Pakistan başbakanı: Revizyonlar arasındaki fark

'''Pakistan başbakanı''' veya resmî adıyla '''Pakistan İslam Cumhuriyeti Başbakanı''' ({{Dil|ur|وزِیرِ اعظم پاکِستان‬|dil_adı=e}} ''Vezir-i Azam''), [[Pakistan]]'ın [[hükûmet başkanı]]dır.<ref>[http://pakistani.org/pakistan/constitution/part3.ch3.html Article 90(1)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200122010101/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/part3.ch3.html |tarih=22 Ocak 2020 }} in Chapter 3: The Federal Government, Part III: The Federation of Pakistan in the [[Pakistan Anayasası|Constitution of Pakistan]].</ref><ref name="BBC_PM_role">{{haber kaynağı | url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/82559.stm | başlık=Prime minister | tarih=16 Ekim 2008 | iş=[[BBC News]] | erişimtarihi=14 Mayıs 2020 | arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20181226123352/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_politics/82559.stm%20/default.stm | arşiv-tarihiarşivtarihi=26 Aralık 2018 | ölüurl=no hayır}}</ref>

Başbakan, [[Pakistan hükûmeti|hükûmet]]in [[yürütme organı]]nı yönetir, [[ekonomik büyüme]]yi denetler, [[Pakistan Millî Meclisi|Millî Meclis]]'e önderlik eder, Ortak Çıkarlar Konseyi'nin yanı sıra Bakanlar Kurulu'na başkanlık eder ve [[nükleer silah|nükleer cephanelik]]ler üzerinde komuta yetkisine sahiptir.<ref>Article 91(1) in Chapter 3: The Federal Government, Part III: The Federation of Pakistan in the [[Constitution of Pakistan]].</ref><ref>[http://pakistani.org/pakistan/constitution/part5.ch3.html Article 153(2a)-153(2c)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150427043852/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/part5.ch3.html |tarih=27 Nisan 2015 }} in Chapter 3: Special Provisions, Part V: Relations between Federation and Provinces in the [[Pakistan Anayasası|Constitution of Pakistan]].</ref><ref name="National Assembly press">{{haber kaynağı|soyadı1=Govt. of Pakistan|başlık=The National Command Authority Act, 2010|url=http://www.na.gov.pk/uploads/documents/1300934560_193.pdf|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|ajans=National Assembly press|yayımcı=National Assembly press|tarih=3 Mart 2010|konumyer=İslamabad|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160305071051/http://www.na.gov.pk/uploads/documents/1300934560_193.pdf|arşiv-tarihiarşivtarihi=5 Mart 2016|ölüurl=nohayır}}</ref> Bu pozisyon, ülkenin liderliğe ve iç ve dış politika ile ilgili tüm konularda kontrol altına almaktadır.<ref name="Intl Business Pubns USA">{{kitap kaynağı |başlık=Pakistan Country Study Guide Strategic Information and Developments |tarih=2012|yayımcı=Intl Business Pubns USA|isbn=978-1438775258}}</ref> Başbakan, Millî Meclis üyeleri tarafından seçilir ve bu nedenle genellikle parlamentodaki çoğunluk partisinin lideridir. [[Pakistan Anayasası]]'na göre başbakan, kabineyi atamaktan ve yürütme organını yürütmekten, icra onayı gerektiren icra kararları, randevular ve tavsiyeler almaktan sorumlu olan yürütme yetkilerine sahiptir.<ref name="BBC_PM_role"/>

Anayasa gereği başbakan, [[Pakistan cumhurbaşkanı|cumhurbaşkanı]]na kritik konularda baş danışman olarak hizmet vermekte olup askeri liderliğin her bir kolunda atamada etkili bir rol oynamaktadır ve aynı zamanda ortak kurmay başkanları başkanlığı aracılığıyla kontrolünü sağlamaktadır.<ref>[http://pakistani.org/pakistan/constitution/part12.ch2.html Article 243(2))] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150321055201/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/part12.ch2.html |tarih=21 Mart 2015 }} in Chapter 2: The Armed Forces. Part XII: Miscellaneous in the [[Constitution of Pakistan]].</ref><ref>[http://pakistani.org/pakistan/constitution/part3.ch1.html Article 46] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160204192606/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/part3.ch1.html |tarih=4 Şubat 2016 }} in Chapter 1: The President, Part III: The Federation of Pakistan in the [[Pakistan Anayasası|Constitution of Pakistan]].</ref> Başbakanın yetkileri, her bir şubenin hassas bir kontrol ve denge sistemi ile önemli ölçüde büyümüştür.<ref name="auto">{{haber kaynağı|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21022855|başlık=Pakistan Supreme Court orders arrest of PM Raja Pervez Ashraf|yayımcı=[[BBC]]|tarih=15 Ocak 2013|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20200303182253/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21022855|arşiv-tarihiarşivtarihi=3 Mart 2020|ölüurl=nohayır}}</ref> 1960-73, 1977-85 ve 1999-2002 yılları arasında, yürürlükteki [[sıkıyönetim]] nedeniyle başbakanlık makamı boş kalmıştır. Bu dönemlerin her birinde, cumhurbaşkanı tarafından yönetilen [[askeri cunta]] başbakanın yetkilerine sahipti.<ref name="Frankfort, IL">{{kitap kaynağı|soyadı1=Singh|ad1=R.S.N.|başlık=The military factor in Pakistan|tarih=2008|yayımcı=Frankfort, IL|konumyer=New Delhi|isbn=978-0981537894}}</ref>