üç geniş cadde tarafından bölünür, diğer yollarda dik açılarla kesişirler. Sarayın kasabaya bakan cephesinde, ahırlar ve servis avluları bulunmaktadır. Dekoratif bahçe çok akıllıca arka tarafa yerleştirilmiştir. Büyük kanalın çevresine toplanmış olan asimetrik planlı arka bahçe sonradan yapılan şehircilik planlarında da etkili olmuştur. Haç şeklinde olan Büyük Kanal, 2 mil uzunluğunca ormanlar arasından geçiyordu. Ağaçlar arasında, sonsuz paralel veya radyal yollar bunların etrafında budanarak şekillendirilmiş yeşillikler tarafından sınırlandırılan çiçek paralelleri, su bahçeleri, merdivenler ve köşkler vardır. Bahçenin Barok planı tabiata böylesine hükmetmekle, büyük kralın şanını da belirtmiş oluyordu. Zira Büyük Kanaldan saraya uzanan büyük caddenin aksında kralın yatak odası vardı ve bu oda aslında kompozisyonun merkeziydi. Geniş teraslamalar, yolların perspektiflemeleri, bitkilerin ağaçların düzeni, su oyunlarının hepsi bir geometrik düzen içerisindedir. Le Notre amacını gerçekleştirmiş ve tabiata hakim olmuştur.
 
1979 yılında Versay Sarayı ve Bahçesi [[UNESCO]] tarafından [[Dünya Mirası]] olarak ilan edilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://whc.unesco.org/en/list/83 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=18 Temmuz 2017 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20170711122233/http://whc.unesco.org/en/list/83 |arşiv-tarihiarşivtarihi=11 Temmuz 2017 |ölüurl=hayır }}</ref>
 
[[Dosya:Versailles Chapel - July 2006 edit.jpg|thumbküçükresim|366x366px|Versay şapeli]]
 
== Galeri ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Versay_Sarayı" sayfasından alınmıştır