Uzay sondası: Revizyonlar arasındaki fark

'''Uzay sondası''', Dünya'nın [[çekim alanı]]ndan kurtulup, [[Ay (uydu)|Ay]]'a, diğer gökcisimlerine, gezegenlerarası ya da galaksilerarası uzay boşluğuna gönderilerek veri toplamaya yarayan robotik uzay aracı ve bu aracın yerine getirdiği göreve verilen addır. Halihazırda etkin durumda yaklaşık 20 uzay sondası görev yapmaktadır. Şu an uzayda sondası bulunan ülkeler ve birlikler, [[Rusya]], [[Ukrayna]], [[NASA|ABD]], [[Avrupa Uzay Ajansı|AB]], [[Japonya]], Hindistan ve [[Çin]]'dir.

 

== Türleri ==

Bir gezegen ya da [[astronomik varlık]] için uzaya gönderilen sondanın yaptığı görev, "alçak uçuş", "darbe", "yörünge" ya da "[[iniş]]" olarak adlandırılır. Alçak uçuş görevi en kolay tamamlanan görev türü olarak bilinmektedir. Bunun nedeni, darbe görevinde gerekli doğru ölçümlere gerek duymaması ve yörüngeye girmek için gerekli itici gücü harcamak zorunda olmamasıdır. İniş görevi yapan sondalar ise üzerine indikleri astronomik varlığa çeşitli izciler bırakırlar.

 

 

== Kaydadeğer sondalar ==

'''''Luna 1'':'''<br />

İlk kısmen başarılı uzay sondası denemesi, [[Ay]] üzerinde alçak uçuş görevi yapan Sovyet ''[[Luna 1]]'''dir. 1959'da fırlatılan ''Luna 1'' [[Dünya]]'nın [[kurtulma hızı]]nı aşarak '''83''' saatte Ay yüzeyinin hemen üstünde 5995&nbsp;km yol almıştır. Sondanın asıl görevi [[Ay]] üzerine çarparak "darbe" türünde bir görevdi fakat [[Dünya]] yörüngesinden ayrılmadan önce üst bölümün arızalanması nedeniyle ateşlenme gecikti ve aslen çarpmak için gittiği Ay'ı ıskalayarak teknik olarak görevini başaramamıştır. Buna rağmen elde edilen bilgiler ve Dünyadan 115&nbsp;km uzaklıkta [[Sodyum|Sodyum gazı]] ile yaptığı deneyle yapay [[kuyrukluyıldız]] oluşturarak verdiği bilgiler de göz önüne alındığında görevi kısmen tamamlayabilmiştir denilebilir. Aynı zamanda [[Güneş]] etrafında yörüngeye oturan ilk insan yapımı nesnedir. Şu an ise yörüngesi [[Dünya]] ile [[Mars (gezegen)|Mars]] arasındadır.

[[Mars Keşif İzcisi|Mars Keşif İzcileri]] ''[[Spirit izcisi|Spirit]]'' ve ''[[Opportunity izcisi|Opportunity]]'' [[Mars (gezegen)|Mars]] yüzeyini ve gezegenin [[jeoloji]]k yapısını incelemek amacıyla Mars'a indiler. 2003'te fırlatılan ve 2004'te hedeflerine ulaşan bu izciler 24 Ocak 2007 itibarıyla uzaydaki üçüncü yıllarını tamamladılar. ''Opportunity'' 6 Şubat 2007 tarihine dek Mars yüzeyinde 10&nbsp;km ilerlemiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nasa.gov/mission_pages/mer/images/opp-20070207.html | başlık = Opportunity 10 km'yi geçti | erişimtarihi = | yayımcı = NASA | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160609172737/http://www.nasa.gov/mission_pages/mer/images/opp-20070207.html | arşivtarihi = 9 Haziran 2016 | ölüurl = hayır }}</ref>

 

'''''Voyager 1'':'''<br />

''[[Voyager 1]]'' 5 Eylül 1977'de fırlatılmış olan 733&nbsp;kg'lık bir sondadır. Halihazırda işlevsel olan bu sonda [[NASA]]'nın şu ana dek gerçekleşen en uzun soluklu görev projesidir. [[Jüpiter]] ve [[Satürn]]'ü ziyaret etmiş olan Voyager 1 bu gezegenlere ait ayrıntılı fotoğrafları Dünya'ya gönderen ilk sonda olma unvanını da taşımaktadır.