Türk lirası: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k düzeltme
Etiketler: AWB Ücretsiz blog veya wiki bağlantısı içeren madde
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Etiket: Ücretsiz blog veya wiki bağlantısı içeren madde
23. satır:
Türk lirasının küresel açıdan itibarını yükseltmek ve çeşitli karışıklıklara son vermek amacıyla paradan altı sıfır atılarak, Türk lirası 31 Ocak 2005'te geçici olarak tedavülden kaldırılmış ve yerine Yeni Türk lirası kullanılmaya başlanmıştır. YTL'nin alt birimi Yeni Kuruş'tur. YTL'den TL'ye geçişin tamamlanması nedeniyle 1 Ocak 2009 tarihinde yeniden tedavüle girmiştir. Fakat 2009'da tedavüle giren paralarda YTL'de olduğu gibi 6 sıfır bulunmamaktadır.
 
Bugüne kadar Türk lirasının ön yüzünde sadece [[Mustafa Kemal Atatürk]] ve [[İsmet İnönü]]'nün resimleri bulunmuştur. İsmet İnönü'nün resmi sadece cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde (1938-1950) Türk lirasının ön yüzünde yer almıştır. Bunun nedeni ise Osmanlı döneminden beri bir gelenek halini almış ve Osmanlı harici pek çok devlet tarafından da kullanılan bir yöntem olan paranın ön yüzüne o zamanki devlet başının resmini koymaktır. Bu gelenek 30 Aralık 1925’te kabul edilen 701 sayılı “Mevcut Evrak-ı Nakdiyenin Yenileriyle İstibdaline Dair Kanun”la resmileşmiştir. Bu yüzden Cumhurbaşkanı olduğu süre içinde İsmet İnönü'nün resmi paranın ön yüzünde kullanılmıştır. Fakat bu kanun 1952'de Adnan Menderes'in başkanlık yaptığı hükûmet tarafından değiştirilmiş ve Türk lirasının üstünde o zamanki devlet başının değil sadece [[Mustafa Kemal Atatürk]]'ün resminin bulunması kararı alınmıştır. Bu yüzden Türk lirasının önünde resimleri kullanılan tek devlet büyükleri [[Mustafa Kemal Atatürk]] ve [[İsmet İnönü]] olmuştur.<ref>{{Web kaynağı |url=http://blog.milliyet.com.tr/milli-sefin-paradaki-resim-gercegi/Blog/?BlogNo=440632 |başlık=Milli Şefin paradaki resim gerçeği |erişimtarihi=26 Mayıs 2015 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20180712121133/http://blog.milliyet.com.tr/milli-sefin-paradaki-resim-gercegi/Blog/?BlogNo=440632 |arşiv-tarihiarşivtarihi=12 Temmuz 2018 |ölüurl=evet }}</ref><ref name="hikmet">{{Web kaynağı |url=http://www.tibbiyelihikmet.com/2015/05/25/ismet-inonu-neden-paralara-kendi-resmini-bastirdi/ |başlık=İsmet İnönü Neden Paralara Kendi Resmini Bastırdı ? |erişimtarihi=26 Mayıs 2015 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20181101224820/http://tibbiyelihikmet.com/2015/05/25/ismet-inonu-neden-paralara-kendi-resmini-bastirdi/ |arşiv-tarihiarşivtarihi=1 Kasım 2018 |ölüurl=evet }}</ref> Ayrıca [[Yunus Emre]], [[II. Mehmed]], [[Mehmet Akif Ersoy]] ve [[Cahit Arf]] gibi Türk büyüklerinin portreleri ise Türk lirasının bazı emisyonlarının arka yüzünde yer almıştır.
 
== Tarihi ==
30. satır:
[[Cumhuriyet]]'in ilanından sonra 30 Aralık 1925 tarih ve 701 Sayılı Mevcut Evrak-ı Nakdiye'nin Yenileriyle İstibdaline Dair Kanun kabul edilerek ilk Türk banknotlarının bastırılmasına karar verilmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tcmb.gov.tr/ | başlık = tcmb.gov.tr - Cumhuriyet Dönemi Banknotları | erişimtarihi = 1 Ocak 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160617070753/http://www.tcmb.gov.tr/ | arşivtarihi = 17 Haziran 2016 | ölüurl = evet }}</ref>
 
[[Dosya:E1 1000 TL ön yüz.jpg|thumbküçükresim|sol|200px|1927'de dolaşıma çıkarılan, ön yüzünde Atatürk'ün bir portresinin yer aldığı banknot]]
Cumhuriyet dönemindeki ilk kâğıt paralar Türkiye'nin kendi [[merkez bankası]] henüz olmadığından 1927'de Birleşik Krallık'ta, Thomas de la Rue şirketi tarafından 88 bin Britanya altınına basılmıştır. (30 Haziran 1930 tarihinde Resmî Gazete'de 1715 sayılı Merkez Bankası Kanunu yayımlanmış, [[Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası]] 3 Ekim 1931 tarihinde faaliyete geçmiştir.) 1927'de Harf Devrimi henüz gerçekleşmediği için paraların üzerinde Latin harfleri yoktu. 1927 yılında basılan 1, 5 ve 10 lirada Atatürk'ün portresi filigranda gözükmekteydi. Diğer paralarda ise Atatürk hem filigranda hem de resim olarak gözükmektedir. İlk paraların üzerinde Osmanlı Türkçesi ve Fransızca yazılar ile dönemin Maliye Bakanı [[Mustafa Abdülhalik Renda]]'nın imzası vardı. Paraların yeniden Latin harfleriyle piyasaya çıkması büyük bir masraf olduğu için 1927'de basılan paralar 1928'deki Harf Devrimi'nden sonra da yıllarca yürürlükte kalmıştır. 1937'de tedavüle giren Latin harfli paraların hepsinde Atatürk portreleri bulunmaktaydı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr/2007/12/03/pazar/paz01.html | başlık = Türk Lirası 80 yaşında | erişimtarihi = 7 Eylül 2011 | yayım tarihi = 03-12-2007 | yayımcı = Milliyet Pazar | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160306111141/http://www.milliyet.com.tr/2007/12/03/pazar/paz01.html | arşivtarihi = 6 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref>
 
771. satır:
 
==== [[1 TL|1 Yeni Türk Liralık]] Banknotun Güvenlik Özellikleri ====
[[Dosya:1 YTL ön.jpg|thumbküçükresim|250px]]
[[Dosya:1 YTL arka.jpg|thumbküçükresim|250px]]
===== Emniyet Şeridi =====
Arka yüzde kesik gümüşi çizgilerden oluşur. Banknot ışığa tutulduğunda düz bir hat şeklini alır ve her iki yüzden görülür. Üzerinde "TCMB" harfleri bulunur.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türk_lirası" sayfasından alınmıştır